Tsamaiso ya Dikolobe tse Nyanyang le tse Hodileng
© National Pork Board, USA
Karolo ena e sebetsana le tsamaiso ya dikolobe tsa madinyane le dikolobe tse hodileng.
Hangata, dihwai tse ncha tsa dikolobe ha di hlokomele hore dikolobe tsena tsa mehleng ya kajeno tsa madinyane di na le dibeke tse ka bang leshome ho hlahisa sebopeho sa mmele le kgokahano ya mmele ho ya lesapo e ba nolofalletsang ho hola ho tloha boima ba 1 ho isa ho 1.5 kg ho boima ba ho hlajwa ba 90 kg kapa ho feta dikgwedi tse 6 feela.
Sena se tlasa maemo a loketseng a dijo, mocheso, ho kena ha moya, bohlweki, matshediso, thibelo ya malwetse le kalafo, taolo ya dikokwana-hloko le ho boloka dihlahiswa.
'Stockmanship' e bolela bokgoni ba monga ntlo hore a tsebe melaetsa eo dikolobe di e romellang, ka tsona, ho bahlokomedi ba tsona ka dinako tsohle. Tsena e tla ba dintho tsa tlhaho, modumo, monko, mocheso le moya, ho hana dijo, ho hloleha ho hola, ho hlasela fatshe le ho shwa ho feteletseng. Lethathamo lena le lelelele mme motho ya nang le boitsebiso bo bobebe o tla arabela kapa a batle thuso.
Ho Kgweswa ha Dikolobe
Ho etsa bonnete ba hore tlhahiso e ntle, kgwedi ya pele ka mora ho kgweswa dikolobe ho bohlokwa mme ho lokelwa ho elwa hloko ka hloko.
Esita le nakong ya ho kgeswa dibeke tse tsheletseng, kolobe e ntse e amohelwa melemo ya malapa a mathomo nakong ya kgale haholo ho feta ha e kgeswa ke e tshehadi.
Lebaka la ho kgeswa 'pele' ke ho fa e tshehadi nako ya ho hlaphohelwa pele ho nako ya ho kgutlisetswa ho e tona, eo a tla e etsa habonolo. Sebele se lebeletswe ho hlahisa bonyane madinyane a mabedi ka selemo, empa hangata di hloka bonyane potoloho e le nngwe ya dibeke tse tharo ho tshwaara boemo.
Mehla ya ho kgweswa ha e behe hantle mme ho na le melemo e meng ya 'ho arohana ha tse kgweswa'. Sena se bolela ho nka ba bang ba nang le matla a anyesang ho ntlo ya mahola ka beke kapele ho feta tse ding. Ka lebaka la tlhodisano e fokolang, dikolobe tse nyenyane hona jwale di fumana monyetla wa ho eketsa tlhahiso ya lebese la tsona.
Ho itokolla hwa kgathatseha bakeng sa dikolobe ka ditsela tse mmalwa: Madinyane
a amohelwa ke leruo le leruo le leholo la lebese, le fumaneha ka nako e lekanang ha madinyane a theolwa lebeseng la oona.
Ba tla tlameha ho tlwaellwa ho tikoloho e ncha, ho nkga, dijana tsa dijo le mehoo.
Madinyane a ka nna a tswakanywa le tse ding tse kgweswang mme a ka nna a tlameha ho theha bolaodi ka dintwa.
Haeba madinyane a dilemo tse fapaneng a tswakane, ho tla ba le mehlodi e mecha ya tshwaetso le dikokwana-hloko, ho phephetsa tsamaiso ya mmele ya ho itshireletsa mafung a dikolobe tsa bacha tse neng di sa lefshwa pele.
Mekgwa ya ho Kgweswa
©National Pork Board, USA
Molao wa Afrika Borwa o hloka hore diphoofolo tsohle di tsebe ho tsejwa, e bolelang ho cheselletsa mongolo letlalong e ngodisitsweng bakeng sa dikolobe. Nomoro kapa khoutu e tla tshwana le letshwao kapa ho cheselletsa mongolo letlalong ka dikgomo tsa monga lona. Nomoro e fanwa ke Theft Unit ya SAPS mme e hloka ho tlatsa foromo le ho lefella khoutu. Ofisi ya Veterinary State e ka thusa.
Mekgwa e tlwaelehileng ya ho kgweswa e ka boela ya kenyeletsa ho entwa le ho phekola kalafo ka ente. Mohatla le ho tlotsa mahlo ka dihlopha ha di hlokahale empa ho lokela ho fanwa ka ente ya tshepe bekeng ya pele ya bophelo.
Tlhokomelo ya Dikgweswa
©National Pork Board, USA
Melao e ka sehloohong bakeng sa mohwai wa dikolobe mabapi le tlhokomelo ya ho kgweswa dihlahiswa ke ho fana ka "tlhokomelo ya bana", e fapaneng, e sireletsehileng le tlasa tlhokomelo ya mohlokomedi, ya lokelang ho tiisa hore dikolobeyana tsena di futhumetse, di omme, di phutholohile, di hlwekile le ho feptjwa hantle.
Hobane palo ya ho hola le ya bohlokwa ya lefu la mmele e ikemiseditse mehleng ena, ho bohlokwa hore bacha ba kgweswa dihlahiswa ba lokela ho fumana phepo e ntle ka ho fetisisa e ka kgonehang.
Ya sebetsang lelwaleng kapa co-op e mong le e mong o tla ba le dikgadiswa tse fokolang tse nang le protheine ya 18% ho ya ho 20%, ka mokgwa wa dijo kapa wa dipolokwe. E tla ba theko e boima empa polasi ya dikolobe tsa dikolobe tse nyenyane e ntle haholo.
Tlhokomelo ya Dikolobe tse Hodileng
Lentswe lena le nkile sebaka sa kgale 'fatteners' ka Senyesemane mme le sebedisetswa dikolobe tse nyane tse tswang karolong e senyang ka dibeke tse 10 ho ya ho tse 12.
Dikolobe tse hodileng ke tsona tse hlokang boima ba dihlopha tsa dilemo. Kgwebo ya tsona ke ho ja haholo jwalokaha mohwai a ka ba fa, hafeela e sa silafatswe ka mobu, hlobo kapa polasetiki. Setsi sa 16% sa protheine se ntseng se hola se lokela ho theha motheo wa lenane la phepo ya dikolobe. Dichelete tse ding di ka etswa ka ho tlatsetsa dijo tsa molemi le dihlahiswa tse tlwaelehileng tsa mebaraka, dihlahiswa tsa lebese, dikhefi le di reseller tsa meroho. Dijo tse ngata tsa kgale di ka sebediswa ho atolosa phepo e nepahetseng ntle le ho feta-ho etsa dikhabohaedreite. O se ke wa fepa dikhabohaedreite haholo.
Dijo tse ding di tla fana ka setlatsetso e le sekgetho se kgethehileng.
Hobane dikolobe di tla ja hoo e batlang e le ntho leha e le efe, ha e bolele hore di lokela ho fuwa dithole ho ja. Ho ntlafatsa dijo, ho ntlafatsa tekanyo ya ho hola le tswaya ha setopo
Translated by Bongani Matabane