Phetogo Go Tšwa Go Bonnyane Go Ya Go Bogolo
Mo nakong ye e fetilego bophelo bja setšo ba Mazulu bo be bo beakantšwe bo na le maitshwaro a yona. Motho yo mongwe le yo mongwe o be a na le lefelo le mediro yo itšego, go ya ka bong, le bogolo le maemo a ka malapeng (umuzi).
Phapano magareng ga maloko a umuzi e be e gatelelwa ke taba ya gore motho yo mongwe le yo mongwe o be a feta magato a goba le maswao itšego, ao a se tsenelego ka ntle le moletlo. Kgato ya mathomo ya go fetogela go tšwa go bonnyane go ya go bogolo e be e swaya ka qhumbuza goba go phula tsebe, yeo ngwana yo mongwe le yo mongwe a bego a swanetše go e tsenela pele ga puberty.
Legato le le latelago la bophelo bja motho e be e le phihlelelo ya putšong, goba puberty. Ka dinako tše dingwe, se e be e le moletlo wo bohlokwa wa go bitšwa seala se hlolega, thomba, yeo e diragwa go swana ke bašemane le basetsana. Nakong ya koma, bašemane le basetsana ba mengwaga ya go swana ba aroganywa go mafelong a bodutu, fao ba rutwago ke barutuši ka ga dinyakwa le mešomo ya bogolo. Nako ya bodutu e ile ya fela ka morago ga go tsenywa tshepedišo ya amabutho (dihlopha tša go ya ka mengwaga) ka morago ga ngwagakgolo wa 18.
Ka morago ga moletlo wa banna wa thomba, mošemane yo moswa o be a bitšwa insizwa (lesogana) mme o be a na le tumela ya go kgwerana le basetsana bao ba mengwaga ya gagwe, eupša o be a sa dumelelwa go nyala. O be a swanetše go tšwela pele ka dithuto tše pedi tše dingwe pele se se ka kgonagala. Sa mathomo e be e le go tsenywa ka sehlopheng, goba ibutho, gomme e ka akaretša mengwaga ye 10 ya go šomela kgoši. Sa bobedi e be e le go roka isicoco goba reng ya hlogo, yeo e laetšago phihlelelo ya bogolo ka botlalo.
Moletlo wa Mahlaka
Moletlo wa mahlaka wo o maikemišetšo go ruta mogopolo wa maikutlo go basadi ba bannyane, o bile tiragalo ye kgolo, wo tsenelago ke basetsana ka moka ba go tšwa KwaZulu-Natal. Go tloga ka 1994, ge African National Congress e thoma go laola, go be go na le maitekelo a go fetoša moletlo wo gore o be tiragalo ya go kopanywa le ditšo tše dingwe, eupša se ga se sa atlega.
Basadi ba bafsa ba na le gape moletlo wa go gola (umemulo). Ka nako ye, lapa la le hlaba kgomo fao a tla hwetšago seripa sa makhura seo e se aparago ge a binela baeng ba lego gona. Makhura a laetša tšhireletšo yeo badimo ba gagwe ba tla mo fago yona a gagwe ge a sepela ka gae a ya go nyala motho yo mongwe e be a dula ka motseng wo mongwe.
Translated by Lebogang Sewela