Ṱhaluso
Pinot Noir ndi muri wa veini ntsu ine ya ṱanganiswa na dzinwe dza thengokhulu kha ḽifhasi i tshi kha ḓi vha veini ine ya vha na muthetshelo wa vhuḓi. Dzina heḽi ḽibva kha ḽiipfi ḽa this French zwine zwa aamba “ pine” na “ntsu” zwine zwa ambela tshivhumbeo tsha matavhi a nḓirivhe ane a sumbedza thanda ya pine na muvhala wo swifhalaho wa mitshelo.
Pinot noir iwela kha miri ine ya vha ya kale vhukuma kha muṅa wa Pinot. Hu lavhelelwa henefha kha miṱa yo no swika 20 yo no tshilaho ya pinot noir ine khayo pinot gris na pinot blanc dzi ya ṱavhiwa kha ḽa Afrika Tshipembe albeit ndi ṱhukhu.
Vhubvo
Pinot noir yo kaniwa kha la Burgundy hengei France ubva nga centuari ya u thoma. Uri i ḓi itele dzina ho dzhenelela Cistercian monks ya Burgundy ine ya vha ya vhukati o do ṱavha hoyu muri fhethu hoṱhe vha fhaṱa Monasteries. Lwa minwahani ya 100 yo fhelaho, ndi hezwi zwi tshi kona u vhonala uri huna miri ine ya khou simuwa.
Zwaita uri kha ḽifhasi hu vhe na mitshelo ya u thoma u kaṋiwa ha kona u ḓa muhumbulo wa uri muri hoyu una dzi micro na macro dza henefho fhethu ya kona ha u vhidziwa “terroir” henefho he ya ṱavhiwa hone. Kereke dzine ho vha ho ṱavhiwa muri hoyu ya fhiwa miṱa ire henefho Burgundy nga zwi fhinga zwa u dzudzanyiwa mafhungo a French nga nwaha wa 1789.
Ndi muri une wa vha na vhukondi kha u aluwa, u bveledza ho no vha huhulu ngauri vhanzhi vha iti vha veini vha khou lingedza u i ṱavha ngauri vha khou ṱoḓa uri vha nge vha Burgundy. Yo bva kha u vha kha mbalo ya vhu fumiraru ya swika kha mbalo ya vhusumbe nga nwaha wa 1990 na 2000.
Manwe Madzina
I dovha ya divhiwa sa Spatburgunder kha ḽa Germany, brazil na Canada, Pinot Nero kana Blauburgunder kha ḽa Greece, Hungary na Italy kana Burgundac kha ḽa united states ya Yugoslavia.U Bveledzwa kha ḽa Afrika Tshipembe
Muprofesa vho-Abraham Izak Perold ndi vhone vho hwalaho Swiss BK% Pinot noir nga 1920 na muratie kha ḽa Stellenbosch ndi vhone vhalimi vha u thoma u ṋavha hoyu muri nga nwaha wa 1927. Nga hezwo zwifhinga muri wo konḓeliwa vhukuma uri u aluwa nga nnḓa ha Stellenbosch ngauri ho vha ho lavhelesiwa zwihulwane u bveledza veini nnzhi nga nnḓa ha tshileme tsha veini.
Ya kona ha u ḓivhadziwa inwe nḓila ya khwiṋe mafheleloni a nwaha wa 1950, zwa kona u alusa mvelelo. Vhukati ha nwaha wa 1970 vho -Tim Hamilton Russel vha Hamolton Russel veini hengei Hemel-ene-Aarde ndi vhone vho itaho mushumo muhulwane vhukuma kha u vhofholola pinot noir kha shango.
Vhane naho zwo vha zwi khou konḓa uri i tavhiwe vhone vha i tavha naho zwo ralo, vho ṱangana na vhanwe vhaiti vha veini, Peter Finlayson, Russel ndi ene we aḓo ita uri zwi vhonale uri vho Hemel ndi vhone mubveledzi wayo. Ha vha na Dijon ntswa, ine ya vha yone yo fanelaho dzi veini dza ṱafulani, ya kona u vha hone kha ḽa Afrika Tshipembe nga nwaha wa 1990.
Hezwi zwo ḓo ita uri na fhethu hunzhi hu kone u bveledziwa veini ho kateliwa Elgin, Doring Bay na Fransschoek. Muprofesa vho –Perold vha ṱanganisa Pinot noir na Cinsaut uri vha kone u bveledza uri vha kone u bveledza muthetshelo wa vhuḓi wo no bva Afrika tshipembe.
U Bveledzwa Hayo kha Madzingu
Hune ya vha hone kha ḽa Afrika Tshipembe ho hula kha u imelela o,8% ya fhethu ho fhelela hune ha vha na nḓirivhe dza veini hunwe ndi 1,2%. Ngeno miri i tshi khou ṱavhiwa hoṱhe hune havha na u bveledziwa hayo kha madzingu, fhethu hune ha vha hu hulwanesa ndi vhukovhela ha kapa, ha tevhelwa nga Stellenbosch. Robertson na Paarl. Muri u funa fhethu hune ha rotholela hune, na mavu avha o pfuma.U Aluwa
Ai tou hula zwine zwa mangadza ndi 8t/ha uya kha 14t/ha, fhedzi ukaṋa zwi fanela u itwa nga nḓila yone uri hu tsireledzwe vhundeme ha veini.U Kaṋiwa
I kaṋiwa mathomoni a khalanwaha henefha kha nwedzi wa Luhuhi.Mitshelo
Mitshelo ya hone ndi miṱuku ya vha na tshivhumbeo tsho tanḓavhuwelaho matungo na mivhala ine ya bva henefha kha wo no nga makole uya kha phephulu na mutsu. Lukanda lwa hone ndi lusekene lwa oma, ngeno zwa nga ngomu zwi zwitete zwa ḓifha.Maṱari
