Vredefort nga Tshifhinga tsha Stone Age

© David Fleminger

Stone Age ya nga Murahu

Huna Cradle ine ya ḓivhea vhukuma ya Humankind World Heritage ine yo dzula fhethu hune havha kule na 100 km ubva vhubvaḓuvha ha Vredefort, u nga kona u humbulela wo tsireledzea uri vhathu vho vhuya vha vha hone kha dome lwa tshifhinga tshilapfu, khamusi lwa minwaha ya million. U swika zwino, naho zwo ralo ahuna zwithu zwa u thoma zwine zwa nga vha zwo wanala kha vhupo ha Vredefort.
Tshaka dza vho riṋe, dzo tou dzhenelela lwa tshoṱhe kha dome zwine zwi nga tou kona u humisela kha tombo ḽa kale (vhukati ha minwaha ya 25 000 na 20 000). Tsumbo ya hei nḓowelo yo phaḓalala sa vhunga vhupo ha hone hu songo ḓowelaya kana u ḓiphina nga mbalo ya dzi archaeological excavations. Naho zwo ralo zwishumiswa zwo vhalaho zwa matombo zwo wanala mathomoni a mulambo wa vaal, tsini na buroho ya Schoemansdrift, na kha bulasi ḽa Parson’s Rus.
Zwishumiswa ho kateliwa zwireza, forogo, scrapers na flake. Bako ḽine ḽa vha kha bulasi ya Buffelskloof na ḽone ḽi fara vhutanzi ha uri ho vhuya ha vha na vhathu na hone zwi nga vha zwo shumiswa zwavhuḓi kha iron age. Zwishumiswa zwine zwa shumiswa nga zwi bushmen nazwone zwo wanala.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe