Go Swara Dipudi

©Marinda Louw
Dipudi swanetše go dirwa go phetha mešomo ya go swana le vaccinating, deworming, hoof go sorting. Sehlopha sa go šoma ga e tla fokotša kgatelelo ya monagano le kotsi go bobedi bja diphoofolo le molemi. Smallish dipene le dinolofatši tša go dumelela go be bonolo go swara dipudi, bakeng sa go šoma le bona ka kampeng.
Dipudi di intelligent gomme e ka ba boima kudu go feta go šoma ka dikgomo goba dinku ge o diriša didirišwa tša go swara. Ba se ‘ flow'gabonolo le go gatelela go lokele. Ge tšhogile, ba ka pakana mmogo ka khutlong ya ka leboa-bohlabela goba maaka le go sulk, eupša gape di ka fetoga aggressive malebana le lengwe le le lengwe le le lengwe.
Selo se bohlokwa go elwa hloko ge o swara dipudi ke go dira gore seemo se boetše sekeng le go thibela kgobalo. Calmly le mošomo wa gago o na le dipudi, goba go nyakišiša. Ga go na le phošo, dropping, dragging ya dipudi goba go goga ka fleece, tail, mafela, re, hlogo goba molala di dumelelwa.
Ge o swara dipudi, o swanetše go kwešiša bona ya tlhago. Go fa mohlala, ba rata go batamela seetša bakeng sa tsebe. Ga go tsena go swana le meago di tsebe gabonolo distracted ke lešata. Dipudi tša go swana le go latela moetapele le ge ka pene, ba na le go sepela ka se mohlokomedi.
Dipudi le rata go dula le mohlape le go tla ka dihlopha tša malapa le basadi ba bagolo, e lego la mathomo. Go bona a ka hlolago kgatelelo ya monagano. Ba ka ba aggressive ge fela le gateletše. Se se ka hlola go hwetša wa go ba le dikgoba tša go tšhaba. Hlokomela ge o swara banna, dipudi, bjalo ka distressed bucks ka baka dikgobalo tša gago le diphoofolo.
Diruiwa ga e rata go ba hlohleletšwa le go araba ka pela ge motho a e bona shoulder, eupša e sa le ka lefapheng la bona le ponelopele. Go hwetša dipudi ya go tloša le raceway (a go tliša goba chute go fa mohlala, kgauswi le go laiša re re), go sepela ka lebelo, go raceway ka tsela ya go lebana le dipudi; Se se tla dira gore di tšwela pele go raceway.

Go Swara Pudi

©Marinda Louw
Go swara pudi, na go le yona ya go swara se ke wa horns goba godimo ka hind leotong, e sego ka ‘ankle’. Go swara ba dipudi le ye nngwe e kgahlišago ka pele ga ka, gomme ba bangwe ba re la ka morago. Dipudi swanetše go se gogele ka re, mesela ya swanela go ba tlošitšwe goba ao a le go ba se ba swanela go ba ile ba swarwa ke fela horns, lefela goba tail.
Ge o nyaka go šoma ka pudi, go swara wa horns le se. Pudi e swanetše go sepetšwa le lengwe goba letsogong ka fase ga molala le ka morago. Ge pudi e ile ya ‘ ’ ya tlhahlobo ya yona, go le kota abdomen ditlhako tša tšona goba sekuki kgopša ya yona ya mathomo ka go la nngele. Go tla ka intestines la anti-clockwise le tla fokotša ga ditiragalo tša ‘ao a gut’. (o nyaka go tšwa go tail ya dipudi, e swanetše e dikologe ka clockwise.)
Ge dipudi e bewa ka ohle a yona a go dula a e swanetše go dikološwa ka ohle a yona a go kgwatha fase pele. Le gatee o se ke wa drag phoofolo ke yona, re šomiša prodder goba go ngala mošomo e mo lebanego le tšona.

Go Swara Dipudi

Ka mafapheng a dimpša (šoma ka bophara go tšwa go stock) ba na le mohola kudu. Dipudi kwane le e tla thoma ka pela ge ba thoma go lemoga dimpša. Ka tlwaelo, se se tla ra gore ba tšwela pele ka uphill.
Dipudi ka mehla ba tla ya ka pela go feta uphill downhill. Go boima go mehlape downhill ye kgolo, kudukudu ge go na le bana goba weaners. Ba na le go thuba ba tšhaba ka thoko ya mmoto. Sepela gannyane gannyane downhill.
Kae fela ka canvas goba a motšhene flaps e ka šomišwa ge go otlela a diphoofolo. Bakeng sa go feta a diphoofolo. Diruiwa tše di sepelago ka hoof, e swanetše go hlohleletšwa ka iketlile lebelo le legolo, se ka lebelo go feta slowest diruiwa le go tšwela pele ka go feta ga 20 km (ka letšatši la mathomo ga 15) le go tšwela pele ka matšatši a go ya go tše di latelago.

Go Sepetša Dipudi

Dipudi swanetše go ba le phihlelelo ya dijo le meetse a a hlwekilego ka pele le ka morago ga ge dinamelwa. Bjalo ka dipudi go hwetša tame, ka morago ga ge di tla kaonafatša. Ka dinako tše dingwe ga sulk le dipudi ka morago ga go ja. Dipudi tše di swanetšego go sepela mo go swanetše go ba maemong a mabotse.
Dikoloi tša dipudi swanetše go ba le non-slip lebato le malao a go swana le bupi bja mapolanka (sawdust), goba go ka godimo go feta 750 mm, ka go tsenya le seetša. Difatanaga tše di a swanela go tloga e le go tswalelwa. Lori o swanetše go akaretšwa ka ba seileng go šireletša diruiwa go phefo le pula, eupša go swanetše go ba le moya. O se ke wa lori ya go feta iri ka ntle le go fa morithi goba moya.
Go bohlokwa go aroganya dipudi ka dinomoro tše nnyane go thibela kgobalo le dilori smothering. Aroganya horned le polled diphoofolo, banna le basadi, gammogo le diruiwa tše kgolo le tše nnyane go thibela kgobalo.
Sefofu diphoofolo e swanetše go hlaolwa ka mmala le go se retolla mahlo ka bobedi rumps ya diphoofolo. Ba swanetše go herded tše dingwe.
Go sepetša le go gatelela gore motheo ka mathata a tša maphelo. Dipudi ka tše dingwe tša dika tša kalafo ya malwetši a go hema le nyumonia goba diphelakadingwe ka baka la kgatelelo ya go swara.
Ge a fološa ditšhipi, go kgonthiša gore go šomiša non-slip ramp le go aba dijo le meetse a a hlwekilego ka pela ka moo go kgonegago. Dipudi ga se ya swanelwa go ba wa koloi goba go tšwa go ya ka botelele bja go feta 1.5 m.

Translated by Lawrence Ndou