Thuto ya Motheo ya Maphelo mo Boleming bja Maswi

©Chris Daly
Phapošipolokelo ya maswi e swanetše go hlwekiša dinako ka moka gomme e swanetše go ba mo lefelong le hlwekilego, kgole le molaleng methopo wa tšhilafatšo le mafelo a hlwekišo. Go laola le go hlwekiša lefelo la go gamela, ntlo ya dikgomo, udders le tikilogo go ka thuša go netefatša maswi a hlwekilego le go thibela phatlalalatšo gya malwetši.
Ntlo ya gago ya kgomo ya gago e swanetše go dula e hlwekile, ka malao a hlwekilego (furu goba bupi bja mapolanka, meetse le mafelo a bojelo, le dijo. Go bohlokwa gape gore ntlo ya kgomo ya gago ya dikgomo e tsenywe moya gabotse. Go bohlokwa go thibela dikhunkhwane, dikokoni le dinonyana ka lefelong la go gamela gomee o se ke wa dumelela diruiwaseratwa le goba diruiwa tša maphego ka polokong ya maswi goba ka ntlong ya diruiwa.
Ntlo ya bogamelo e swanetše go ba le maboto a samente, yeo e swanetšego go hlatšwa goba e hlwekišwe pele le ke nako ya bogamelo. O tsebe gore go fiša, go thapa le dipaktheria tša tswadišo. Mogami o swanetše go hlapa diatla pele le ka morago ga go gama kgomo ye nngwe le ye nngwe gomme a apara diaparo tša tšhireletšo go swana le dimaseke, ditlelafo, diputsu tša meetse le dioborolo. Ka morago ga go hlapa diatla o tsentšhe diatla, ka gare ga kelelatšhila pele o gama kgomo ye latelago. Ka mehla o game ka gare ga pakete ya tshipi, e sego ya polastiki.

Tsela Ya Bogamelo

©Chris Daly
Dikgomo di swanetše go gangwa diiri tše 12 tše dingwe le tše dingwe ka tsela e itšego. O se ke wa gama go feta ga raro ka letšatši, ka ge se se ka hlola tshenyo ya sa ruri. Dikgomo tša kgale feta, tšeo di na lego maswi sebaka se se telele, gantši di na le paktheria ye ntši ka gare ga udders ya tšona. Gama pele first-calf heifers, ka morago dikgomo tšeo di na lego maswi a foreše e be dikgomo tša kgolo e be go latela mastitis ka mafelelong. Maswi a Mastitis a swanetše go tlošwa a se ke a hlakanywa le maswi a dikgomo tše di phetšego gabotse. Ge o na le go re mokaka wa go gangwa mastitis, go hlapa diatla ka sa le fase.

Tlhwekišo ya Matswela

©Chris Daly
Hlwekiša mokaka wa matswele ka morago ga gama. Go gama pele go tla thuša go hlohleletša maswi eupša e na le pakteria ya godimo kudu. Go hlatšwa ka metsotswana ye 20 go kaone go feta go hlatšwa ka metsotswana ye tshela. Dinyakišišo tša sebjale di tiišetša gore matswele a swanetše go oma pele ga go gama. Phumula matswele le mathoko a matswele ka pampiri o e thapiše ka kelelatšhila. Hlatšwa matswele ao a lego ditšhila kudu ka meetsi a hlwekilego a lego borutho kudu le kelelatšhila ye nnyane e be o šomiša thawele go phumula.
Go hweditšwe gore ditoulo tše leokodi dikaone go feta ditoulo tša pampiri go fokotša tšhilafatšo ya dipaktheria ka maswing. O se ke wa diriša lesela le tee go hlwekiša matswele kamoka. Hlwekišo ya matswele e ka dirišwa pele le morago ga go gama go netefatša gore matswele a hlwekile gabotse. Kgonegago.

Go Tipa ga Matswela

©Chris Daly
Go tipa matswela go bohlokwa go thibela le go laola mastitis. E ka fokotša diphetelo ka 70% go ya go 80. Sehlwekiše se swanetše go ba le glycerine, lanolin goba dihlwekiše tše dingwe tša letlalo. Hlwekiša pele o gama, eupša o thibele mašaledi a matswela gore a sa tšwa tsena ka gare ga maswi. Hlekwišo ya pele ya matswele, tipa metsotswana ye 30 e be o dira diteko tša go mastitis e be o omiša matswele ka pampiri ya thawele e tee ka morago ga go gama.
Go šitiša tšhilafatšo ya maswi, go netefatša gore matswele a omilego ka morago ga ge pre-milking fase. Go na le phapano ye kgolo magareng ga go tipa ba pele le go tipa bja ka morago. Somiša tipa la mokgwa wo swanetšego. Tipa matswele ka pela ka morago ga go gama go tloša maswi ao a setšego mo matsweleng. Tirišo tipi ye kgethegilego ya ka gare ga komiki sa goba tipi ya gašetšo go thibela dipathotšene gore di tsene ka gare ga kanale. Komiki ya go tipi e swanetše go hlatšwa ka morago ga go gama kgomo ye nngwe le ye nngwe gomme mašeledi ka gare ga komiki a swanetše go lahlwa.

Ditlhamo tša go Hlwekiša

©Chris Daly
Ditlhamo tša go gama di swanetše go hlwekišwa ka pela ka moo go kgonegago morago ga go gama. Sa mathomo, hlatswa ka meetse a borutho gannyane e be o hlatswa ka sehlwekišo ka themperetšha ya godimo ka moo go kgonegago. Ka morago ga go hlwekiša, hubala tshepedišo ya go gama ka meetse a a hlwekilego, e be e gamolla le go e omiša. E swanetše go oma pele ga bogamo bjo bo tlago.

Translated by Lizzy Shongwe