Mokgwa wa ho Sebetsana le Mmutlanyana

©Judy Stuart
Ha o atamela meutlanyana, bua le meutlanyana ho o tsebisa hore o tla mme ha o moetsadibe. Tshwara le meutlanyana kamehla, empa ka bonolo. E le hore o nke mmutlanyana e moholo, o nke letlalo ka mora ditsebe le mahetleng ka thata ka letsohong le leng mme o phunyeletse ka lehlakoreng le leng tlasa tshwaetso ya yona. Sena se siya mmutlanyana e ikutlwa e sireletsehile mme e ke ke ya o ngwapa. Le ka mohla o se ke wa nka mmutlanyana ka ditsebe. Sena se baka bohloko bo tebileng.
Ho jara mmutlanyana ho tloha sebakeng se seng ho ya ho se seng, o e tshwarele mmeleng wa hao o ena le hlooho ya oona tlasa setswe sa hao. Ha o nkile mmutlanyana ka ntle ho ntlo e nyane, e tshwera ka mokokotlo le ka tlasa mokokotlo jwalokaha eka o o kgethile, ebe o o ntsha ka ntle ka mohatla - ka mohatla wa pele. Ho hlahloba ka tlase ho mmutlanyana, tshwara scruff, hlooho le ditsebe letsohong le le leng. Tshwara ka lehlakoreng le leng ka tlasa rump mme o tlise mmutlanyana kgahlanong le mmele wa hao. Ebe jwale ka bonolo o e kgutlisetse ka morao, o e tshehetse hohle. Etsa sena ka butle empa ka tieho mme mmutlanyana o tla robala ka morao ntle le kgatello ya kelello.
Ho tshwasa le meutlanyana e potolohang, tshwara ka ho beha letsoho hodima letheka (ka morao) ebe o phahamisa (o di nke ka bonolo). Ho tshwara masea a mangata a meutlanyana ka lebokoseng la sehlaha, kwahela lesea ka letsoho mme o le phahamise. Tshwara masea a manyane ka hohle kamoo ho ka kgonehang, empa o shebe sehlaha se seng le se seng letsatsi le letsatsi mme o tlose dibethe tse metsi kapa masea a shweleng.
Ditsebiswa tse atisang ho sebetswa di ithuta ho tshepa bahlokomedi ba tsona mme ha di ke ke tsa o ngwapa kapa tsa o loma ha o sebetsana le tsona. Mong le e mong mmutlanyana o lokela ho hlahlojwa bonyane hanngwe ka kgwedi bakeng sa ear canker mme a be le dihlahiswa tsa yona ha ho hlokahala. Ho hlahloba meno a mmutla, fetela hodimo jwalokaha ho hlalositswe ka hodimo mme o phomole letjolo ho leba qolong tafoleng kapa hodima dirope tsa hao. Ka menwana e mabedi molomo o ka hodimo (e leng molomo o arohaneng) mme o hulele ka lehlakoreng. Meno a bonahala mme a lokela ho dumellana hantle. Haeba meno a sa kopane hantle, mmutla o na le malocclusion (ho hlophisa meno ka tsela e fosahetseng) mme o lokela ho ba le metswako. Sena se ke ke sa phekolwa me se etsa hore mmutlanyana o se ke wa ja.

Translated by Bongani Matabane