Mafelo a Kaone a Themothuo ya Dihlapi ya Meetse a Hlwekilego

© Roger de la Harpe
Kgetho ya lefelo le botse e bohlokwa kudu mabapi le tšweletšo ye e atlegilego ya temothuo ya meetse (temothuo ya dihlapi). Balemerui ba ba mpsha ba temothuo ya tša meetse gantšhi ba thoma ka seripa sa naga gomme ba nyaka thekgo ya mašeleng. Ba bangwe ba ka ba le thušo ya mašeleng ya temothuo ya tša meetse gomme go tloga fao ba swanetše go lebelela lefelo la maleba. Mokgwa ofe kapa ofe woo e thomago, balemirui ba temothuo ya tša ka meetseng ba swanetše go kgetha lefelo le le botse la go ba le phihlelelo ya meetse go thoma go temothuo ya dihlapi ya meetse a hlwekilego. Ge fela lefelo le botse le kgethilwe, e tla dira gore tšweletšo e be bonolo le ditshenyegelo tše di šomago gabotse. Ka ntle le go kgetha lefelo le botse, taba ye bohlokwa kudu ke boleng bja meetse. Dintlha tše bohlokwa tša go kgetha lefelo la boleng bja meetse ke:

Themperetšha ya meetse, dithemperetšha tša fase le tša godimo mo ngwageng.
Maemo a oksitšene
Maemo a Amonia
pH
Go bonagala ka kholomong ya meetse

Tshekatsheko ya boleng bja meetse ka botlalo e tla akaretša go dira teko tša meetse go bona go ba gona ga dimetale tše boima, tšeo ka tlwaelo e lego mpholo dihlaping, gwa realo Henk Stander molaodimogolo wa setegeniki wa Temothuo ya tša ka Meetseng: Kgoro ya Saense ya Diphoofolo, Yunibesithi ya Stellenbosch.

Dinyakwa tša Meetse a Hlwekilego tša Mafelo a Bolemirui bja Dihlapi

Go ya ka dinyakwa tša kakaretšo tša lefelo la tšweletšo ye botse ke:
Letamo, goba lefelo la go ba le ditanka tša dihlapi, di swanetše go ba kgauswi le phaphašo. Se se tla fokotša nako ya dinamelwa go netefatša gore dihlapi tša baswa (di bitšwago difinkalingi) di ka tlišwa ka hokong ya lokwa ka maphelo a phethagetšego.

Tšhireletšo ye botse e tla fokotša bohodu bja dihlapi le tshenyo ya dihoko tša lokwa, dipompo le ditanka.

Phihlelelo ya botse ya meetse.
Se se dira gore tšhutišo ya baswa ka dihokong, ditankeng goba letamong e be bonolo le go netefatša tshepešo ya polokego ya furu ya dihlapi le didirišwa go tsena ka meetseng. Gape e tla sepediša puno yeo e bolokegilego le ka pela, ka morago, e tla netefatša boleng bja setšweletšwa.

Intasteri ya go šomiwa e swanetše go ba kgauswi le letamo go hlokomela ketane ya go tonya (dithemperetšha tše fase go tšwa polaseng go ya ka femeng gomme go tloga fao go ya ka lebenkeleng). Go swara dithemperetšha di le fase go tla dumelela go abelana ga dihlapi tše di hlwekilego.

Palogare ya botebong bja letamo go ba maleba e swanetše go ba 8 m, eupša matamo a go nwelela a kaone. Ge malokwa a dihoko a fega 5 m go ya botebong bja meetse, go kaone go ba le sekgoba se se lekanego magareng ga bofase bja malowa le bofase bja letamo. Se se fokotša go agelana ga lebaka le letelele la ditšhila ka fase ga dihoko, tšeo di nago le seabe mo boleng bja meetse a letamo, gwa hlaloša Henk Stander.
Botebo bjo bo swanago bo šoma le ka ditshepedišong tsa letamo le bulegilego ka polaseng.

Translated by Lawrence Ndou