Natal Mahogany
Muṱokoṱa

© Shem Compion

Dzina

Muṱokoṱa

Tshivhumbeo

Muri hoyu u dzula u mudala nahone u na murunzi muhulu wa athaho. maṱari a wo ndi madaladala nahone o nakesa, aya penya. Maluvha awo na one ndi madala nahone aya nukhelela. A hula e manzhi fhethu huthihi. Aya tshila kha gomelelo ḽa vhuria na hune ha dzula hu na khuli. Makwati a wo ana muvhala museṱha na wa musumbusumbu.
Hoyu muri u hula u swika kha 20m ngau lapfa. Maluvha awo a kunga ṋotshi na zwiṋoṋi. mutshelo wa o wa gumba uya kwashea wa ḓi fhandekanya nga huvhili kharali wo vhibva. Ngangomu ha mutshelo hu vha hu na thambo ṱhukhu ntswu na tswuku dzi no ḽiwa nga zwiṋoṋi. kanzhi kharali u muṱokoṱa wa nduna a u pupumisa, nahone a u aṋwi.

Maluvha na Mitshelo

Thoho dzi ḽa maluvha a wo, mapfeṋe na ntsa zwa ḽa mutshelo.

Mushumo wa Muri

Vhathu vha ya lovhea mbeu kana thamba dzawo ngauri dzi bvisa maḓi angaho mafhi zwine zwa anzela ḽiwa na muroho wa tshipinashi.thambo dza hone dzi a ḽiwa na nga zwiǹwe zwa zwiṋoṋi. mapfura ono hamulwa kha thambo ya muri a ya shumiswa kha zwiḓolo na u onga marambo a muvhili.

Ngudo

Makwati a muṱokoṱa a ya shumiswa u ita tshishandukisa muvhala kana dai. Maluvha a hone a thoma u pupuma u bva nga Ṱhangule u swika kha Ḽara. Mitshelo yawo I wanalesa u bva nga Nyendavhusiku u swika nga Lambamai.
Matavhi a ya shuma u fhaṱa, kana u vhaḓa mbila dza vhutsila, zwishumiswa zwa hayani, fanitshara na matanda au tshimbidza zwikepe zwiṱuku. Thambo dza muṱokoṱa adzi ḽiwi ngauri nga nnḓa hadzo dzina mulimo.

I wanala fhii?

U mela maḓakani na tsini ha milambo. Na fhethu hu tevhelaho; Sudan na Afrika Tshipembe kha la KwaZulu Natal na Limpopo.