Ukukhandela Kokwetjiwa Kwefuyo

© Chris Daly

Abakhiqizi benyama ebomvu baloba amakhulu ngamakhulu wamaranda ngebanga lokwetjiwa kwefuyo. I-National Stock Theft Prevention Forum iphe amino alandelako angarhelebha ukuvukela abafuyi ekwetjiweni kwefuyo kodwana yenze nokobana kube lula kobana babotjhwe lokha abogalajani nababanjiweko.

Merega Ifuyo Yakho

©Marinda Louw
Ngokomthetho weSewula Africa, zoke iinlwane kutlhogeka zimeregwe kuhle mnikazi ngenomboro ezitlhadlhulako. Kubudisi ukubopha abogalajani befuyo lokha abanikazi benlwane banganabufakazi.

Ukubalwa Kwefuyo

©Eric Miller
Ifuyo kutlhogeka bona ihlale ibalwa ukobana kubonwe lokha nayilahlekileko nanyana kunemiraro. I-National Stock Theft Forum ipha isiyeleliso ebafuyini sokobana bakwenze lokho kungasenani kanye negeveke. Nange ungarhoni ukukuwenza qobe malanga. Abafuyi kutlhogakala bona bazibalele ifuyo yabo,kodwana nakungakarhonakaliko hlala uzihlola kungakatjhejwa ukuqiniseka kobana zisaphelele.
Ifuyo elahlekileko nakulingwe kobana bayebe kutlhogeka kobana ibikwe emapholiseni khonokho. Lokha nawuhlala iskhathi ungabiki kwenza kobana kube budisi ukobana uthole ubufakazi bokobana ubambe abogalajani.
Ifuyo ongayaziko kufanele bona uyibike emapholiseni kanye nebafuyini abaseduze. Awufuni abogalajani kobana basebenzise indawakho njengendawo yokobana bafihle izinto zabo, nanyana kuthiwe weba nabo.

Ukubeka Amarekhodi

©Chris Daly
Beka iregista kuhle enemininingwana ngendlela ongarhona ngayo begodu uqiniseke kobana ayisisemva.

Ukuthengiswa Kwefuyo

©Eric Miller
Abafuyi abatjha batlhoga ukobana banikezwe iincwadi zokuzazisa ezinamabizo kanye nesbongo somninizo wekuthomeni,ibizo kanye nea adresi yomthengi kanye nomthengisi kanye nelanga ebathengiselene ngalo. Umthengi kutlhogeka kobana abeke iincwadezo unyaka woke njengobufakazi bokuthengiselana. Abathengi nanyana abantu abasebenza kuma-auction ukwenza ubufakazi bokobana bathengisa ifuyo bathengisela abanikazi.
Ilanga abathengiselana ngalo kufanele kungabi ngelakade begodu lifake hlangana kobana ifuyo ingangani, imaraga yakhona, ubulili kanye nombala wefuyo nayingakameregwa ngendlela efaneleko.

Ukuthuthwa Kwayo

Abathuthi bazo batlhoga istifikeyidi sokususa ifuyo ngaphandle kwalokha nayithuthwa ngendlela zomphakathi ezikhamba enarheni yakho. Istifikeyidi kutlhogeka kobana sibenebizo kanye ne adresi yomuntu obanikeze istifikeyidi, ibizo neadresi yomnikazi wefuyo indawo lapha ifuyo isuswa beyisiwa khona, ibizo lomtjhayeli, ilanga anikezwe ngalo, kanye nomniningwane wekoloyi. Islwane nanyana umhlobo wefuyo kanye nemaraga, ubulili, inomboro, kanye nombala wefuyo, nange ingakameregwa ngendlela ekungiyo, kufanele ibikwe.

Ukubikwa Kwemilandu

Abafuyi bavamise kobana bangabiki lokha ifuyo nayebiweko, ngebanga lokobana kuthatha isikhathi ukwenza njalo. Ukubikwa kwemilandu kuqakathekile kungasi ngebanga lokobana abogalajani bazokubanjwa, kodwana ngombana kuzokurholela ekutheni ibubulo libe nesithombe esincophileko sokwetjiwa kwefuyo, ekungarholela ekutheni urhulumende enze iinsetjenziswa, ensebenzini kanye nensetjenziswa, ezikhona zokuqeda ubutsotsi.
Khumbula godu kobana nawubika umlandu msinya, kubangcono ngombana abogalajani babanjwa msinya.

Ubufakazi

©Roger de la Harpe
Abogalajani bavamise ukuzikhambela batjhaphulukile, nanyana kwenziwe yoke imizamo kanye neskhathi sokobana babanjwe bebabekwe umlandu, lokha abafuyi bangezi ukuzokufakaza. Khumbula bona ukobana babotjhwe ngokuphumelela kuzokuletha inzuzo emphakathini woke ofuyako.
Indaba le igadangiswe ngelwazi olinikezwe yi-National Stock Theft Forum.

Translated by Busisiwe Skhosana