Kgetho ya Mohuta wa Sebjalo

© Louise Brodie

Kgetho ya mohuta wa sebjalo sa terebe se tutuetša ke dintlha tše mmalwa tša go fapafapana; se bohlokwa kudu ke mohuta wa mabu le naga (mohlala: motheoga, bogodimo bja tekanyetšo ya lewatle) gammogo le mohuta wa beine ye e tla go go fihlišwa ka marakeng wo itšego. Nakong ya peakanyo ya meterebe, palomoka ya bogolo bja temo e swanetše go elwa hloko. Go fa mohlala, e tla ba le diphetho tša tirišo ya go buna dibjalo tša go fapafapana tše pedi ka nako e tee. Ge go kgethwa mehuta ya dibjalo, dinako tša go buna dibjalo tše di fapanago di swanetše go elwa hloko ka go beakanya nako ya puno.
Ge o kgetha mohuta wa sebjalo se se itšego, go swanetše go gopolwa gore mohuta wa sebjalo gape o ka ba e tee ya go swana le yona goba go feta. Tše dingwe tša go swana le yona di butšwa peleng goba di ka ba le dihlopha tše kgolo ka fao bunches le diterebe. Kgetho ya kota ya modu e loketše mohuta wa mabu o itšego. Dikota tša medu ka kakaretšo ka go ya ga nako le di sekasekwa ga botse ka Afrika Borwa ka ditlhahlobong tše di ntšhi tša go fapana le ka pšalong ya mabaka a tša kgwebo.

©Louise Brodie
Se se lebišitše go tšhomišo ya dikota tša medu ka twantšho e amogelegago ya nta ya diterebe le seboko sa nkgokolo, go swana le 99 richter, 110 richter, 101-14 Mgt, 140 Ruggeri le 1103 Paulsen, gammogo le Ramsey ya mabu a sehlaba le tša tšweletšo ya bontšhi. Eupša fao mabu a tšhilafaditšwego ka Phytophthora cinnamomi ya go ba kotsi kudu ya 99 richter e swanetše go efogwa.
Boitemogelo mabapi le dikota tša medu ka mohuteng wa mabu e swanetše go elwa hloko ge kota ya modu gape e tutuetša maatla meterebe. Fao bogolo tše kgolo tša diterebe di swanetše go tšweletšwa, go na le go se šomiša Ramsey le US re8/7 rootstocks. Dikhalthiba tša moo go nago le poelo le boleng bja godimo di nyakegago 99 richter, 110 richter le 101-14 mgt e ka elwa hloko.
Ke fela didirišwa tša sebjalo tše di swanetše go rekwa go morekiši wa seriti le o ngwadišitšwego wa bomedišetšo bja terebe palogare ya 14 go ya go 18 ya dikgwedi pele ga pšalo.

Translated by Lawrence Ndou