Inhlangano Yetembusave yemaPedi

© Dr Peter Magubane

Emandla emaPedi

Ema Pedi ake abamba umhlangano awubambela liningi lendzawo lebeyigegeletwe yimifula ye Limpopo, iVaal ne Komati, emandla abo abekwa ngalokwatiwa namuhla ngekutsi yi Sekhukhuneland, indzawolesenhlitiyweni phakatsi kwemifula iOlifants ne Steelpoort. Nomanje emacembu lanemandla laphansi abonakala ajabulela kutiphatsa, kutigadza kwemmango kwanakekela emandla emaPedi.

Lokubalulekile kwaba kugcizelela kwemaPedi kutsi tikhulu temandla laphansi titsatse bafati babo labadzala kuleliningi lebaholi bemandla labasuka kumindeni lafanako labaphetse. Kulabo labatalwa ngesikhatsi sinye, loku kwagucuka kwaphindze kwatfutfuka ngendlela lapho lendvodzana kanye nendlalifa yesikhulu lesitsite bebanikwa kutsi bashadee umzala, nekutsi bakhokhe imali yamakoti lenhle ku Maroteng ngekubaluleka kwakhe. Baphatsi kanye netikhulu temaPedi bebakadze bahlanganiswa kubudlelwane nekulingana.

Ngekwengeta ngamakotilonotsile, tikhulu temandla lamancane betigadvwe kutsi tibhadale kumholi lomkhulu ngetindlela letinye, nekutsi tigcine lwati ngemicimbi yonkhe lemcoka, kufana nekubekwa kwetindzawo tekusokela.

Ngalokuhlanganisiwe, indzawo yetikhulu letiphakeme kanye yake yaba yeticelo kubantfu lebebanemandla laphansi kepha, ngekutilungiselela, bucala bakhona babhekiswa kutinkinga temibusave, kufana nebudlelwane phakatsi kwemacembu, kususwa kwemivalo kanye nemphumelelo yebaholi bemacembu lamancane. Kukhulumisana phakatsi kwetikhulu letiphakeme kanye naletiphansi kwenteka ngekuciniseka kwendlela lechazakabanti ngalokungena etintfweni letimbili (batseta).

Translated by Phindile Malotana