Inyama Yembuzi: Imikghwa Yawo kanye Nokuyipheka

© David Blaine
Ukulima ngembuzi eSewula Africa kutjheje ukukhiqiza imbuzi ngomncopho wokuthengisa inyama (imbuzi zendabuko kanye ne-boer goat), umthiya (i-mohair ebuya eembuzini ze-Angora) imikhiqizo yebisi ebuya embuzini zebisi kanye neenkhumba ne-cashmere. Kilezi ibubulo elikhulu ngelokulima ngenyama yembuzi, imbuzi ithengiswa iphila ihlatjwe ebuhlabelo ngehloso yokwenza iminyanya yekolo kanye neyamasiko.

Inyama yembuzi yenza i-60% yenyama yoke ebomvu edliwa ephasini loke. Ukobana yinyama yiphi yembuzi ethandwako kuya ngokobana umuntu ukholelwa kuyiphi ikolo nanyana isiko kanye nokobana unobujamo obujamo emphakathini. Irhubhululo elenziwe yi-Alabama Cooperative Extension System ye-Alabama A&M kanye ne-Auburn Universities enarheni yange USA lithole bona, inyama yembuzi ithandwa ma-Hispanic (ekuyinyama yekhwalithi ephezulu yeputwana lembuzi), abantu abahlala e-Caribbean Islands kanye nama-Muslim bathanda inyama yembuzi endala begodu kube yimbuzi enduna).
Imbuzi yomhlobo we-Cabrito yimbuzi edla ibisi, ekuvamise kobana ihlatjwe lokha isese yincani lokha inobudla obuhlangana kweemveke eziyi-4 kanye neziyi-8. Woke amalunga wembuzi yomhlobo we-Cabrito ayasetjenziswa enarheni yange-Central kanye ne-South America.
Inyama ebuya embuzini esele ikhulile isetjenziswa khulu ekwenzeni ama-sausages.

Imikghwa Yokondleka Yenyama Yembuzi

Inyama yembuzi ithandelwa ukobana inamafutha amancani begodu ayinambitheki njengenyama yenyamazana zomango. Abantu abanengi bathanda inyama yembuzi engana nyaka ubudala ngombana ithambile. Ukungezelela inyama yembuzi inezinga eliphasi le-cholestorol kunenyama yomqasa, nanyana yekomo. Amafutha asenyameni yembuzi mancani-nge-40% kunalawo asenyameni yekukhu anganaskhumba begodu abemancani nge-50% ukuya ku-60% nakafaniswa nasenyameni yekomo, kodwana anamaprotheyini alinganako.

Nayimadaniswa neyekukhu (162) yekomo (179) yefarifi (180) yemvu, (175) inyama yembuzi izinga lamafutha liyi-(122).

Inyama Yembuzi Yekhwalithi Ehle Nayihlatjwako

©Susan Schoenian University of Maryland Extension
Inyama yembuzi (ineleveli ephezulu ye-Ph kanye ne-glycolytic potential), kuyatlhogeka bona kusetjenziswe ezinye iindlela ukwenza ngcono ikhwalithi yenyama. Isibonelo, ukuzigcugcuzela ngokusebenzisa igezi kanye nokungaziqandisi inyama yazo msinya kungavikela bona zingabimakhaza msinya bekutjhugulule imisipha ibe yinyama.

Nange umzimba wabo upholiswa msinya khulu ngemva kokobana ihlatjwe, kwenzeka i-cold shortening erholela ekutheni imisipha irhunyele. Lokhu kwenza bona imithiya yemisipha. Irhunyele, kwenze bona inyama iqine.

Ukobana abathengi bangatjhwenywa kukobana inyama yembuzi iqinile lokhu kungakhandelwa ngokulandela imithetho le njengencenye yendlela yokuhlinza ebuhlabelo.

Ukupheka Inyama Yembuzi

©Susan Schoenian University of Maryland Extension
Irhubhululo elenziwe e-America litjengise bona ifundiso yabathengi ngokobana inyama yembuzi iphekwa njani iyatlhogeka ukungezelela ukuthandwa kwayo. Ngebanga lokobana inamafutha amancani, kuphakanyiswa bona iphekwe ngomlilo ophasi. Ukuyipheka ngomlilo kungenza bona iqine begodu kurholele ekutheni yome, isibonelo imbuzi yomhlobo we-Angora.

Iindlela zokuyipheka singaletha imiphumela eyahlukeneko okuya ngokobana yidala kangangani begodu nokobana mhlobo muphi wembuzi. U-Elna van den Bergh owenze irhubhululo elinengi ngendlela zokupheka iimbuzi esele zizidala zomhlobo we-Angora kanye nelezo ezisese zincani uthole umehluko enyameni yazo. Inyama yembuzi ye-Angora, nanyana ingeyembuzi endala, zinenyama enesphila esisilekileko nayimadaniswa neyembuzi yomhlobo we-Boer.

Inyama yembuzi ezidala lokha nayiphekwe ngomlilo ophasi, ziba nenyama emanndi ethambileko kunalokha ziphekwe ngomlilo ophezulu njengalokha nayoswako, nanyana idrilwako.
Inyama le ilungele nokusetjenziswa njenge-minced meat ngombana inomthiya oqinileko ogamukako lokha nakwenziwa ngawo i-mincemeat.

Ipilo yanamhlaniesi sele imatasatasa ukudlula ngaphambili njele iskhathi yinto engekho (kanye nerhono) lokuyimarineyitha nanyana ukobana irostiwe kabuthaka ukwenza isbonelo.
U Elna uphakamisa bona imikhiqizo yenyama efana ne-sosaties, sausage, dried sausage kanye nemikhiqizo emarinethiweko bona ingagcugcuzela abathengi ukungezelela ukusebenzisa inyama yembuzi eSewula Africa.

Translated by Lizzy Shongwe