Seatla se Hwilego
Seatla se hwilego se hlolwa ke fankase ya Seatla se hwilego (Eutypa lata). Dipoelo ke kota e bodilego gomme mafelelong ke lehu la meterebe. Seka se tlwaelegilego sa pharologanyo ya seatla se hwilego ka moterebeng ke mohlaka wa noko ye kopana ka matlakala a ma nnyane. Mehlare ya meterebe yeo e nago le phetetšo ye e godimo kudu e ka hwa gomme diboka tša diterebe ka tlwaelo di ya oma. Dikarolo tša go putla tša mehlare ya diterebe di bontšha dikota tša khutlotharo ye hwilego. Fankase ya seatla se hwilego e ka tsenelela meterebeng ka dintho tša go poma.Seatla se hwilego se ka laolwa ka kgašetšo ya meterebe thwii ka morago ga go poma ka sebolayadifankanse sa dikhemikhale goba Trichoderma. Ge pula e thoma go nako ya go poma, tshepedišo ya go poma e swanetše go emišwa ka lebaka la gore dintho tša go poma tše kolobilego di neya phihlelelo ya fankase. Dikere tša go poma di swanetše go bolawatwatši letšatši le lengwe le le lengwe pele ga pomo ka sehlwekiši sa maleba. Tloša kota ka moka ye e phetetšwego gomme a e tšhuma, go fokotša maemo a inoculum ka meterebeng.
Sekontiri
Sekontiri ke ye nngwe ya malwetši a mmalwa a difankase gabjale a le go gona ka Afrika Borwa. Sekontiri, bolwetši bja Petri goba ‘go phuhlama ga moterebe o mo mofsa’ ka moterebeng ka moka di laetša bolwetši bja go swana. Fankase e diragala ka go phela ka gareng ga mohlare ka modikoteng gomme malwetši a hlagelela ge dibjalo di le ka fase ga kgatelelo ya monagano, go fa mohlala, ka morago ga tshepedišo ya pšalollo. E phatlalatšwa ka go poma.Goa bjale ga go na kalafo ya bolwetši bjo, eupša kalafo ya ditlabakelo tša pšalollo le medukota ka meetse a borutho pele ga tshepedišo ya pšalollo e tšweletša dipoelo tše kaone. Bolwetši bo ka thibelwa ka ditsela tša go fapafapana ka go hloma, magareng ga tše dingwe, dibjalo tše kaone kudu. Medukota ye mefsa le medu ga e swanela ke go dirwa kopana kudu ka nako ya pšalo, le mašoba a go bjala a swanetše go ba botebong bjo bo lekanego gore medu e kgone go phatlalala.Translated by Lawrence Ndou