Taolo ya Pharasaete ya ka Ntle

Le ge e be e ka ba e hlokomologilwe, pharasaete ya ka ntle nakong ye e fetilego, bjale e bopa karolo ye bohlokwa ya go godiša dinonyana tše di thakgetšego tša go phela ye e lokilego.

Maele a Thibelo

©Chris Daly

Dinonyana le mafelo a tšona di swanetše go hlahlobja ka mehla go hlaola mathata pele ga ge e ka tšwa ka diatla. Nako ye kaone ya go hlola go dinta tša diruiwa tša mapheko ke mosegare, mola ka nako ya bošego e lego ye kaone ya go laetša swaetšego ya ditshwedi le dikgofa. Go laetša mathata a ditshwedi tše khubedu e tloga e le makatika go le bjalo, ka tlwaelo swaetšego e bonagalago fela ge go na le setšhaba se se kgolo. Go bona dikgofa, ka go le lengwe, go bonolo ge di tletše ka madi.
Nakong ya ge go dirwa ditlhahlobo, ya karolo ya maphego ya dinonyana. Dinta tše kgolo ka tlwaelo di bonwa di gagaba motheong wa maphego, mola mae a bonwa a tletše dikutung tša maphego. Dinta ga botse di rata mafofa a ka fasana ka fase ga maphego gomme le tikologong ya lešoba la go tsentšha moya, ka fao tše di swanetše go ba ditikologo tša mathomo go di lekola.
Ditshwedi tša maoto a dikgapetla di ama fela maoto, mola ditshwedi tša dinonyana tša ka borwa ka tlwaelo di hwetšwa mašobeng a moya a dinonyana. Difitišetše tše kgolo di tla hlola boso maphegong ka lebaka la mantle a ditshwedi le mae.
Matsetse a na le go ba le bothata bja sehla,di diragala kudu nakong ya sehla dithemperetšha tša godimo. Ka fao e ka thuša go swara dinonyana ka tšhirelego, kudukudu nakong ya dikgwedi tše borutho. Ka tlase ga mabaka a mangwe, le ge go le bjalo, go bonala go se na le bosehla bjo bo amanago le tša swaetša.
Dinonyana tše di mpsha di swanetše go hlahlobja ka kelohloko, di phekolwa do diphelakadingwe le go bewa kgole le mephato e le go gona, go bewa kgole le tswalelelo ya mephato yeo e lego gona, dibeke tše mmalwa go netefatša gore ga di sepetše dikgonagalo kotsi.
Bea dimpša, dikatse, dinonyana le diruiwa tše dingwe tše di ka sepetšago diphelakadingwe kgole le lefelo la tšweletšo.
Go rutha ka leroleng le go itira botse ke dikarolo tša tsela ya hlago ya go šoma ka disenyi tše. Go kgaola dinonyana melomo, dinonyana tša melomo ya go gola kudu le tšeo di se nago le phihlelelo ya dibata tša lerole di kotsing e godimo ya tlhaselo ya swaetšego.
Šomiša molora wa dikgong ka dibateng tša lerole. Molora wa kota o thuša go di bolaya ka go di kgama le go tloša diphelakadingwe tša ka ntle, mola gape e hlwekiša mmele ka dioli, dirathana le lerole tše diphelakadingwe tše dingwe e leng dijo tša tšona. Molora o ka hlakantšwa le sehlaba goba monontšha wa moss le go bewa ka tšhitswaneng ya kgale goba pafo ya polastiki yeo e lego bonolo go e hlwekiša.
Dintlo goba dihoko di swanetše go hlwekišwa ka mehla, gomme moo go kgonegago morago ga leboo le lengwe le lengwe la tšweletšo e hlwekišwe twatši.
Balemi rui ba bangwe ba kgothaletša bjalo ya mešunkwane e e rilego ya go raka mabapi le lefelo la tšweletšo goba go šomiša mešunkwane ye ka mapokisi a peelo. Lenaneo la mešunkwane le akaretša lafenta, letlakala la ka lebopong, le marigold, eucalyptus, oregano, peppermint, kutu ya seboko le spearmint.
Diela thibelo di ka nyakega ditokologong moo mathat a dikgofa a tlwaelegilego.

Dintlha tša taolo

©Chris Daly

Go šomiša ditšweletša tše di ngwadišitšwego go hlwekiša mathata le go šomiša ditšweletšwa go ya ka ditaelo. Kgoro ya Temo ya KwaZulu Natala le Merero ya Tikologo ka lengwalong la yona la Tšweletšo ya Dikgogo tša Ka gae e hlohleletša tšhomišo ya lerole la Karba go laola swaetšego ya dinta, ditshwedi le dikgofa go dinonyana.
Batšweletši ba eletšwa go bea nonyana e swaetšegilego ka mokotleng ka hlogo e tšwetše ka ntle, tlaleletša ka lerole la Karba gomme go tloga fao wa šišinya mokotla bonolo go fa nonyana lerole. E swanetše go šomišwa fela dinonyaneng e sego dihokong goba dintlong.
Go ditshwedi tša maoto a dikgapetla, Kgoro e digela kgohlano ka Benzyl Benzoate. E ka rekwa ka mabenkeleng a dihlare moo e bitšwago Ascabiol, yeo ka tlwaelo e šomišwago go alafa magogo go bana.
Mabakeng a mantšhi, ga se gwa lekana go alafa dinonyana, le swanetše go hlwekišwa gape le ditikologo di swanetše go hlwekišwa go tloša tše kgolo, diboko, dimmoto goba mae a ikhutšitšego a a ka bago a iphihlile ka mangeng goba dihlageng. Setšweletšwa se ngwadišitšego se swanetše go šomišwa le kalafo e swanetše go boeletšwa, go ya ditaetšo tša ditšweletšwa, go netefatša katlego ya phedišo. Mafelo a go iphitlha go swana le manga a swanetše go ka tswalelwa.
Go thibela go dikgofa theilwe go namela go dinonyana, mafulo le bjang di swanetše go hlwekišwa thibelo le dikoro tše di dikanyetšeng ntlo ya diruiwa tša maphego di swanetše go tlošwa.

Dikakanyo tše di kgethegilego

Dikgofa di swanetše go tlošwa ka tlhokomelo. Maiteko a go ntšha matlakala a go hlomola kgofa ka tlwaelo a šiya hlogo e kgomaretše letlalong, seo se ka hlolago malwetši goba sekaku.
Maemo a monola a hlohleletša mathata a ditshwela tša dikgapetla leotong.
Dinonyana tša maoto a maphego di hlakiša kudu ke phitišetšo ya ditshwela tša dikgapetla maotong go feta dinonyana tša maoto a mapono.
Ditshwedi tše khubedu di boima kudu go laolwa, ka fao di ka kgonago go phologa dikgweding tše mmalwa ka ntle le go ja go tšwa go monggae wa tšona. Tsela ye kaone ya go tloša bothata ke go tloša dinonyana ka moka le go hlwekiša ka maleba le go hlwekiša thibelo ga hoko. Batšweletši ka mabaka a mangwe ba ya ka mo go ka kgonegago le go fiša dihlaga ka moka ka mo lefelong leo.
Ditshwedi tša maoto a dikgapetla di na le go nyaka monggae o mo fsa ge themperetšha ya mmele ya banggae ba ba lego gona e wele, ka lebaka la malwetši goba mahu. Dinonyana tše di nago le ditshwedi tša dikgapetla maotong di swanetše go aroganwa ka lebaka la kalafo go thibela phatlalalo ya ditshwedi go ya dinonyaneng tše dingwe.
Mo mathomong leoto le nago le dikgapetla le ka alafšwa dintho ka motswako wa oli, go swana le seela sa paraffin. Ka melato ye šoro, maoto a dinonyana a swanetše go thoma ka go a ina meetseng a go fiša go kolobetša dikgapetla ka morago ga gore a swanetše go omišwa le go hlwekišwa le go beakanya ka oli, go swana le oli ya mohlware goba oli ya merogo pele ga yeo e ngwadišitšwego e ka šomišwa. Kalafo yeo e swanetše go bušeletšwa makga a mmalwa bekeng go fihla ge ditshwedi di hwa. Batšweletši ba bangwe ba tlaleile ka dipoelo tše di botse ka go šomiša vaseline go bolaya ditshwedi tše.
Go swanetše ga elwa hloko go sa emišetša kgapetla godimoleotong la nonyana, ka ge se se ka hlola bohloko le tshenyo go nonyana.
Ge go na le pelaelo, o swanetše go rerisana le ngaka ya diphoofolo goba molemiši.

Translated by Lawrence Ndou