Pukunšhu ya Mareo a Tšweletšo ya Mebutla

© Karoline Steenekamp

Le ke lenaneo la dilo tše di šomišwago mo polaseng ya mebutla le tlhaloša ya tšona kamoka.
Aggressive trait: Mokgwa wo bogale (go nyaka go loma le go ripa) mokgwa wo o tšwa go batswading gomme o fetelela go sehlopheng sa bana
Bedding: Bjang, dikgong goba dipampiri tša go senyega tše ba di šomišitšego go apeša fase gare ga serobe goba go bea segola mo mapokising
Bloat: Mpa ye e rurugilego, e bakilego ke dijo tše di sa lokago
Breed Standards: Tlhalošo ka go rua. Diphoofolo di na le tekanyetšo ka go rua gomme di swanetše go e latela
Bucks: Mebutla e tona
Catch Tray: Threi tlase ga motato gore e kgone go swara morole le moroto
Castrate: Go tloša testicles gore tše tona di sa kgona go dira bana
Chop: Dijo tše tala, le mabjang a go fabana bjalo ka: (lucerne le hay)
Coccidiosis: Bolwetši bja pakteria bjo bo ka bolayago mebutla. E diraga kudu gare dirobe tša mebutla tšeo di sa hlwekišwago gabotse
Colony: Serobe se segolo seo se ka lekanago mebutla e mentši gore e kgone go gola
Compost heap: Hlakantšho ya marole, malao le mašaladi a dibjalo tše bodilego gore ba kgone go di šomiša go dira tšhemo ya merogo bjalo ka marole
Concentrates: kopanyo ya dijo tše bose gore di kgone go tsena gare ga motšhene. Ye ke tsela ye botse ya go jesa mebutla, e fela ke tsela ya go tura
Consistent: Go swana
Conception: Nako ye mmutla o tshadi o ima
Cover: Lereo leo le šomišwago go laodiša nako ya go dira bana
Does: Mebutla e tshadi
Double Tier: Dirobe tša go aparelana
Eragrostis: Mehlare e bose e kgonago go oma e be, e ba bjang
Feed containers: Dibjana le ditshepedišo tšeo di šomišwago go nea dijo gare ga serobe
Foster: Go tšea bana go mebutla e tona gomme ba išiwa go ba bangwe gore ba godišiwe
Genetics: Thutamahlale ya diphapantšho tša tšweletšo ya sehlopha sa mebutla
Genitals: Ditho tša thobalano
Green feed: Morogo o mongwe le yo mongwe goba bjang bjo hlwekilego
Hay: Bjang bjo omilego
Hay Ricks: Tshepedišo ya Motato ye šomišwago go swara bjang gore mebutla e kgona go ja
Haunches: Maoto a mmutla a ka morago
Home consumption: Go hlabela lapa e se go go rekiša
Hoppers: Sebjana sa go ja saeo se itirišago
Hutch: Serobe sa go bea mmutla
Hutch card: Tshepedišo ya go rekoto eo e lego mo serobeng
Immunity: Šireletšo go malwetši
Import: Go tliša, go tšwa mafaseng a ka ntle goba mafelo
Indigenous: Diphoofolo tše tlholegago kua di tšwago
Labour intensive: E hloka modiro gore e nepagale
Litter: Sehlopha sa bana go tšwa mmeng o tee
Loins: Mešifa ya go tlalelela mokokotlo wa mmutla, fao maoto a morago a kopanago le mmele
Malocclusion: Meno a go senyega
Mammary glands: Hloko e ntšhago mswai a bana
Mastitis: Phetelo mo hlokong
Mating: Go bea e tona le e tshadi gore di tšweletše ngwana
Mentor: Mohlahli goba morutiši
Myxomatosis: Balwetši ba go bolaya, bjo re senago bona mo Afrika Borwa
Nest box: Sebjana sa mmutla o tshadi
Nipples: Seripa se sengwe sa tshepedišo fao bana ba nwaga
On Heat: Ge e tshadi e loketše go dira bana
Palatable: E kwagala bose
Partition: Selo sa go arola serobe gore serobe se be le sekgoba

Pellets: Dijo tše hwekilego, tšeo ditšweleditšego ke balaodi
Predators: Diphoofolo tšeo di nyakago go bolaya mebutla gore e kgone go e eja, bjalo ka dimpša, katse, noga
Progeny: Bana bao ba tšwago sehlopheng sa diphoofol
Prolific: E kgona go tšweletša bana b aba ntši

Roughage: Bjang goba dijo tše tala tše di sa segiwang

Rump: Hindquarters

Sawdust: Lerole le mašaledi go tšwa dikgong

Scruff: Letlalo la go lekelela mo molaleng
Sexing of babies: Go kgaogantšha tše tona le tše tahadi ka nako ya go ja dijo
Sleek: Bogale, phadima le diphoofolo tše phetšego gabotse
Stock: Diphoofolo tše tšweletšago
Stockman: Motho wo kwešišago sehlopha sa gagwe gabotse
Teff: Bjang bja boema ba godimo
Territorial: Go šireletša sekgoba sa yona
Viral Haemorrhagic Disease: Bolwetši ba go bolaya, e fela e sego mo Afrika Borwa
Vulva: Ditho tša thobalano tša tše tshadi
Water nipples: Seripa sa tshepidišo ya meetsi fao mebutla e nwago gona
Weaning: Go tloša bana ba ba nnyane go mme wa bona

Translated by Lebogang Sewela