U Beba na u Hula
U ṱhogomela vhana vha mivhuḓa ndi zwa ndeme arali bindu ḽi khou ṱoḓa u hula na u bvelela. Ṅwana munwe na munwe ane a xela zwi ita uri bindu li sa vhuyelwe. U vhuyelwa zwi tou nga zwiḽiwa nnṱha ha ṱafula,kana phukha ine ya beba kana ine ya rengiswa nga mitengo ya nnṱha.Zwezwo zwiita uri u ṱhogomela vhana zwi vhe zwa ndeme. vhunzhi ha vhaṱhogomeli vha sia vhana lwa vhege vha saathu vhuya u vha ṱola hafhu. Ndi vhona unga vhana vha fanela u ṱolwa luthihi nga ḓuvha, nga maanḓa arali vhana vha vhanzhi kana hu vhana vha u thoma kha ya tsadzi.
U sedza uri vhana vho oma naa? A hu vhonala marambo na, arali vhana vho sekenesa, u fanela u ṱola ya tsadzi nga u isa tshanḓa kha thumbu. Arali avha tshi khou fhisa kana o zwimba u vha atshi khou lwala Mastitis.
Arali vhana vha tshi fhira 7 kana 8 ya tsadzi iya fhelelwa nga mafhi. Arali asa khou kona u ṱhogomela u fanela u bvisa vhanwe vha vhana, nga maanḓa vhaṱuku, wa ya kha inwe yo bebaho ine ya khou kona wa livhaladza wa kona u longa havhaḽa vhana uri i kone u vha ṱhogomela.
Vhunzhi ha dza tsadzi dzi aleluwa u lela vhana vha vhanwe. Zwino u fanela u nwala ha vhaḽa vhana uri u kone u zwiḓivha uri asi vhana vhayo. Tshifhinga tshoṱhe huna zwithu zwine zwa shanduka zwi fanela u nwalwa fhasi.
Vhana vha thoma u mela mavhudzi nga ḓuvha ḽa vhuṱanu vha vula maṱo vha na maḓuvha a 8 uya kha 10. Zwi aitea maṱo avaliwa nga Malanga. Zwi vhonala nga musi maṱo a matsuku u fanea u pfela mare kha tshanḓa uri u kone u ḓodza khuhu kha maṱo u bvise Malanga. Ndi yone nḓila ine ya thusa u lugisa maṱo.
Musi maṱo ono vulea, vhana vha ya thoma u tshimbila tshimbila vha ita na u tevhela mme musi atshi bva tshiṱahani. Hu fanela u vhewa tshidina u itela uri hu valee vhana vha balelwe u fhira. Vhana vha thoma uḽa zwiḽiwa vha na maḓuvha a 16 uya kha 21. Vha ya kona uḽa zwoṱhe zwiḽiwa zwine mmeavho vha vha nazwo. Ndi zwa ndeme uri vhana havha vha vhe na maḓi.
Arali maḓi atshi khou ḓiswa nga zwithu zwi fanela uvha zwi fhasi uri vhana vha kone u swikela. Arali hu ndishi i fanela uvha yo ḓala nahone i sedzeswe uri vhana vha songo wela. U fanela u ṱhogomela vhana ndi vhone vhumatshelo ha danga na uri vha ya takala musi vha tshi ṱhogomelwa nga vhathu.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe