U Bvisa Lukanda na zwa nga Ngomu

© Garitzko
Mutumbu u fanela u hangariwa u itela uri thumbu, nga hafha nga fhasi i nge tshiimo tsha ḽito. Wa hangara nga tshithu tshine tsha vha na ṱhodzi tshine tsha kona u takula milenzhe ya murahu vhukati ha Achilles na u ṱangana ha marambo.
Utshi khou shumisa lufhanga lwo no pfa, lwa 12 cm, wa tsheya lukanda u tshi khou bva kha mulenzhe wa murahu hafha hune havha uri ho hangariwa nga tsimbi. wa dzhenisa lukanda kha mulenzhe wa murahu wa ntsha mudzi wa mutshila nga murahu tsini na marahu. Nga minwe yau, wa ntsha lukanda kha ṋama ya zwirumbuni.
wa humisela mutshila murahu wa ntsha marambo u tshi khou itela uri mutshila u dzule hone, wa nnṱha kha lukanda lwa nga nnḓa na magumoni a zwa thumbuni kha lurumbu lwa thumbu. Wa isa phanḓa na u ntsha lukanda kha muvhili woṱhe, unga u khou rembulusa sogisi, u tshi khou ntsha nga murahu ha mutshila, wa ntsha na kha thumbu nga munwe wau nga phanda uswika u tshi nga kona u dzhenisa kha thumbu na lukanda. Zwino wa tsheya lukanda lwa nga nnḓa ubva kha lukanda nga phanḓa uri dzi dzule dzo kwamana na magumoni a zwa thumbuni na muvhili ure nga murahu.
Zwazwino unga kona u tsheya lukanda – u fanela u zwiita nga vhuronwane uri usi tsheye na zwi songo teaho. Wa shuma kha milenzhe u swika kha zwikunwe uri hu kone u tou sala fhedzi kha ṋayo hu saathu tsheiwaho. Wa kona u tsheya ho ṱanganelaho kha marambo wa ṱhukhula ṱhoho nṱha ha mukulo. Lukanda, lu tshi kha ḓi vha na zwa nga phanḓa na ṱhoho yo ṱumana, zwi vhetshelwa kule uḓo zwiita u tshi fhedza nga mutumbu.
Wa ita mutalo vhukati ha thumbu une usa tshinyadze zwa nga ngomu. Nga vhuronwane wa kona u vula kha lukanda lwa nga nnḓa. Wa kona u tsheya nga matungo oṱhe kha lukanda lwa nga nnḓa na magumoni a zwa thumbuni na rectum u tshi khou londa usa ḓo tsheya na zwa nga ngomu na thumbu.
Wa tsitsa u tshi khou itela u bvisa tshithu tsho faraho dundelo, u tshi khou londa uri usa vhaise tshavhuṱungu na tshivhindi, zwine zwa fanela u bviswa nga u ṱavhanya. Zwino wa kona u tshea dzi ṋama dzine dza vha kha mutumbu uri u swike kha mafhafhu wa bvisa zwoṱhe na phaiphi ya mukuloni.
Wa nṱha ṋama ya tsini na ṱhoho wa i litsha ya bva. Tshivhindi, tswio, mbilu na mafhafu, ndi zwithu zwine zwa funiwa nahone zwi fanela u vhewa zwavhuḓi wa zwishumisa nga nḓila ine wa funa ngayo. Wa ntsha milenzhe ya murahu wo tsheya he zwa ṱangana hone.
Musi wo no ṱanzwa mutumbu nga labi u vha wo no luga. U itela u truss, u fanela u kwatamisa tsimbi yo faraho ya swika kha khana. Wa hwala thumbu uri i kone u vhonala i tshi khou tamisa.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe