u Rengisa Nguluvhe

©Dr Jim Robinson
The cost of raising and feeding should be considered when deciding on when to sell a pig.
Musi u tshi khou dzula na nguluvhe lwa tshifhinga tshilapfu ndi hone dzi tshi kona uvha dzi tshi khou ḓura na u nga kona u wana malwadze kana u huvhala. Vho rabulasi vha fanela u ḓivha tshifhinga tshavho tsha u kona u ḓivha uri ndi lini hune vha fanela u rengisa nguluvhe dzavho, zwi tshi khou bva kha ku shumisele kwa vho na nyimelo ya zwithu, tshaka dza nguluvhe na u aluwa hadzo.

Tshifhinga tsha u Rengisa

©Glenneis Kriel
Weaners are traditionally sold when they are six weeks or ten to twelve weeks old.
Zwifuwo zwi nga rengiswa tshifhinga tshinwe na tshinwe, fhedzi dzine dza kha ḓi ṱhogomelwa dzi nga rengiswa dzina vhege dza rathi dzi tshi vho lemela 9 uya kha 10 kg uri hu kone u dzhena tshelede, kana dzi na 1 uya kha 12 ya dzi vhege dzi tshi vho lemela 25kg. Dza porkers na dzi baconers dzi rengiswa dzo no vha khulwane dzi tshi lemela 70kg dzi baconers dzi vha dzi tshi khou lemela 75 kg uya kha 95 kg.

Nyambedzano dza Mutengo

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA.
Porkers leaving the farm.
Uri u kone u vhona mutengo une wa pfala, vha South African Pork Producers Organisation (SAPPO) kha nguluvhe dza mbuyelo vha tsivhudza vho rabulasi uri vha ambe mutengo vho sedza dzi kg dza baconers kha nyambedzano dza musi huna zwine zwa khou ṱuwa. Mutengo wa ṱhukhu dzine dza lemela 9 uya kha 10 kg, kanzhi dzi vha dzi zwifhinga zwine zwa swika 24 ndi mutengo une wa ḓo badelwa nga kg kha baconers huya vha na tshifhinga tshine tsha swika 30 kha dzine dza lemela 25 kg.
Mutengo wa dzi porkers uya vha nnṱha u fhira wa baconers. U fanela u amba na vhanwe vho rabulasi uri u vhone zwine vha khou wana wa vhala na dzi bugu nga ha zwa vhulimi uri u kone u ḓivha zwine zwa khou itea maragani.

Hu Rengiselwa Gai

©Glenneis Kriel
Pigs may be sold directly to a butcher.
Hu nga vha vhukhakhi musi u tshi khou ṱoḓa u thoma zwa u fuwa dzi nguluvhe no fulufhela uri ni ḓo wana zwa khwine nga tshifhinga tshine na ao vh ni tshi khou ṱoḓa u rengisa nguluvhe. Uri hu vhe na mvelelo dza vhuḓi u fanela u ḓivha na u kona u tsireledza makete nga murahu ha musi u saathu laṱela tshelede nnzhi nzhi kha zwishumiswa zwa bulasini zwine zwa vha uri zwo leluwa u amba fhedzi nyito ya hone iya konḓa ngauri vharengi vha fanela u thoma vha vhona zwo bveledzwaho vha kona u renga.
U nga shuma nga kha agent. Dzi agent dzi shuma nga tshelede vha tshi khu ambela vha bveledzi kha abattoirs khulwane. Vha ḓo ṱhogomela zwoṱhe zwine zwa fanela u lugiswa nga vha abattoir, u ṱola na u sedza mutengo une dza ḓo tea wone musi vho kala vha kona u amba mutengo musi vha tshi ḓisa.
Dzinwe nḓila ndi nyambedzano ya tshiphirini na butshari, zwine zwa vha zwihulwane ngauri mutengo uya ambiwa nga tshifhinga zwine zwa thusa u tsireledza vhabveveledzi kha mutengo wa ḓuvha na ḓuvha, khaedu hafha ndi uvha na zwithu zwine zwa vha uri zwo linganela na u isa nguluvhe dzine dza vha uri ndi dza vhuḓi. Vhabveledzi vha nga kunda hei khaedu nga u kona u vhambadza zwine vha bveledza.
Unga rengisa nguluvhe na kha auction, ngauri dzi ḓo dzula dzi hone musi hu tshi khou ṱoḓa u vhulawa.
Musi u tshi khou tshimbidza nguluvhe dzine dza vha uri dzi khou tshila vho rabulasi vha fanela u zwita mafhungo uri vhana mabammbiri o teaho a u dzi tshimbidza, nga nnḓa ha hezwo nguluvhe dzi nga balelwa u fema. Nguluvhe dza mbuyelo vho tsivhudza uri asi zwavhuḓi u dzula u tshi khu tshimbila u tshi khou rengisa ubva kha ḽinwe bulasi u tshi ya kha ḽinwe, ngauri dzi nga ḓisa vhulwadze kha bulasi ḽaṋu.