Muthu ano shuma o ḓi funga
Ndo tholiwa mushumoni sa mukulumagi nga vhathu vha Blouberg Homes, ndi vhathu vhane vha shuma ufha vhathu fhethu ha u dzula Bloubergtrand. Lwa minwaha miṱanu ndo vha ndi tshi khou shuma hone, ndi tshi khou dzula nḓuni yashu Khayalitsha, ngeno munna wanga atshi khou lavhelesana na vhana na nnḓu Transkei.
Thumela ovha tshi ita atshi ḓa u thusa mushumoni wanga na hone ovha atshi shuma nga maanḓa. Arali muhulwane wanga ari‘ kulumagani hoṱhe ni dovhe ni aine zwiambaro na maduvethe’ ro vha ri tshi ṱavhanya nga maanḓa u fhedza naho ro vha ri tshi nga vha ri tshi khou shuma kha nnḓu khulwane.
Thumela ovha asa shavhi mushumo muhulwane, nga Fulwi 2000 musi ono swikisa minwaha ya 30 ro mbo ḓi ya sibadela ngauri ovha tshi vho thoma u lwala, a kona u ṱoliwa HIV. Ro vha ri sa khou pfesesa uri uḓo vha o i wana hani ro gudo hezwo zwithu zwoṱhe tshifhinga tshi khou ḓiya phanḓa.
Ngauri ho vha hu tshi khou pfi na ene una Tshitzhili. Nga murahu ha musi ho no fhela minwaha mivhili ono vhudzwa uri una HIV, athoma u lwala vhukuma. Ndi hezwi zwe aḓo swikisa tshipiḓa tsha vhuṋa, athoma u sekena asi tshena na maanḓa zwi tshi khou tou vhonala uri u khou lovha.
Zwo tou dzhia fhedzi ṅwedzi ubva tshe athoma u lwala u swikela atshi lovha. Ndo vha ndi tshi muṱanzwa na u mufha mushonga na u muḽisa ngauri ovha asina na maanḓa zwo vha zwi tshi khou konḓa u unḓa ṅwana wau ane wa tou zwiḓivha uri u khou fa.
Musi zwithu zwi tshi tou vhifha tshoṱhe ra muisa vhuongeloni ha Groote Schuur dokotea ari hoyu muthu u khou ḓo lovha hu si kale, afhedza vhege mbili fhedzi nga Ṱhafamuhwe 2002 a mbo ḓi lovha.
Ndo vha ndi hone
Nṋe na Otto ro vha ri Cape town musi Vusi atshi thoma u lwala a zwimba thumbu na ṱhoho i tshi khou sokou rema. Ra muisa sibadela tsha Groote Schuur ubva hafho ra ya na sibadela tsha GF Jooste. Dokotela ari vhudza ur una HIV, naho ro vha ri sa ḓivhi uri zwiamba mini.
Dokotela o vha tshi khou sokou amba nga ha mushonga muswa une wa khou ḓa une wa ḓo thusa Vusi. A mbo ḓi fhiwa minwe mishonga na dzi philisi dza TB ambo ḓi vha khwiṋe a vhuyelela na mushumoni. Nga murahu ha minwedzi ya rathi. Nda muṱhogomela na hone o lovha ndo dzula tsini na mmbete wawe.
Translated by Khalirendwe Nekhavhambe