Go tiišetša gore go na le palo ye fetaga 3 000 ya ditone tša todi tše di tšwa dinageng tša ntle ka ngwaga, kudu go tšwa go naga ya China. Dithekišontle tša Afrika Borwa go dinaga tše dingwe ke (zero). Ge go bapetšwa le dinaga tše dingwe tša Borwa bja Afrika, Afrika Borwa e bonala e na le palo ya fase ya tšweletšo ya todi. Go akanywa gore 200 000 ya dihlopha tša dikhunkhwane di laolwa mo Afrika Borwa ka go bapetšwa le 650 000 mo Australia le 450 000 mo New Zealand (NZ). Chile le Atšentina di bontšha palo ya go swana le Australia le NZ. Dinaga tše nne tše ka moka ke diromelantle tša todi, Argentina e tšweletša ditone tše di fetago 70 000 ka ngwaga.
Dikotsi tše Tharo tša Dinotshi mo Afrika Borwa
Gabjale, Intasteri ya balemi bja dinotshi mo Afrika Borwa (2017) e itemogela kgolo ye mpe ka lebaka la dikotsi tše tharo. Mathomong a ngwaga wa 1990, notshi ya Kapa (Apis mellifera capensis e ile ya tsenelela go diiprofenseng tša leboa tša Afrika Borwa, moo notshi ya Afrika (Apis mellifera scuttelata) e ka hwetšwago. E šetše e laetšwa khuetšo ye mpe ya bolemi bja dinotshi mo leboa.Sa bobedi, ka 1997 ectoparasite, Varroa destructor, e dutše mo Kapa ya Bodikela gomme ya tšwela pele go phatlalala naga kamoka. Kotsi ya boraro e hlagile ge American foulbrood, bolwetši bja paktheria ba go bolaya bja todi bo ile bja bonwa mo Kapa ka 2009. Mašobana a dipaktheria a kgona go phatlala gabonolo magareng ga mapokoso mo ditiro tša bolemi go swana le, neelano ya didirišwa le mosepelo wa combs tše fetetšwego. Go thwe e ka phatlala go ya go Leboa mo mengwageng ye mehlano ye e tlago (2022).Translated by Lebogang Sewela