Dzina
Hedgehog, nungu (Atelerix frontalis)
Tshivhumbeo
Ndi nḓou tshine tsha tshila nga vhusunzi na zwikhokhonono, I fhambanyiwa nga tshifhaṱuwo tshayo tshisekene tshire na ṱhodzi, na mithenga ine yo vala hafha kha mutshilitshili uya murahu na kha mutana watsho zwi tshi itela u tshi tsireledza kha dzi phondi. Ṱhoho yayo na mutumbu 200mm na mutshila mupfufhi une wa dzula u tshi nga u kha ḓi hula une wa vha 20 mm.Kuḽele
Hetshi nḓou tshi tshila nga uḽa dzi nnzie, masunzi madzhulu na zwinwe zwikhokhono. Dzi ya kona u di vhulayela zwinwe zwipuka zwituku, na makumba a zwinoni zwituku, khuhu,zwidula na dzi tswina. Iya la na zwithu zwo sinaho na miroho nga zwinwe zwifhinga iya ila. A zwo ngo ḓi nekedzela kha maḓi o tou ralo lini.Kubebele
Kubebele kwa hone ku thoma henefha kha ṅwedzi wa tshimedzi uya kha lambamai. Vhana vha hone vha aluseliwa fhethu hune ha vha na zwitaha kana zwa gweliwa milindi ine zwi ya kona u vhetshela matari u ri zwi kone u dzula. Tshi ya kona u ḓi hwala lwa vhege ṱhanu uya kha dza rathi na hone tsha vhuya na vhana ubva kha muthihi uswika kha ṱahe. Zwiṱuku zwi bebiwa zwi sina mavhudzi nahone zwi sa vhoni maṱo o valea.Nga fhasi ha lukanda lwa ine ya kha ḓi bva u bebiwa uya kona u vhona u khuduluwa hafha kha mutshilitshili. Kwonokwo ku tshililitshili ku ya kona ha u vhonala nga ḓuvha tshe ḽa bebiwa nga tsho zwenezwi I tshi khou ḓi hula tsha kona ha u vha mutshililitshili u vhonalaho tshi na vhege nṋa uya kha ṱhanu. Vhaṱuku vha ya kona u leliwa vha swika vhege ṱhanu.