Ke mang monna yo a tutuetšago setšhaba? Mmoleledi, George Bizos, wo a be a tseba Mandela mengwaga ye hlano, e bile o a mo emelela kua Rivonia ge ba ya go mo ahlola ka ngwaga wa 1960s; mo ba ilego ba mo swara ba mo kentšha kgolegong mengwaga ye 27.
Yena o mo laodiša bjalo ka monna wo mo telele, wo botse, wa go apara botse, wa go ba le tshepo, bokgoši, yo a be le gare ga (Defiance Campaign), o be a fa dipolelo kua toropong ya Alexandra le kua Freedom Square mo Soweto'.
Bizos o ile a bolela ka botlalo, a hlaloša kamano ya gagwe le Mandela le ka nako yela a bego a le mo thelebišeneng ya (e-TV's Debora Patta) le lenaneo la gagwe la Third Degree ka nwgaga wa 2007, 5 June. Bizos o ile a re, Mandela ke motho yo o ka mo hlomphago gomme o ka kgahlega ge o na le yena. O be a tsebega e le moetapela wa ANC Youth League.
Debora Patta o boletše gore Bizos ka gare ga puku ya gagwe, Odyssey to Freedom, o laodiša Mandela bjalo ka motho wo a sa khutšego, a ka apara sutu ya gagawe letšatši kamoka, o be a phela a swaregile ka melao ya bagolegwa (common law prisoners) melao ye e ile ya tšwelela pele nako kamoka ge a be a le kua kgolegong. Bizos o ile a raba a re, ke nnete.
'O be a emelela botee gare ga batho bao ba be le gatelelong. O be a re, "Ga re a swanela gore go be le phapanowe magareng a rena, ka ge baswa ba be ba tshwenyegile ka yona taba ye e bile ba fapana ka yona. Bizos o dirile kgang ka molao wa mmušo wa kgethologanyo.
‘Ba be ba nagana gore ge ba ka phatlalatša bagolegwa a kua Robben Island ba ba tlogela ba le noši ba tla senya mosepelo. Ba be ba le phošo. Ba be ba sa lemoge gore ba butše sekolo sa balwaneli ba tokologo, kagobane ge ba tšwa kgolegong, ba šomiša dikgopolo tše Mandela a ba rutilego tšona ba be ba tlo di šomiša go batho bao ba lego molaong.
Debora Patta o ile a mmotšiša, 'Ke eng seo o se ratago kudu ka segwera sa gago le Mandela?’ Bizos o ile a araba a re: O mpotšhitše tsela ka mehuta ya go fapana e mentši.
Tshepo ya gagwe ya gore; ka letšatši le lengwe batho ba Afrika borwa ba tlo lokologa, le rena batho ba bašweu re tla lokologa gare ga kgetholla yeo re be re e dira. Potego ya gagwe ya segwera, ya batho bao ba dirilego dilo tše ntši gomme o na le tumelo gore ka letšatši le lengwe go tla ba le tokologo.
Translated by Lebogang Sewela