iVredefort Ngesikhatsi Selitje Lelikhulako

© David Fleminger

Litje Lelikhulako Muva

Ngekwatiwa kwe Mbhedze lomncane weKuphila kwemuntfu Ngebuntfu Emhlabeni ngendzawo letfolwa kumakhilomitha lalikhulu kuphela khashane ne Vredefort lesanyakatfo, Kungacatjangwa ngebunono kutsi bantfu bebakhona endzaweni Lesandingilizi sikhatsi lesidze, noma kumbe iminyaka letigidzi tetinkhulungwane. Ngisho kukhashane, nomakunjalo, kute emalunga emindeni lafaka lonkhe luhlobo lwetilwane noma titjalo letifile titfoliwe esigodzini sase Vredefort.
Tilwane tetfu' letingenela ngco nalendzawo lesaNdingilizi tingatfolwa ngekubuyela emuva kumatje lakhulako (emkhatsini wetinkhulungwane letimashumi lamabili nesihlanu kanye netinkhulungwane letimbili teminyaka endvulo). Inkhomba yaloku yincane ngelinani, kusukela lendzawo ingachazekanga ngenombolo letsite ye archaeological legujiwe. Nomakunjalo, kuhlangana kwematje kutfoliwe eceleni kwe Vaal, dvute nelibholoho le Schoemansdrift, futsi kulelipulazi la Parson rRus. Lamathuluzi afaka emareyiza, lizembe lesandla, sikerebhu kanye nemathuluzi laphuma entfweni lencane. Lidvwala lelisepulazini le Buffelskloof nalo litfwala lutfo lwebantfu labahlale lapho, futsi kungenteka yasetjentiswa kahle ku ayoni lendzala. Emadvodza asemahlatsini lamaningi lenta imisebenti yetadla ngematje nawo abonwa.

Translated by Phindile Malotana