Kofi Annan eka Nelson Mandela

Mbulavulo kuya eka Mandela

©Eric Miller

Kofi Annan a tirhisa nkarhi wun’wana na wun’wana lowu awukumaka, eka lecture yavu 5 ya Nelson Mandela hiti 22nd July 2007, hiku xixima vito ra Nelson Mandela xikan’we na vumunhu bya yenalaha anga kombisa ntsako wayena na nghamu ya yena Nane hikuva vata tlangela siku rakuvelekiwa ka yena e Johannesburg' (on 18 July) laha hiku ngetela mafenya notlhela vadya mabulu: “Inkateko swinene eka mina kuva ni endla lecture ya Mandela eka lembe leri. Loko ndzi nga se sungula, ndzi lava kululamisa swinwana.

Ndzi endla ntirho lowu hiku xixima nkulukumba Nelson Mandela. Andzi ngata swikota. Loko andzi swiendl, Ndzi anakanya leswaku ata yingisela hitintswalo, hi moya wo amukela.Kambe minge ndzi mibyela leswi: munhu ango na pfuketana a lecture hi Madiba.Kungari hi siku ra kuvelekiwa ka yena, hambi kuri siku rinwana. Angava angahari murhangeri wa tiko kusukela eka malembe lawa yanga hundza, kambe yena anga tshikanga ntumbuluko wa yena na vumunhu lebyi anga na byona. Na namuntlha na sweswi wahatiyisisa kundzi vula 'boss'.

Kuringana malembe lawa yotala, loko ndzi nwi fonela utaku, 'My boss.Minjhani, boss?' Ndzi hlamula ndziku, 'Xana ndzingava boss ya wena njhani?' Yena aku, ‘Matsalani-General yaUN. Mikhome misava'.Hakunene, tani hileswi aswitiva, andzinga khomanga misava, Andzi yena mufambisi wa UN. Kambe ataya emahlweni avula tano. Ndzi twa onge ondzi burisa.

Kambe hambi swiritano,sweswo hileswi ari xiswona.Sweswo aswitikomba hi nwayitelo lowu arina wona. Nelson Mandela angava ari wanuna wa malwandla, waku kota kudya mabulu xikan’we nova wanuna wotiyimisela swinene loyimisava yin’witivaka. I wun’wana wa vavanuna votiya swinene.

Hinkwerhu hawativa matimba notiyimisela kakwe loku nga endla leswaku aya pfaleriwa e khotsweni kuringana 27 wa malembe xikan’we no tiyisisa leswaku xihlawuhlawu xaherisiwa e Afrika Dzonga xikan’we na minkarhi yo tika swinene kambe kuhumelela na kufika ka ntshuxeko. Misava yikote ku vona hindlela leyi atshembisaka xiswona eka ntshuxeko, kuxiximiwa ka ximunhu, timfanelo xikanwe naku navela kufikelela milorho.

Naswona eka kutirhisana kun’we, ndzi ve na nkateko wo vona kutiyimisela ka yena eka kufikelela milorho yoleyo. Ndzi nwi vonile eka mimburisano yotika swinene kufana nayale Burundi, laha aringeta ku hlohletela kurhula nakuva kuvekiwa matlhari ehansi. Endzhaku kaloko atava avonile leswi aswihumelela ekusuhi na yena, aku; mindzi endla ndzi nyuma swinene kuva mu Africa.Ndlela yo hlekula hiku lumbeta nandzu kusuka eka unwana  loyi a endlaka leswaku hinkwerhu hi tinyungubyisa kuva ma Afrika.

Unga snakanya ntsena nhlohletelo wa marito lawa. Lowu awuri nkarhi wo hlawuleka wa matimba. Naswona y fikelerile xikongomelo xa wona. Eka swiphemu swinwana — milawu yinwana — Nelson Mandela angaka anga ninginiseki.Loko nkarhi wa yena wakuva murhangeri wa tiko wutava wu fikile emakumh, tani hilaha uswitivaka, vanhu votala varingetile kun'wi hlohletela kuva ayisa emahlweni vurhangeri. Kambe yena se atiyimiserile ku chika exitulwini xa vurhangeri.

Xikombiso xa kahle swinene eka tikonkulu leri varhangeri va omelelaka exitulwini, minkarhi yinwani, vatsanwaka kumbe ku cinca vumbiwa ra matiko ya vona kutani va omelela eka xitulu xa vurhangeri kuringana malembe lawa yotala. Kuna varhangeri wanwana vakhale lavanga kuma dyondzo ya nkoka kusuka endzhaku kaloko Mandela atava avile murhangeri wa tiko: leswaku kuva enhlonhlorhini ahi ndzhawu yiri yoxe leyi inga hoxaka xandla urikona ntsena.

Translated by Ike Ngobeni

Ntirho wa Archbishop Desmond Tutu endzhaku ka xihlawuhlawu

Hambi kuri endzhaku ka kuherisiwa ka xihlawuhlawu, Archbishop Desmond Tutu aswitiva kahle leswaku ntirho wa yena awunga se hela....more

Mandela's Think Tank

Kofi Annan u hlamusele ntlawa wphlawuleka lowu awu hlengeletiwe hi nkulukumba Nelson Mandela e Johannesburg hi lembe ra 2007....more