“Go tšea bjang go dira bjang" ke moano wo o šomišwago ke molemirui yo a thopilego sefoka dikgomo wa Amerika. O iša šedi ka go bohlokwa bja taolo ya phulo go aga tša tlhago ka mabung le go boloka monola mabung.
Mafulo a laolwago botse a khata tema ye kgolo go tšwelo pele ya go ya go ile le maphelo a diphedi tša tlhago tša ka polaseng, eupša se bohlokwa ka go lekanela, ke taolo ya phulo go netefatša katlego ya bokgoni bja tšweletšo ya theko ya godimo ya go bjala mafulo.
Ka ntle le peakanyo ya maleba go oketša boleng le tšweletšo ya mafulo, go bohlokwa kudu go šomiša mekgwa ya taolo ya go swanela mohuta wa sebjalo, diruiwa tše o swanetšego di fepa gammogo mabu a polasa ya gago, go ba gona ga meetse le maemo a bosa.
Ge go beakanya furu ye mpša goba go dira teko ya theknolotši ye mpša, go thoma ka bonnyane. E sego fela gore a tla ba bonolo go laolwa, eupša e ka dira tšhelete le go ba bonolo go e katološa/fokotša bjalo ka ge o bona dipoelo.
Taolo ya Ngwang ka Mafulong
Go bohlokwa go laola mengwang ka nako ya pšalo ya mafulo ka lebaka la gore dibjalwana tša baswa ba amega kudu go mengwang ye e phadišanago ka meetse, phepo le mahlasedi a letšatši.
Gape, mengwang ya go swana le ragwort mohlomongwe e lego mpholo dikgomong le dipere tše di fulago mafulo.
Go bolela nnete, kitlano ya mafulo e swanetše go ba ye lekanego go fokotša kgolo ya ngwang. Phetšaphulo mafulo e ka feletša ka mabu a sego a khupetšwa. Se se ka holega kgolo ya ngwang ka fao khupetšo ya dibjalo ka tšweletšong ya gago ya phulo e šišintšwe, ge e ba e a kgonega.
Elelwa gore mengwang e ka ba taetšo ya ditlhaelo/fetišišo ya phepo ka mabung a gago, go fa mohlala, mošunkwane wa fumaria wo o ratago mebu ya potasiamo ya godimo. Teko ya mabu go tšea sephetho mabapi le tshepedišo ya nontšho e go thuša go laola mengwang.
Gape mengwang e ka laolwa ka sekhemikhale. Taolo ya mengwang ya tlakalaphara e ka nyaka dibolayangwang tše mmalwa goba ditirišo mo sehleng se le tee. Ditirišo ka dinako tše di fapanego ka ngwaga di ka ba kaone go laola mengwang yeo e melago nakong ya dihla tše di fapanego.
Taolo ya Tšhomišo ya Mafulo
O se fule lekopana
Se dumelele diphoofolo go fula mo mafulong a mapša a sa tšwago go bjalwa e sa le ka pela goba kgafetša kudu. Go ya ka sebjalo, ema go fihla ge dibjalo di le bonnyane bja 20cm botelele. Bontšhi bja dibjalo tša furu ga di a swanelwa go fulwa go ba kopana go feta 10cm, e ka ba bophara bja seatla. Se se tla dumelela kgolo lefša ka bontšhi. Akanya ka kelo ya diruiwa tše nnyane - palo ya fase ya diphoofolo ka mašemo a phulo. Se se ka ba bjalo ka bofase bja kgomo ye tee ya nama ka dihektare tše 3.
Dikološa mafulo
Akanya ka go arola mafulo ka dikampeng tše nnyane go dumelela mafulo a futšwego go ikhutša go fihla dibekeng tše tshela. Dikološa diphoofolo magareng ga dikampo, o ntšhetše ntle ge mafulo a le kopana.
Nontšha phulo
Go eya ka diteko tša mabu, go ka ba bohlokwa go tlaleletša phepo morago mabung. Moo dinawa di bego di šomišitšwe bjalo ka karolo ya kopantšho ya mafulo a dibjalo, go ka ba go sa hlokagale go oketša naetrotšene. Balemi ba bangwe ba haraka mafulo a bona ka morago ga go fula go pšhatla le go gaša mmutele ka go lekana.
Beakanya tšhomišo ya mafulo
Phetošetšo ya mafulo go dibjalo ka nako go bohlokwa kudu. Se se tla laolwa ke tšhomišo ya mafelelong ya phulo go fa mohlala, furu goba furukepelwa kopantšho ya dibjalo go fa mohlala, bjang-nawa gammogo le kgato ya go gola ya kopantšho ya mafulo.
Ka go lekana le nako e bohlokwa kudu, ke go boela go tšwa go sebjalo go ya go phulo. Na phulo e mpša e tla hlongwa goba go bjala mo godimo ga tše dingwe go tla dirwa? Go bjala mo godimo ga tše dingwe ke mokgwa wa go bjala mafulo a go swana le dibjalo tša tlabere ka mo mafulong a le go gona ka ntle le go suga mmu goba go tshwenya goba go beakanya seloto.
Ditshepedišo tša go tsentšha dibjalo mo tše dingwe, mafulo a kopantšwego a bjalwa mmogo. Kgolo ye e itšego e ya bunwa ka lebaka la furukepelwa, mola tše dinngwe ka moka di a dumelelwa go gola ka tšhomišo bjalo ka phulo.
Translated by Lawrence Ndou