• Home
• Products
• Farming
• Livestock
• Pig Farming
• Heat Stress in Pigs

Nguluvhe dzi ya pfa nga u ṱavhanya mufhiso na u rothola. Mufhiso une dza pfana nawo zwi bva kha nnḓu ine dza dzula khayo, minwaha ya nguluvhe, lushaka, nzulelele ya fhasi na nnḓu. Sa mulayo nguluvhe dzine dza vha uri ndi khulwane dzi funa mufhiso une wa vha 15 degrees celsius une wa vha fhasi ha 30 degrees celsius.
Zwi ya konḓa nga maanḓa uri nguluvhe dzi kone u fhungudza mufhiso wadzo dzone dziṋe. Adzi koni ubva mabiko nga dzone dziṋe, dzina mafhafhu maṱuku musi u tshi sedza muvhili wadzo dza vha na dzi fat dzo khwaṱhaho zwine zwa ita uri dzi kone u wana murotholo. Zwa lushaka zwi ya ṋaṋisa hezwi, uya nga ha Alltech, zwi sia tshaka dza ṋamusi dzki tshi kona u bveledza zwine zwa fhira 30% ya mufhiso ubva kha mafhafhi u fhira nguluvhe dza 1980.

Tsumbo ya Mutsiko wa u Fhisa

Mutsiko wa mufhiso ndi khaeudu khulwane kha ḽa Afrika Tshipembe, nga mulandu wa uri hu ya fhisa, zwine zwa amba uri hu kha ḓi ḓo fhisa na uya phanḓa nga mulandu wa u shanduka ha kilima. Zwino vho rabulasi vha fanela u sedza mutsho wa hune vha dzula hone musi vha tshi khou ṱoḓa u alusa nguluvhe, vha wane nḓila dza u kona u langa mutsiko wa mufhiso vha saathu thoma u alusa nguluvhe.
U balelwa u zwiitwa zwina masiandoitwa asi avhuḓi kha kuḽele, u aluwa u bveledzwa ha mafhi kha dza tsadzi na u balelwa u beba. Mutsiko wa mufhiso unga ita uri hu vhe na u sa dzudzanea ha fluid, zwine zwa ita uri i tshuluwe na u ḓisa dzi mpfu dzo vhalaho. Mutsiko wa mufhiso uya ita uri na nguluvhe zwi leluwe uri i wane malwadze.
Nguluvhe dzi a kavhiwa nga mutsiko wa mufhiso dza oma na lurumbu nga mufhiso dza balelwa na u fema na u tamba dza balelwa nga manwe maipfi dzi ya dzula dzo sokou lala. Kha dzinwe nyimelo dzi ya balelwa uvha na maanḓa, misipha ya thoma u tetemela dza thoma u ṱanza dza kona u thoma u tambudzwa nga u tshuluwa.

U Thivhela

Vho rabulasi vha fanela u wana nḓila dzine vha ḓo kona u langa mutsho. Aali vha sina maanḓa a u kona u swikela hezwi zwishumiswa, vha fanela u ita nnḓu ine musi hu tshilimo ha rothola zwi tshi khou bva nga kuvhetshele kwa hone. Ṱhanga dzine dza vha dza tsimbi, sa tsumbo dzi nga valiwa nga maṱari u fhungudza mufhiso musi hu tshi khou fhisesa.
Zwine fhasi ha vha zwone hu fanela u lavheleswa nahone, ngauri hunwe fhasi hu ya vha na mufhiso muhulwane u fhira hunwe. Uya nga ha vha nguluvhe dza mbuyelo, nguluvheb ine ya vha 5 kg yo vhewa kha straw, sa tsumbo inga kona u konḓelela mutsho une wa vha 27 uya kha 30 degrees celsius, fhedzi kha 39 uya kha 32 degrees celsius arali yo vhewa zwavhuḓi fhasi. Nguluvhe ya 90 kg yo vhewa na straw kha 11 uya kha 22 degrees celsius, fhedzi kha 15 uya kha 24 degrees celsius arali yo vhewa fhashi ha vhuḓi.
Arali nguluvhe dzi tshi do bveledzwa nnḓa, ndi zwavhuḓi u ṋanga tshaka dzine dza vha dzo khwaṱha dzine dza ḓo kona u konḓelela mufhiso. Nguluvhe dzine dza vha na lukanda lutsu dzi ya kona u konḓelela mufhiso. Nguluvhe dzine dza vhewa nnḓa dzi fanela u kona u vha na mirunzi na vhudzulo. Uri dzi ite dzi tshi awela. Maḓi a matope na one aya thusa uri i rotholelwe na u tsireledzea kha ḓuvha.

U Lafha

Awara ṱhukhu ṱhukhu dza u dzi ṱana zwi nga vha na zwithu zwi si zwavhuḓi kha u bveledzwa ha nguluvhe, nguluvhe dzi fanela u vhewa ho no rothola nga u ṱavhanya musi mufhiso u tshi tou thoma u gonya. Na u fhungudza tshivhalo tsha dza o zwi nga thusa nga uri musi dzo tsitsikana zwi ya ḓisa mutsiko na zwone.
Hu fanela uvha na maga ane adzhiwa ulonda zwiḽiwa zwine zwa khou ḽiwa. Alltech u amba uri vho rabulasi vha fanela uvha na zwiḽiwa zwine zwa vha zwitete, vha fhungudze crude protein kha zwiḽiwa, vha shumise mapfura na fat u engedza pfushi na ufha nguluvhe zwiḽiwa zwine zwa vha zwo thaba. Zwiḽiwa zwi fanela u ḽiwa nga tshifhinga tshine ha vha hu tshi khou rothola.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe

• available in
• English
• Afrikaans
• isiXhosa
• isiZulu
• Sesotho
• Tshivenḓa
• Sepedi
• isiNdebele
• Xitsonga
• Setswana
• SiSwati