Nama Ya Pudi

Bolemi bja dipudi mo Afrika Borwa bo nepiša go tšweletšo ya nama (dipudi tša setlogo le Boer goats), digwaši (mohair go tšwa go Angora goats), ditšweletšwa tša maswi go tšwa go dipudi tša maswi gammogo le matlalo a mangwe le cashmere. Intasteri ye kgolo ke lekala la legae la bolemi nama tša dipudi. Mo lefapheng le, dipudi di rekišwa di phela e be di bolawa mo lefelong la dinama go šomišetšwa bodumedi le tša setšo.
Nama ya pudi e ka dira 60% ya dinama tše khubedu tše lewago mo lefaseng ka bophara. Dinama tša dipudi tše di ratwago di laolwa ke setšo le sedumedi gammogo le maemo a setšhaba, dinyakišišo tša Alabama Cooperative Extension System wa Alabama A&M le Auburn Universities mo Amerika di hweditše. Nama ya dipudi ye e ratwa ke Hispanic (dipudi tša bana tša boleng bja godimo), Caribbean le setšhaba sa Mamoselemo (nama ya go tšwa dipuding tše kgolo gammogo le tše tona).
Cabrito ke nama ya pudi ya go tšwa dipudi tše fepwago maswi, gantši di bolawa di sa le tše nnyane – magarenga ga dibeke tše 4 le 8. Dikarolo tšohle tša cabrito di a šomišwa, le mateng le dinama tša ditho. Nama ya gona e boleta ebile e na le tatso ye botse ka mengwaga ye. Cabrito e boleta mo Bogarengle Borwa bja Amerika. Nama go tšwa go dipudi tše godilego, gantši e dirišwa kudu go dijo tša go šongwa go swana le sausages.

Dipharologantšho tša Phepo ya Dipudi Nama

Nama ya pudi (chevon) e tumilego ka lebaka la gore e na le makhura a fase ebile ga e na tatso e bogale ya kolobe. Batho ba bantši ba rata nama ya pudi ya go tšwa dipuding tše nnyane tša ka fase ga dikgwedi tše 12 ebile nama ya gona e boleta.
Godimo ga moo, chevon e na le kholesterolo ya ka fase go feta mmutla, kolobe goba nama ya kgomo. Makhura a mantši ka gare ga nama ya pudi ke 40% ka fase ga dikgogo tša go hloka letlalo le 50% - 60% ya makhura a mantši go feta nama ya kgomo yeo e dirwago ka go swana, eupša e swana ka proteine.
Ge go bapetšwa le dikgogo (162) nama ya kgomo(179) nama ya kolobe (180) dikwanyana (175), nama ya pudi e na le makhuta a ka fase - (122).

Dipudi Nama Boleng ka Polao

©Susan Schoenian University of Maryland Extension

Ka lebaka la dimelo tše dingwe tša nama (pH ya godimo le glycolytic potential ya fase), go bohlokwa go šomiša ditsela tša go kaonafatša boleng bja nama ya pudi. Go fa mohlala, mohlagase wa go tiiša le mašaledi a ka thibela go tonya le go kaonafatša digoba tša nama.
Ge e le gore mašaledi a pudi a tšidifatšwa ka lebelo ka morago ga go bolaya, go tonya go a hlaga hlaga, e be digoba di gatelelega. Se se fokotša digwaši tša digoba, gomme se se dira gore nama e tie.
Mathata a moreki ka ga nama ya pudi e tilega e ka tlošwa ka go akaretša ditiro tše bjalo ka karolo ya ditshepedišo tša go bolaya mo maselaga.

Go Apea Nama ya Pudi

Dinyakišišo tša Amerika di laeditše gore thuto ya bareki ka ga go apea nama ya pudi e a nyakega go oketša tumo ya nama ya pudi. Ka lebaka la diteng tša makhura tša maemo a fase, go eletšwa gore nama ya pudi e apeiwe ka themperetšha ya ka fase. Go apea ka dithempheretšha tša godimo ka hlola gore nama e tie ebe e feletša ka go oma. Se se bohlokwa go fetiša, kudu ge go dirwa nama go tšwa go dipudi tše kgolo, go fa mohlala, Angora goats.
Mekgwa ya go apea ka tliša dipoelo tša go fapana go ya ka mengwaga ya pudi le mohuta wa pudi. Elna van den Bergh yo a dirilego diteko tše di tseneletšego tša go apea nama ya Angora le ya Boer o hweditše phapano ka nama ya Angora le ge e le gore e tšwa go diphoofolo tše kgolo, di na le nama e boleta go bapetša nama ya Boer.
Nama ya go tšwa go diphoofolong tše kgolo ge e ka apeiwa go kolobela e ba le dipoelo tša todi ka pela go feta nama ya go bešwa bjalo ka braai (botšiša). Nama ye e ka dirišwa gape bjalo ka minced ge digwaši tša go tia di ribiwa tša fase nakong ya mincing.
Bophelo bja sebjalebjale bo swaregile go feta pele gome ga go na nako (le bokgoni) go tlola nama le go beša nama ka go nanya. Elna o hlohleletša gore ditšweletšwa tša nama ya pudi tša go swana le sosaties, sosetše, le sosetše ya go oma le ditšweletšwa tše di tlotšwego di ka hlohleletša bareki go oketša tšhomišo ya nama ya pudi mo Afrika Borwa.

Translated by Lawrence Ndou