Go bjala dithetlwa tša go tanta Prunus avium, go na le mathata. Se ga se akaretše fela theko ya godimo ya go thoma serapa ya R250 000 – R300 00/ha ka 2018, eupša le puno ya go se lakane le khuetšp go maemo le klimate ya mmu. Dithetlwa e ka ba sebjalo sa mokgwa, seo se tšweletšwago puno ya godimo ka ngwaga e be e tliša puno e nnyane ka morago.
Bolemi bja Dithetlwa
Mehlare ya dithetlwa e ka mela fela mo mafelong a itšego mo Afrika Borwa. Di rata marega a go tonya gomme ga di rata selemo sa go fiša, phefo and lehlwa. Godimo ga fao, mehlare ya dithethwa e huetša medu ya phytophthora le bollworm. Dinonyana di rata dithethwa gomme di ka senya puno ya go lekana 10%. Go bjala dithetlwa ka tlase ga nete ke tharollo ya bothata bjo. Letšatši le le ntši ka marega le tla ka hlola phišo ya letšatši e be e oketša bakteria ya kankere.
O ka šomiši morithi wa mosegare go thibela phišo ya letšatši goba 52% ya nete ya moriti. Dithetlwa di bokoa go medu ya go bola gomme di rata mmu wo senago meetse a mantši ka pH ya 6. Go ya ka Setsebi Nelius Kapp dikenywa tša dithetlwa di ka hloka nitrogen, potassium and phosphorus. Tše bohlokwa ke boron, zinc and manganese. Tshekotsheko ya foliar e tla laetša dinyakwa tša go mepa.
Ka nako ya pula ka mera a Afrika Borwa dithetlwa di hloka nošetšo gore di kgone go gola gabotse le go hwetša dikenywa tša boleng bjo botse eupša di na le senyakwa sa ka fase sa meetse, palo ye ka bago 50% godimo ga hektera go feta diapola. O swanetše go šomiša nošetšo ya go rotha le tlalaletšo ya phepo ka gare ga nošetšo e sego nošetšo ya godimo ga mmu yeo e ka tšweletšago kankere ya dikutu.
Mehlare ya dithetlwa e ka rekwa go tšwa mafelong a go rekiša dibjalo, kgetha mehlare yeo kgomaretšego mo dikota tša medu go swana le Gisela 5 goba Malaheb yeo e kgonago go kgotlelela marega. Go šomišwa palo ya godimo ya dikota tša medu.
Dithetlwa tša go tanta di hloka monontšho ya go hlakana, bjalo o swanetše go kopanya mehuta ge o reka. Bjala mohuta wa pollinator go mohlare wa bobedi goba wa bohlano. Dithetlwa tša go baba di kgona go i-pollinating. Mo boleming bja kgwebo bja thetlwa go šomišwa mapokisa a senyane go 12.
Tšweletšo ya seenywa e thoma ka morago ga mengwaga ye meraro gomme tšweletšp ya go felela e hlaga ka morago ga mengwaga ye tshelela go šupa.
Puno ya Thetlwa mo Afrika Borwa
Dithetlwa ke seenywa sa go butšwa (non-climacteric) – se se ra gore se topwa ge se butšwitše gomme ga se butšwe go fetiša ka morago ga puno.
Dithetlwa ke dikenywa tša go ba le sehla sa puno se kopana. Puno ya thetlwa mo Afrika Borwa e thoma ka beke y abo 41 – beke ya bobedi ka Oktobere, gomme e fela ka beke y abo 51 go ya mafelelong a Desemere, eupša mehuta ye mengwe le puno mo mafelong a mangwe e kgona go tšwelelapela ka sehla go fihla magareng a Janaware.
Puno ya thetlwa is boima gomme e nyaka go dirwa ka hlokomelo. Serapa se bunwa ga tshelela mo sehleng. Dithetlwa tša go bunwa di swanetše fodišwa ka 0.5°C ka pela ka moo go kgonegalago, gantši se se dirwa ka hydro-cooler.
Maemo a poloko ya kgwebo ke 0.5°C ka maemo a monola wa 95%. Ka lebaka gore dithetlwa di bola ka pela, le go re di na le matlo a boleta, a makoto, a go butšwa ka pela – palo ya dithethwa tša mo Afrika Borwa di sepedišwa. Ge di romelwa ka lewatle go bohlokwa gore themperetšha ya letlalo e se key a feta. Bophelo bja šelefo bja thetlwa ke matšatši a 21 go tloga go puna go fihla mafelelong a thekišo.
Translated by Lebogang Sewela