Ukubuthelelwa Kwamanzi Wezulu Phezulu Emasenkeni

Ukubuthelelwa kwamanzi wezulu nanyana ‘rainwater harvesting’ ukusukela emasenkeni wezindlu asetjenziswe engadini eSewuula-Africa yoke-endaweni ezisemakhaya nesele kungezelelela emadorobheni. Lokhu kutjho bona ngesinye nesinye iskhathi izulu nalinako amanzi angasetjenyiswa lokha nakunesomiso ayabutheleleka.

Ukubuthelelwa kwamanzi wezulu kuyancipha okuya ngokusatjalaliswa kwamanzi ngumasipala kanye nokubekwa kwamanzi emadamini. Kuyarhelebha ukubuthelela amanzi, ngebanga lokobana kuphungula iinkhukhula kanye nokurhurhuleka kwamanzi begodu kuphungula iskolodo samanzi. Ukungezelela, amanzi wezulu ahlwengekile begodu akakazali iinunwana kanye namakhemikhali.

Uwabuthelela Njani Amanzi Wezulu

Amanzi wezulu angabuthelelwa emasenkeni womakhiwo omunye nomunye. Itanka nanyana I’reservoir iyatlhogakala ngebanga lokobana kuzokubekwa kiyo amanzi kanye namagadasi nanyana amaphayiphu ayatlhogala ukobana atjhingise amanzi awasusa emasenkeni aye ematankeni. Amatanka ayahlukahluka ukusukela emadamini akhiwe ngentina ezikulu ukuya emadromini kanye nemathungeni weplayistiki. Lokha amasenke nakamakhulu kutlhogeka amatanka amakhulu.

Amaphayiphi amahle wamanzi engasabi i-UV efana ne-ISI HDPE kanye ne-PVC pipes. Amadreyini ekugcineni kwamagadasi kufanele alinganiswe nge-wire mesh ukukhandela amakari kanye nezinye izinto kobana zingangeni itankeni.

Kuphakanyiswa kobana kusetjenziswe umtjhini ekuthonywa kuflatjhiwe ngawo amanzi maqangi. Lo mtjhini, ohlukanisa umthamo wokuthoma wamanzi wezulu amanzi anenzibi ezibuya emasenkeni kobana zingangeni ematankeni. Amanzi wokuthoma abuya emasenkeni ngemva kokuna kwezulu zabe azele irusi, ithuli, amakaka wenyoni kanye namakhemikhali. Amanzi aflatjhiwa kokuthoma enza ngcono ikhwalithi yamanzi aselwako aphungula ukurhora kwamaphayiphi begodu aphungula nezinto ezingakahlwengeki ezakheka phakathi kwetanka. Umhlahlandlela ojwayelekileko upha isiyeleliso sokobana lokha nakusetjenziswa umtjhini wokuflatjha kukhitjhwe amalitha ayi-40 wamanzi ku-100 m2 ye-catchment area. Eendaweni ezinethuli nanyana eendaweni ezimadorobha ezinomoya ongakahlwengeki, kungatlhogeka kobana usebenzise umtjhini othoma ngokuflatjha mantanzi omkhulu.

Ukutlhogonyelwa Kwamanzi Wezulu

©JoJo Tanks

Amagadasi kanye namasenke kufanele zihlalwe zihlolwa zibekwe ezifretjhi begodu zinganathuli, amakari amakaka wenlwane kanye newenyoni, iinlwane ezifileko, iinunwana kanye namakhemikhali. Amasenke nakahlwengekile kanye namagadasi, kulokha amanzi azokuhlwengeka.

Hlwengisa iinsefo ezifakwe emaphayiphini nanyana eentangeni. Hlola itanka yakho ngemva kweminyaka emibili nanyana emithathu. Khipha woke amanzi angaphakathi, nange kunezinto esele zakhela phakathi kwayo leli litjhwayo lokobana amasenke kanye namagadasi asilaphazekile. Susa iinsila ezakheke phezulu kwetanka.

Translated by Busisiwe Skhosana