Common Duiker
Dzina
Duiker (sylvicapra grimmia)
Ṱhalutshedzo Nga Ha Yo.
Heyi phukha yo wana heḽi dzina kha ipfi ḽa tshivhuru line ḽa ri “duiker” zwine zwa vha zwi tshi khou amba u dzumbama, zwi tshi khou bva kha ndowelo ya heyi phukha ya u dzulela u dzumbama nga zwiṱaka musi I tshi pfa I tshi khou tshuwisiwa. Dzi ya kona utshila nga dzoṱhe arali huna maḓi dza dovha dza wana na maṱari, mitshelo na dzi mbeu. Ndi inwe ya dzi phukha dza luvhilo dzine dza kona uḽa vhusunzi.
Kubebele
Tsha tshifumakadzi tshi beba ṅwana muthihi nga nga murahu ha musi tsho ḓi hwala lwa minwaha ya rathi. Tshibeba muthihi zwi ya konḓa nga maanḓa uri tshi bebe malwelavanḓa, ṅwana uya vha hone tshifhinga tshinwe na tshinwe tsha nwaha nga maanḓesa tshilimo. Tsha pfi tsho hula tshoṱhe tshina minwedzi ya sumbe, tsha tshisadzi tshi thoma zwa u beba tsho no vha na minwedzi ya malo uya kha ṱahe. zwa kona u beba nga nwaha muthihi. Tshifhinga tsha zwo tsha uri zwiṱangane tshihulwane zwi ya fhambana uya nga ha uri zwigai na uri nḓowelo ya hone ndi ifhio, na nga uya nga he zwa ṋangana ngayo. Tsha tshifumakadzi tshi beba tsho dzumbama maḓakani mahulwane. naho huna uri tsha tshifumakadzi ndi tshone tshine tsha dovha tsha ṱhogomela ṅwana, zwi bebiwa zwo fhelela nahone zwi nga gidima hu saathu fhela na awara dza 24.
Kuitele
Dzi vhonalesa nga maanḓa nga masiari, vhusiku nahone dzi ya vhonala na nga madautsha. zwoṱhe tsha tshisadzi na tsha tshinna zwi ya ḓi langa vhukuma zwi dzula zwi tshi khou shakulisa zwinwe nga maanḓa zwine zwa vha uri ndi zwa mbeu nthihi zwa zwisadzi tshinwe tshifhinga zwi ya tenda u dzula na zwinwe fhedzi zwa ṱangana zwi tshi khou ita vhana, ndi zwone zwipuka zwine zwa vha uri zwo bvelela nga maanḓa hafha Afrika. tshi tshila minwaha ya malo uya kha ya fuminthihi. Ndi tshi puka tsho no vhulaiwa tsha ndeme nga maanḓa nga hedzi khulwane dzo no ḽa ṋama, dzi ya tshimbila nga tshadzo nga maanḓa arali hu mme na ṅwana fhedzi. Vhuṱala hayo vhu itwa nga dzi glands.
Nḓowelo
A dzi wanali maḓakani, naho huna uri dzi dzumbama maḓakani musi dzi tshi khou shavha u vhulaiwa. dzo isesiwa nga maanḓa southern Africa, fhedzi a dziho masogani. hetshi tshipuka tshi wanalesa maḓautsha na fhethu hune ha vha uri ho vulea. dzi ya shavha fhethu hune ha vha uri ho vulea ahuna hune ya nga dzula hone. dzi ya wanala Afrika Tshipembe nga hangei sahara nga nnḓani ha fhethu hune ha vha uri hu a nesa mvula vhukati ha Africa.
Ṱhaluso
Ndi phuka nnzhi dzo no fana nga maanḓa u fhirisa dzinwe dza lushaka lwadzo. Dzinwe dzi na tshifhaṱuwo tshisekene ngeno dzinwe dzi tshipulumbu, hu nga tou vha na phambano nnthihi fhedzi kana mbili.
Zwine zwa iḽa
I shavha uḽiwa nga u tou eḓela fhasi kana yo ita ima isa tsukunyei, arali yo tou levhelwa lune vha levheli vhayo vha tsinisa I tou shavha. I gidima nga luvhilo luhulwanesa I tshi khou ita ziki zaka ndi hafho he ha do bviswa dzina la uri duiker I tshi khou shumisa maṋanga ayo uḓilamulela. ina mukosi wayo ine ya u ita une uya kona u vhidza dzinwe dzi duiker I tshi khou vhidzelela na mme ayo. na zwi vhana zwi ya kona u shavha na nga ḓuvha line zwa vha zwo bebiwa ngalo, fhedzi zwi vha zwo dzumbiwa, mme vha tshi tou ḓa u I mamisa na u I tanzwa. dzi ya kona u vhulaiwa nga zwipuka zwinzhi nga maanḓesa maṋoni mahulu,nngwe, mmbwa dza ḓaka na dzi ṋowa dzinwe dzi ya vhulaiwa nga ngweṋa.
