Ditori tša Bomakgolo – Go Lahlegelwa ke Batho bao o ba Ratago ka Lebaka la Bolwetši bja HIV/Aids

© Eric Miller
Goldie Qayiya le monna wa gagwe Otto, go tšwa Khayelitsha, ba be ba sa kwešiši gabotse ka bolwetši bja HIV. Le ge go le bjalo e ile ya tšea maphelo a bana ba bona ba babedi, Thumela le Vusi, morago ga morwedi o mongwedi. Go tšere sebaka nnyana, e fela mafelelong Goldie o ile a kgona go fola. Se ke setori sa gagwe.

Mošomi o Bogale

Batho bao ba laolago dintlo tša mo Blouberg ba ile ba mpha mošomo wa go hlwekiša, mošomo wa borekišetši o filego batho dintlo tša go hira mo Bloubergstrand. Ke šomile moo mengwaga ye mehlano, ke dula ngwakong wa rena mo Khayelitsha, mola monna wa ka a be a hlokometše ngwako wa rena kuaTranskei.

Thumela o be a thuša kua dintlong tša Blouberg gomme o be a le mošomi o bogale kudu. Ge Mohumagadi wa rena a ka re 'Hlwekiša e bile o aene malakane kamoka', re tla fetša di iri tše ntši le ge re ka šoma ka ngwakong wo mogolo kudu.

Thumela o be a sa tšhabe go šoma ka maatla. Ka ngwaga wa 2000, ge a be a na le mengwaga ye masometharo re ile ra ya sepetlela mmogo ka ge o be a thomile go lwala. Ba mo hlola bolwetši bja HIV. Re be re sa kwešiši gore bolwetši bjo bo ama bjang bophelo bja motho.

Re ile ra ithuta dilo kamoka morago ga nako kagobane ditlamorago di rile Thumela o nale bolwetši bja HIV. Morago ga mengwaga e mebedi o ile a thoma go lwala kudu. Ge a fihla kgatong ya bone, o be a le yo mosese e bile a le bokoa, go be go bonala gore o a hwa. O ile a lwala kgwedi e tee fela gomme e be a hwa.

Ke be ke mo hlapiša, ke mo fa dihlare, e bile ke mo jesa kagore o be a le bokoa gore a ka topa leswana. Go be go le boima go oka ngwana yo a lego wa gago. Ge go be le boima kudu, re ile ra mo iša sepetleleng sa Groote Schuur napile dikgaka ba re botša gore o tlo hlokofala gonabjale. Kua Conradie. O be a le fao dibeke tše pedi fela e be a hwa ka Matšhe, 2002.

Ke be ke le Gona

Nna le Otto re be re le mo Cape Town, ge Vusi a thoma go lwala a re o kwa phefo, mala a bohloko le hlogo e bohloko. Re ile ra mo iša sepetlela sa Groote Schuur, le GF Jooste. Ngaka o ile a re botša gore o swere ke HIV, le ge re be re sa kwešiši gore seo se ra gore eng.

Ngaka o be a bolela ka kalafo ye nngwe ye e tlago gore Vusi a be kaone. Ba ile ba fa Vusi dipilisi le kalafo ya TB, gomme morago ga sebaka nnyana o ile a ba kaone e be a kgona go boela mošomong. Eupša morago ga dikgwedi tše tshelelago o ile a thoma go lwala gapa gomme a felelela a be a hwa.

Translated by Lebogang Sewela