Kunakekela Tilwane letiphila kuletinye Ngaphandle

© Chris Daly

Nomanje kunakekela tilwane letiphila kulentinye ngaphandle kungabonakala ungatsi kuyekelelwe phambilini, nyako kwenta kubaluleka/bumcoka lobutsite ekukhuliseni tinyoni letiphile ngenjabulo.

Tindlela Tekuvikela

©Chris Daly
Tinyoni kanye netindzawo tato kumele tihlolwe njalonjalo kwentela kutfola/kubona tinkinga phambilini tingaze tiphume esandleni/ebaleni. Sikhatsi lesikahle sekufuna tintfwala te avian kusemini, sibe sikhatsi sasebusuku/kusihlwa silungele kutfola imuhlwa lebovu kanye nekumaka tintfo letingaphili. Kutfola tinkinga temuhlwa lobovu kungaba yinkinga, ngalenye indlela, kubalula uma igcwele ingati.
Ngesikhatsi seluhlolo, incenye yaletinsiba taletinyoni. Tintfwala lesetitindzala tivame kubonwa tiyacatfuta ngasekucaleni/esisekweleni setinsiba, ebe emacandza etintfwala lasakatekile abonakala eluhlangeni lwetinsiba. Tintfwala kahlakahle titsandza tinsiba letisentasi ngaphansi kweluphiko kanye nanasekugegeletelweni kwalapho kunesikhala khona, ngakoke loku kubngaba yindzawo yekucala yekufuna tintfwala.
Imihlwa yemilente ihlasela imilente kuphela, ebe imihlwa ye northen fowl ivama kutfolwa igegeletele sikhala lesisetinyonini. Tilwanyana letinkhulu letingaphili tenta tinsiba tibemnyaba ngenca yekwehla kwemihlwa kanye nemacandza.
Tilwanyana letiphila kuletinye tivama kuba yinkinga yesikhatsi, tivela kakhulu ngetikhatsi tekushisa noma kubandza. Kungahle kusite kunakekela tinyoni ngekutivikela, ikakhulu ngesikhatsi setinyanga letifutfumele. Ngaphansi kwetimo letitsite, nomakunjalo, loku akubonwa kuyintfo leyenteka ngesikhatsi ngetilwanyana letisicumbi.
Caphela ungetfuli tinyoni letihluphako kumhlambi lomncane. Tinyoni letinsha kumele tihlolwe kahle, tivikeliselwe tilwanyana letiphila kuletinye tiphindze tisuswe kumhlambi lophilako, lapho tivalelwe khona, emaviki lamaningana kwentela kuciniseka kutsi atitfwala ingoti noma kungaba nguyiphi.
Gcina tinja, emakati kanye naletinye tilwane letingatfwala tilwanyana letiphila kuletinye utisuse endzaweni yekukhicitela.
Kugeza ngelutfuli kanye nekukhulisa yindlela yekuphila yekulwa naletilwanyana. Tinyoni letisuswe incenye yemlomo wangaphansi noma ngetulu, tinyoni letinemilomo lekhula kakhulu kanye naleto letingakhoni kugeza ngelitfuli tisengotini lenkhulu yetilwanyana letingaphili.
Sebentisa umlotsa wetigodvo ekugezeni ngelutfuli. Umlotsa wetigodvo uyasita kutsambisa nekukhokha tilwanyana letingaphili letichamuka ngaphandle, ube uphindze uklina lomtimba wabo oyili, tintfo letiyingoti kanye nelutfulo lelapho tilwanyana letiphila kuletinye tidla lona. Lomlotsa ungahlanganiswa neludzaka noma ne peat moss bese kubekwa esikoteleni lesidzala noma libhavu lepulasitiki lekulula kuliklina.
Tindlu noma emahhoko kumele aklinwe njalonjalo, futsi nakukhonakala bakolobhe emva kwasinye sikhatsi sekukhicita.
Labanye balimi/bafuyi bakhetsa/banconota kulinywa kwemacembe latsite kugegeletela lendzawo yekukhicitela noma kusebentisa lamacembe kumabhokisi ekutalela. Luhlwa lwalamacembe lufaka ilavender, licembe lebay, marigold, eucalyptus, oregano, peppermint, wormwood (sibungu sesigodvo) kanye ne spearmint.
Kwekufutsa lokukwekuvikela kungadzingeka etindzaweni lapho khona tinkinga letimakiwe tijwayelekile.

Tindlela Tekunakekela

©Chris Daly
Sebentisa tintfo/tindlela letibhaliwe ekwelapheni tinkinga uphindze usebentise letitintfo ngekusho kwemubhalo. Litiko leteKulima nelweKunaka Indzawo endzaweni yaKwaZulu Natal eNdlini Yekukhicita Tinkhukhu ngekusebentisa tandla tincoma kutsi kusetjentiswe iKarbadust kwentela kuvikela tintfwala, umuhlwa kanye netilwanyana letiphila etinyonini.
Bakhiciti balulekwa kutsi bafake letinyoni letiphila netilwanyana esikhwameni seplastiki ngetinhloko tivele ngaphandle, bafake le Karbadust bese bakhuhlutisa ngebunono leplastiki kwentela kufaka letinyoni lutfuli. Kumele kusetjentiswe kuletinyoni hhayi kulamahhoko noma letindlu.
Umuhlwa lohlala emilenteni, lelitiko likhutsata kutsi ugcotjiswe nge Benzyl Benzoate. Ingatsengwa ekhemisi lapho yatiwa ngekutsi yi Ascabiol, levama kusetjentiswa ekulapheni emazulumba lavela kubantfwana nabasutelwe tilwanyana.
Etimeni letitsite, akweneli kulapha letinyoni kuphela, lendzawo nayo iyadzinga kuklinwa kwentela kucedza/kukhokha labadzala, tibungu, pupae noma kumacandza lalele langahle abhace etilulwini noma emiseleni. Umkhicito lobhalisiwe ungasetjentiswa futsi nalokulapha kumele kuphindvwaphindvwe, ngekuya ngekuchaza kabanti kwaletintfo, kwentela kucedza lokuyimphumelelo. Kufihla tindzawo, letifana nemafa kanye nemisele nato kumele tivalwe.
Kuvikela libhungane kutsi lingacanci tinyoni, emadlelo kanye netjani kumele kulashwe kanye nelikhula leligegelete indlu yemfuyo kumele lisuswe.

Kuhlolisisa Lokubalulekile

Lamabhungane lamancane kumele asuswe ngesineke. Kufuna kususa libhungane kuvame kushiya lenhloko ibambe kulesikhumba, lokungenta kutsi kubenekutseleleka noma kutsintseke emasotja emtimba.
Timo letikhuntsile tingeta tinkinga leticansulako nemihlwa yemilente.
Tinyoni letinemilente lenetinsiba tiba nemihlwa yetilwanyana letingaphili emilenteni kunaleto tinyoni letinemilente lengcunu.
Imihlwa lebovu akusilula kuyigadza, ngoba ingaphila tinyanga letimbadlwana ingadli kubaholi bayo. Indlela lencono yekususa lenkinga kutsi kususwe tonkhe letinyoni bese kuphindvwe kuklinwa kahle phindze kulashwe nalelihhoko. Bakhiciti ngaletinye tikhatsi bahamba baze bafike ekushiseni tonkhe letilulu netintfo letinye kuletindzawo.
Imihwa lesemilenteni levalekile ivama kufuna tindzawo letinsha umangabe simo semtimba sebaholi labaphilako sehla, ngenca yekugula noma kufa. Tinyoni letinemihlwa emilenteni levalekile kumele nato tibekwe todvwa kwentela kulashwa kuze kuvikeleke lemihlwa kutsi ingasakateki kuletinye tinyoni.
Ngetigaba letisekucaleni tilondza letisemelenteni levalekile tingalashwa nge oyili lelula, kufana napharafini lomanti. Etimeni letilukhuni, lemilente yaletinyoni kumele tifakwe emantini lafutfumele kwentela kutitsambisa lesigogo emva kwaloko bese tiyomiswa bese tilashwa ngentfo lelingisiwe leyiyi oyili, lefana ne oyili ye olive noma ioyili yetibhidvo, kungukhani kufakwa tintfo letibhalisiwe. Lokulashwa kumele kuphindvwaphindvwe sikhatsi evikini kuze lemihlwa ife.labanye bakhiciti babike babenemiphumela lemihle ngekusebentisa Vaseline kwentela kubulala lemihlwa.
Kunakekela kumele kutsatfwe etulu hhayi kutsi kuphakamise lesigogo emlenteni wenyoni, ngoba loku kungenta buhlungu lobunengi bese kubulala lenyoni.
Uma kunekungabata, tsintsa umlaphi wetilwane noma losebenta kulelihhovisi letetilwane.

Translated by Phindile Malotana