Common Duiker

© Roger de la Harpe

Leina

Duiker [Sylvicapra grimmia]

Hlalošo

Duiker ke leina la seAfrikaans ‘duiker’ la go tlhaloša go tlolela le filwego phoofolo ye sepelelana le mokgwa wa yona go iphihla gare ga dihlatšana ge e lego kotsing. Di ka nna tša phela ka go ikemela ntle le meets go mme da ja mahlare, diengwa le peo. Ke tše dingwe tse mmalwa fela tša dipodi tša lešoka tša go ka go ja dikhunkhwane le nama ya diphoofolo tše hwilego.

Dijo

Ba di fula mefuta e mentšhi ya go fapana ya dihlatšana tše di nago le mahlare a sephara, dihlare le dihlatšana tš dingwe, gape di ja le dienya, makape le peo, medu, kutu, matšoba, difankase, megokolodi le dinonyana tše nnago mo dihlageng. Mo nageng ye e omeletšego magapu a lešoka a jewa ka lebaka la go ba le meetse. Di ka ba bothata mo dibjalong, temodienywa, diterebe le ditšhimo.

Pelegišo

Tshadi e tla belega konyana gantšhi morago ga nako ya go duša dikgwedi tše 6. Konyana ye tee, ga se gantšhi go belegwa mafahla, ka nako ya nngwe le ye nngwe ya ngwaga, ge go kgonagala ka go oketšega ka selemo. Ye godilego ka botlalo ke ge e le dikgwedi di tše 7, ditshadi ke tšona tša go thoma ho ya nakong ya go goela, ka dikgwedi tš 8 go ya go 9, le go belega ka ngwaga o le tee.
Thulaganyo ya go goela go ka direga gore e fapane ka lefelo le Bodulohlago, dihlopha tšeo e lego ye tee ya poo le ye tee ya tshadi go ya go ya poo ye tee le ditshadi tše mmalwa. Dikonyana di belegwa ka nako ye nngwe le ye nngwe mo tshepelong ya ngwaga. Ya tshadi e iphihla mo nageng ya go be le mehlare ye me ntšhi pele ga go belega. Le ge e le gore dikonyana di fihlwa ke bomma tšona, di hlaga di itekanetše botše ka morago fela ga go belegwa gomme di kitima ka diiri tše masome a mabedi nne.

Boiswaro

Gantšhi di mahlagahlaga ge letšatši le wela le bošego ka dipaka tše dingwe ge e sa le ka meso. Ditshadi le dipoo di rata go buša sebaka gomme di kitimiša tše dingwe tša bong bjo bo swanago le tšona, dipoo le ditshadi di rata go abelana dibaka fela di hlakana ge di nyaka go goela. Mohlamonwge ke diamuš tša leloko la kgomo tše di atlegilego kudu mo Aforika Borwa. Paka ya bophelo kamoka bja yona ke dingwaga tše 8 go ya go 11. Ke motšwasetlhabelo wa botlhokwa go diphoofolo tše di jago nama tše di bogarena le tše kgolo. Ke dišikanoši goba e ka ba tshadi le konyana, ka sewelo ka dihlopha tše dipoo le ditshadi. Mebala ya monkgo e hlagišwa ke kgeleswa ye hwetšwago mo diphoofolong tše di swanago le dikatse le kgeleswa ye bogareng bja maoto.

Bodulohlago

Ga di phele mo mašokeng, le ge di ka nyaka polokego mo dikgweng ge di iphihlela dibatana. Di phasaladitšwe kudu mo Borwa jwa Aforika, gomme ga di gona mo dikgaolong tša leganata. Duiker e ya go tlwaelega gantšhi e bonwa mo mesong ka mafelong a a tletšega dihlatšana mo nageng. Di efoga go fula bjang fao go se nago tšhireletšo. Di hewtšwa mo Borwa jwa Aforika ya Sahara, ntle le mašoka a pula mo Aforika Bogare.

Tlhalošo ya mohlala

E na le mohla we mogolo go feta Di-Duiker tše dingwe. Mehlala ya tše dingwedi keya go šupa gomme ya tše dingwe ke ye bego sediko. Go ka ba fela te 1 goba tše 2 ya go fetoga ka gose tlwaelege.

Dibatana

E efoga dibatana ka go patlama ka go homola goba go ema bjalo ka go fetoge e sa tšikinyege gomme e bo e tlola ka lebelo ka nako ya bofelelo ge ye ikhwetša e atumetšwe kudu. E kitima ka mokgwa wa go ikgetha e tlole, ka manyoke ke ka fao go bilego le tshišinyo ya semmušo go e theya leina la Duiker, e tlhaloša go tlola ka Seaforikanse. E šomiša dinaka le ditlhako tša yona tse di bogale tša ka morago bjalo ka dibetša tša go itšhireletsa.
Go kua mokgoši ga yona ye go dira ka nko, ge e tšhwerwe e lelela godimo go kgoketša Di-Duiker tše dingwe le go lemoša ditshadi go thuša dikonyana. Dikonyana di kgona go kitima go tloga fela ka letšatši la matswalo, gomme di dula di fihlegile ka faase ga tšhireletso ye boima, le mmatšona a boe go tla go di gora le go di hlwekiša. Di tšewa ke dibatana tše bogareng le tše dikgolo kamoka gomme tše di leng ka pele ke Dintšu, Dinkwe, Bophokobje le Hlware. Tše dingwe di tšewa ke Dikwena.
Duker ye khubedu (Red Duiker)
Bala go be gontšhi ka ga Duiker e khubedu (Red Duiker)