Dika tša Malwetši a Dipudi

©Alan R Walker
Mahu a diphoofolo a mantšhi a ka thibelwa ka go bega dika tša malwetši ka pela. Go bohlokwa kudu gore o lemoge mohlape wa gago letšatši le letšatši. Lebelela diphoofolo tše di beilwego godimo ga kgatelelo, di robetše fase, ditingwaya, di sa je goba di sa nwe goba di dira ka go sa tlwaelege go swana le bethantšha hlogo y ayona goba go raga maoto a yona. Ka go dira bjalo, o tla kgona go lemoga malwetši ka dika tše di bontšhitšwego.
Malwetši a mangwe a boima go a lemoga ka lebaka la gore bontšhi bja ona bo na le dika tše di swanago.
Malwetši a ka bakwa ke ditwatši, ditšhwaetši, diphelakadingwe le dilo tšeo se nago le malwetši a go fetela. Dika tša malwetši a ngwadilwego di ka thuša gore o lemoge bolwetši ka pela. Ge o gonona taba ye šoro ka pudi ka gago, go kaone go ikgokaganya le ngaka ya diphoofolo ya gago.

Dika tše di Tlwaelegilego le Bolwetši bjo bo ka kgonegago

Modulo oo o sa Tlwaelegago: Caprine Arthritis Encephalitis (CAE)
Go Hema go go sa sa Tlwaelegago: diesiti, mpholo wa naetreiti/naetraetet, Bolwetši bja mafahla (Bolwetši bja mafahla bja M), Nyumonia ya Mpholo (Dictyocaulus filaria), Anthrax, Caprine Pleuropneumonia ya go fetetša, Melioidosis, Dialetši/go loma ke dikhunkhwane, Go bipelwa, Pelo ya meetse
Maswi a sa tlwaelegago: Mastitis, Caprine Arthritis Encephalitis (CAE), Enterotoxemia
Tlhaelelo madi: Coccidiosis, Barber pole worm, Phelakadingwe ya Madi – (Anaplasmosis), Dinta, Matsetse goba Dikgofa, Caseous lymphadenitis, Bolwetši bja mafahla (Bolwetši bja mafahla bja M), Tlhaelelo ya oporo) Babesiosis (Meetse a Khubedu), Difuluku goba Diboko tše sephaphathi (Diphelakadingwe tša Ka Gare) Dibokwana tša nkgokolo tša ka Mpeng le Maleng, Trypanosomiasis
Go Hloka Kganyogo ya Go Ja: Caseous lymphadenitis, Listeriosis, Mastitis, Mpholo wa Boimana (ketosis), Urolithiasis (Meetse a ka mpeng/cystitis), Nyumonia, Caprine pleuropneumonia ya go Fetetša
Go sa Nkge Botse: Go Bola ga Leoto, Coccidiosis
Bofofu: Enterotoxemia, Coccidiosis (Phelakadingwe ya Ka gare), Polioencephalomalacia
Go Bipelwa: Acidosis, Mpholo wa moroto
Madi ka Maswing: Mastitis
Madi ka Morotong: Urolithiasis (Meetse ka Mpeng/cystitis, Babesiosis (meetse a khubedu)
Tahlegelo ya madi: Dinta, Diboko tša Mpa le Mala
Letšhologo la go ba le Madi: Anthrax, Enterotoxemia, Coccidiosis (Phelakadingwe ya Ka Gare), Bolwetš bja Dinku bja ka Nairobi.
Mohlagare wa Lebotlelo: Fuluku ya Sebete, (Seboko sa Pala ya Barber), Gastroenteritis ya phelakadingwe, le Diboko tša Nkgokolo tša Mpa le Malana
Go Bipela: Sebokwana, Maswi a go fiša
Dintho tša nkgokolo (sefahlegong, legetleng, molaleng, mahlong): (fankase)
Go gohlola goba Go Ethimola: Bolwetši bja mafahla (Bolwetši bja mafahla bja M), Nyumonia ya mpholo, Dictyocaulus filaria), nyumonia, Caprine Pleuropneumonia ya Go fetelela, Melioidosis
Go lela ka go sa fetše: Pipelwa
Dikelfere tša letlalo: Mange (Sarcoptes, Demodatic le Psoroptes)
Gamola Meetse: Coccidiosis, Diasidosisi, Seboko sa Barber Pole, Diotli tša Peste Des Petits
Kgatelelo ya mogopolo: Listeriosis, Mastitis, Mpholo wa Boimana (ketosis), Urolithiasis (Meetse a ka mpeng/cystitis), Encephalomalacia (PEM)/Polioencephalomalacia (PEM), Bogaswi bja dimpša, nyumonia, Anthrax, Colibacillosis (Scours), Bolwetši bja Johne, Melioidosis, Phišo ya Maswi, Enterotoxemia, Babesiosis (meetse a makhubedu), Meetse a pelo
Letšhollo/Scours: Enterotoxemia, Coccidiosis, Tshnyego ya mapa ya Chlamydia, Bolwetši bja Johne (Bolwetši bja Mafahla M), Fuluku ya Sebete, (Seboko sa Barber Pole) Phelakadingwe ya gastroenteritis, Sebokwana sa mala, Brucellosis, Acidosis, Sebo sa Nkgokolo sa Mpa le Mala, Peste Des Petits diotli
Meetsana go tšwa go leihlong (Meetsana a leihlo): Mahlo a pinki, Nyumonia ya Verminous (Dictyocaulus filaria) Agalactia ya go fetelela
Matladima: Dibolayakhunkhwane (Aldrin,Eendrin Chlordane le Dieldrin)
Ditsebe tša go lekelela: Listeriosis
Dipatso tša go Oma Letlalong: Bolwetši bja Fankase (seboko sa nkgokolo), Mange
Go ntšha mara a mantšhi: Listeriosis, Dialetši Go lomiwa ke dikhunkhwane, bogaswi bja dimpša
Phišo: Caseous lymphadenitis, Mastitis, Coccidiosis, Dišo tša Dipudi, Tšhilafatšo ya Madi (P. multocida), Bolwetši bja mafahla (Bolwetši bja mafahla M), Nyumonia, Anthrax, Agalactia ya go fetelela, Caprine Pleuropneumonia ya go fetelela, Listeriosis, Melioidosis, Babesiosis (Meetse a khubedu, Meetse a pelo), Bolwetši bja Maoto le Molomo (FMD), Bolwetši bja Dinku bja ka Nairobi
Go tšwa lekwebu (go tšwa lekwebu ka molomo): Bogaswi bja dimpša, Pipitlelo, Caprine pleuropneumonia ya go fetelela
Go kitlana meno: Coccidiosis
Go lahlegelwa ke masakana a moriri: Mange (Sarcoptes, Demodatic le Psoroptes), Pudutša (Fankase)
Go gatelela Hlogo: Enterotoxemia
Go ruruga magareng ga menwana ya maoto: Go bola ga leoto, Ecthyma ya go fetelela
Go ruruga ga masakana: Pudutša (Fankase)
Go hlohlona: Dinta, Mange
Go fokola: Go bola ga leoto, Bolwetši bja Leoto le Molomo Tšhwaetšo, Brucellosis
Go fokola: Seboko sa pala ya Barber, Mastitis, Acidosis, Urolithiasis (Meetse a ka Mpeng)
E robala fase/ Palelwa ke go emelela: Malwetši a Diphelakadingwe a Bjang, Mpholo wa Boimana, Enterotoxemia
Tahlegelo ya kganyogo ya dijo: Coccidiosis, Anthrax, Mastitis, Bogaswi bja dimpša, Agalactia ya go fetelela, Bolwetši bja Johne, Listeriosis, Melioidosis, Pipitlelo,Encephalomalacia/polioencephalomalacia (PEM), Urolithiasis (Meetse a ka Mpeng), Meetse a pelo, Diotli tša Este Des Petits, Dišo tša Dipudi
Tšweletšo ya Fase ya Maswi: Seboko sa palo ya Barber, Go bola ga leoto, Ecthyma Ya go Fetelela, Coccidiosis, Caseous Lymphadenitis (CL) Tlhaelelo ya Koporo, Bolwetši bja Johne, Streptothricosis, Pipelo, (Phelakadingwe ya Madi) - Anaplasmosis, Babesiosis (Meetse a Makhubedu), Dinta, Diboko tša Nkgokolo tša Mpa le Mala, Bogaswi bja dimpša, Phišo ya Rift Valley
Tswalo ya Fase: (Phelakadingwe ya Madi) - Anaplasmosis, Babesiosis (Meetse a Makhubedu)
Makwate: Mange
Meetsana a Nko: Mpholo wa Nyumonia (Dictyocaulus filaria), Nyumonia, Caprine pleuropneumonia ya go fetelela, Melioidosis, Bolwetši bja Dinku bja ka Nairobi, malwetši, Diotli tša Peste Des Petits, Dišo tša dipudi
Go Tšhoga /Go Roromela: Malwetši a Diphelakadingwe a Bjang
Go Rota bohloko: Urolithiasis (Meetse a ka Mpeng)

Lera la go Galoga la Mamina: Seboko sa palo ya Barber
Karogano/karogano ya seripa: Listeriosis
Kgolo ye e Fokolago: Coccidiosis, Seboko sa palo sa Barbe, Molomo o bohloko, Babesiosis (Meetse a Makhubedu), Difuluku goba diboko tša sephaphathi (phelakadingwe ya ka gare), Dinta, Diboko tša nkgokolo tša mpa le mala
Mahlo a Khubedu: Mahlo a Pinki
Matlalo a Makgwakgwa goba a Boya bjo bo Galogilwego: Coccidiosis, Seboko sa palo ya Baber, Fuluku ya Sebete, Hlaelo ya Koporo, Bolwetši bja Johne, Segokgo, Dišo tša Dipudi
Go ntšha mara/go idibala: Bogaswi bja dimpša, encephalomalacia/ Polioencephalomalacia (PEM), Listeriosis
Legogo goba maphone ka molomong: Ecthyma ya fo fetelela (Molomo o bohloko) Bolwetši bja Leoto le Molomo (FMD), Diotli tša Peste Des Petits, Dišo tša Dipudi
Magogo (Mmele): Mange, Dišo tša Dipudi
Go hlohlona go Šoro: Mange
Maphone a Mannyane (menwaneng ya maoto): Bolwetši bja Leoto le Molomo (FMD)
Motete o Bohloko: Anthrax
Setho sa Bosadi se Bohloko: Anthrax
Dišo (Mahlo): Ecthyma ya go fetelela (molomo o bohloko)
Dišo (Sephuthasete): Ecthyma ya go fetelela (molomo o bohloko)
Dišo (Setho sa Bosadi): Ecthyma ya go fetelela (molomo o bohloko)
Dišo Marameng: Phišo ya Rift Valley
Dišo Leleme: Phišo ya Rift Valley
Dišo (Ditsebe): Ecthyma ya go fetelela (molomo o bohloko)
Kgatelelo ya Moroto: Urolithiasis (Meetse a ka Mpeng)
Go Metša Mpeng/ Furu ya mpeng: Fuluku ya Sebete
Dikopanyo tša go Ruruga: Brucellosis, Agalactia ya go fetelela, malwetši mantšhi a Caprine Arthritis Encephalitis
Marete a Rurugilego: Brucellosis
Go roromela: Mpholo wa moroto, Tlhaelo ya Koporo Enterotoxemia, Segokgo
Go ruruga ga Matswele: Mastitis, Agalactia ya go fetelela
Dintho tša Dišo (Ka gage Molomo wa Fase/Marinini): Diotli tša Peste Des Petits
Meetsana a Go tšwa Sethong sa Basadi a sa Tlwaelegilego: Mastitis
Mehlatšo: Maswi a go Fiša
Go Lahlegela ke Mmele/ Go se hwetše furu: Go bola ga leoto, Caseous lymphadenitis, Diboko tša Nkgokolo tša Mpa le Mala, Bolwetši bja Johne (Bolwetši bja Mafahla M.) Bolwetši bja mafahla (Bolwetši bja mafahla M.) Tlhaelelo ya Koporo Streptothricosis, Diboko tša Palo ya Barber, Coccidiosis (Phelakadingwe ya Ka gare) Trypanosomiasis, Malwetši a mantšhi a Caprine Arthritis Encephalitis
Diboko: Seboko sa palo ya Barber, Difuluku goba Diboko tša Sephaphathi (phelakadingwe ya ka gare), Diboko tša Nkgokolo tša Mpeng le Maleng, Pudutša, Nogana ya mala

Translated by Lawrence Ndou