Tsoalo le ho Hola
Tsamaiso ya ledinyane la mmutlanyana e bohlokwa haeba kgwebo ya hao e atlehile. Ledinyane le leng le leng le lahlehileng ke mocha ya ke keng a nkwa e le phaello. Melemo e lekantswe e le dijo tafoleng, phoofolo ya ho ikatisa e tlang kapa e ka rekiswang e le mmutlanyana. Ka hona tlhokomelo ya bacha ba hao ke ya bohlokwa.Bafodisi ba bangata ba tlohela dithole ka beke pele ho hlahloba habedi. Ke nahana hore sehlaha se lokela ho hlahlojwa hanngwe ka letsatsi, haholo-holo haeba e le dilithara tse kgolo kapa matlakala a pele bakeng sa doe (mmutlanyana o motshehadi).
Sheba hore masea a bobebe ebile a omme. Ha ho na dikgopo tse lokelang ho bonahala. Haeba masea a shebahala a kgutsitse, hlahloba leihlo ka ho otlolla letsoho hodima mpa ya lona. Haeba ditshwelesa tsa mammary di chesa ebile di ruruhile, o ka ba le mastitis. (Bona Bophelo bo botle). Haeba dithole di ena le masea a fetang 7 kapa a 8, leseane le ka nna la fellwa ke lebese.
Kamehla ke kgopolo e ntle ya ho kopana le doe e fetang e le nngwe ka letsatsi le leng le le leng. Haeba a sa sebetsane, tlosa masea a seng makae (a nke tse nyane ka ho fetisisa) mme ha mothetsi e mong, ya sebetsanang le boemo bo botle, a sitwa ke phekolo, ka bonolo a hlakola monko o mocha wa mohala o tswang tlasa mokokotlo wa yona hodima motlatsi wa yona "Masea" mme o di behe ka matlakala a thehilweng.
Ba bangata ba tla amohela bana ba nang le bokowa habonolo. Haeba dithapo tsena ka bobedi di ena le mefuta e tshwanang ya bana ba nang le bokowa ba koki e le hore o tsebe hore na ke mang wa mme. Nako le nako ha ntho leha e le efe e fetoha sehlaheng, ngolla kareteng ya mohahong.
Bana ba tla qala ho hola moriri ho pota letsatsi la bohlano mme ba tla bula mahlo a bona ho pota letsatsi la 8 le la leshome. Ho ka etsahala hore mahlo a kgomaretswe ka maqhwa. O tla bona hore mahlo a bona a makgubedu a bile a tuka. Qetella ka monwana mme o hlakola hore o tshwela mathe ka leihlo ebe jwale o hula dintshi ka bonolo. (Bona ditshwantsho). Ena ke mokgwa o molemo ka ho fetisisa wa ho lokisa 'sehlaha leihlo'.
Hang ha mahlo a bulehile, masea a tla qala ho tsamaya mme a ka leka ho latela leqhwa ha a tloha sehlaheng. Beha setena kapa 'mohato' ka pela lebokose le bolehileng e le hore a ka kgutlela hape.
Lesea le tla kopanela leihlo ho ja dijalo tse ka bang 16 - 21 matsatsi. Di ka ja dipolokwe le dijo tsohle tse tala le furu eo mme wa tsona a nang le yona. Ho bohlokwa hore masea a fumane metsi karolong ena. Haeba metsi a fanwa ka matswele etsa bonnete ba hore ba tlaase haholo hoo masea a ka finyellang.
Haeba sejo se sebediswa, etsa bonnete ba hore se tletse le hore ha se kgone ho wela ka sekoting ebe se kgangwa ke metsi. Tshwara bana. Ke bokamoso ba mohlape wa hao mme ho hlokahala hore o thabe ka katleho ya ho tshwarwa ke motho.
Translated by Bongani Matabane