Toropo Ya Vredefort

© David Fleminger

Motse Wa Go Thola

Le ge e le gore toropo ya Vredefort e file leina la yona go Dome, go na le se sengwe sa go goketša baeti go ya Motseng wa go homola. E be e hlomilwe ka nako e tee le Parys, go bonala go kare ka lebaka la kgakgano gare ga bahlabolli ba meago le beng ba naga ya selegae, gomme go be go na le manganga a mangwe magareng ga ditoropo tše pedi. Vredefort I ile ya adilwe ka 1876 gomme y aba toropo ka ngwaga wa 1881.
Leina, le ra gore Fort ya khutšo,ga e na tšwetšo ya go tsebega. Ba bangwe ba re leina le laetša khutšo yeo e kwago ke balemi ba gae mo setšhabeng; gonabjale ka gore ba na le kereke mo lefelong. Ba bangwe ba dumela gore e amana le kgakgano gare ga maburu a Thransvaal le Foreisetata, yeo e ilego ya rarollwa gabotse ka brandy le koeksusters mo kgauswi le polasa.

The Riemland

Sa mathomo, batho ba Vredefort ba be ba karolo ya ekonomi ya go tsoma mo Leboa Bodikela la Freistata. Selete se be se bitšwa Riemland, ka lebaka la gore ka mokgopha kamoka (rieme) a be a tšweletšwago ka go tsoma. Ka moragonyana temo e ile ya tuma bjalo ka kgwebo ye kgolo gomme Vredefort e na le mokokotlo ya mabele mo Toropong.
Lehono, bele ye kgolo ya Vredefortâ ya tumo e mot lase ga zero; Lefelo leo Vredefort bolide thunked ka lefaseng gomme epicentre ya lefase ka bophara. Madimabe ke gore ga go na le seka sa dika tša monstrous. Go na le e tee, ye nnyane, tše di tlišago ka ntlenyana ya toropo, baeti ba bangwe ba be bas a thaba go b aba nnete ba Vredefort Dome, eupša ba be le phošo. Go tsenela godimo ga magareng a midi e mo dithabeng, le ge go le bjalo, o tla thoma go hwetša kgopolo ya kelo ya khuetšo ya tiragalo.

Toropo Ye Nnyane Ye Botse

Outcrop e ile ya beakanywa gabotse lefelo la baeng - Senthara ya Baeng. Kgato ya mathomo ya tlhabollo ye e be e swanetše go bula ka 2009 ka kantoro ya tshedimošo, dipontšho tša lefelong leo, e be go lokelwa Dome, tikologo ya poso le dilo tša bokgabo le seneke. Kgato ya bobedi e be e le go akaretša le tša tšhomišano, ditiro tša setšo, tebego ya naga dirapaneng le go feta. Le ge go le bjale, tšwelopele ka protšeke ye e bonala di emišitšwe go ya go ile.
Vredefort e be e hlwa e dula mo meriting wa baagišani b aba golo; Parys, e beilwe dikilometara tše 15. Vredefort ga e na noka, ga go na le mabenkele a go rekiša antique le ritzy cafes. Eupša go na le mabenkele a go tšhoša le mafelo a go dira meriri. Le ge go le bjalo, Vredefort ke toropo ye nnyane mo nokeng ya go kgahliša ya mmakgonthe nageng. Go na le kgonagalo ye ntši mo, ke ikwa re na le boitshepho bja gore go tla ba ye kgolo ya ka moso.

Translated by Lebogang Sewela