Dzina
Ṱhurwa (Xerus inauris)Tshivhumbeo
Ṱhurwa ina maṋo mahulwane a phanḓa ine ya shenga ngao. I wanala fhano afrika tshipembe. tshikalo tsha yo nd 450mm, nga vhulapfu ya lemela u swika kha 1kg. tshipiḓa tshayo tsha nnṱha tshi na muvhala wa yelo na buraweni. Nga matungo atsho tshina muvhala mutshena wo buḓaho matungo oṱhe a muvhili wayo. Nga fhasi hayo ndi hu tshena ya dovha ya vha na mutshila wa ḓaka u songo ḓoweleyaho wa muvhala mutsu. Na mavhudzi matshena mukumba wayo wo khwatha. mukumba wayo vhuria wo lapfa u fhirisa mukumba wa tshilimo.Kuḽele
Ṱhurwa nga maanḓa iḽa zwimela, ya dovha ya ḽa midzi na matsinde ya bwa nga ṋala na nga maṋo a phanḓa, zwiḽiwa zwi konḓaho I isa phanḓa na u kukuna nga maṋo ayo a phanḓa ane a vha ṱhavho. I dzulela uḽa zwimela zwire na maḓi a muthotho. Dziḽa zwikhokhonono zwi re makwatini tshilimo.Kubebele
Naho dza tshifumakadzi zwi tshi aluwa lwa mbebo nga minwedzi ya rathi fhedzi, khulwane nga nwaha ndi dzone dzo tendelwaho u beba. dza tshifumakadzini dzi na maḓamu mavhili na m elo ya u beba vhana vhavhili uya kha vharathi, ṅwana muthihi ana vhuleme ha 20g, ṱhukhu dzi na phosho dza lubunyu dzi tshi beba. thogomelo ya hedzi ṱhukhu I vha mushumo kha tshi tshavha, vhunga uyu mushumo uwa dza tshifumakadzi kha muvhundu.Nnthihi fhedzi khulwane kha dza tshinnani i vha yone yo no gomba dza tshifumakadzi dzire na maanḓa, dzine dza dzulela u fhelekedzwa nga vhana vha minwaha mivhili, dzi pfuluwa kha muvhundu dzi tshi ya kha u no tevhela nga murahu ha minwaha mivhili, hoyu mupfuluwo u tendela mulila wa tshigwada tshiswa wa dovha wa engedza na ku tshimbidzele kwa malofha.