Ku Yevula no Susa Swalendzeni

© Garitzko

Ntsumbu wufanele ku bohiwa wu cinkinya nhloko yilangute e hansi leswaku khwiri na swirho swa rimbewu switava swiri ekusuhi na mahlo ya muyevuri. Kufaneke ku bohiwa nenge walendzhaku leswaku yita cinkinya kahle. Kufanele kutirhisiwa mukwana wokarhiha swinene loko ku yevuriwa laha ungata sungula hile milengeni. Nghenisa mukwana endzeni ka dzovo eka nenge wa le ndzhaku laha ungata pandza kukondza uya fika encileni. Hambanyisa nhlonge na nyama eka thanga rin’wana na rin’wana. Tiyisisa leswaku ncila wuyevuriwa kahle lero wusala waha khomanile na miri wa mpfundla laha swirho swa rimbewu na khwiri naswona swisalaka switshamisekile.
Yana mahlweni u yevula kuya ehansi kufana naloko munhu a hluvula sokisi, uri karhi u koka nhlana wa wona na ncila, dzovo risuka nale khwirini laha u tirhisaka tintiho uya emahlweni uyevula nale xikarhi ka milenge. Se unga tsema swirho swa rimbewu kusuka eka dzovo leswaku swita sala swikhomanile na miri wa xiharhi lexi nale xikarhi ka milenge yale ndzhaku. Dzovo se ringa susiwa kungari na nkavanyeto wokarhi kambe kufanele kutiyisisiwa leswaku ringa handzuki ngopfu ngopfu e khwirini.

Tirha eka milenge yale mahlweni hindlela yakahle leswaku swinondwani swihuma kahle xikan’we na nhloko yihuma kahle eka dzovo leri. Se unga tsema dzovo ekusuhi na swinondwani swale mahlweni, tsema enhlokweni kusuhi swinene na nhamu.
Dzovo, loko raha khomanile na swinondwani na nhloko rivekiwa etlhelo leswaku kuta sala kutirhaniwa na ntsumbu wa mpfundla.
Pfula mbovo wuntsongo e khwirini ra mpfundla kambe tiyisisa leswaku unga boxi marhumbu na swirho swin’wana swale ndzeni. Yana emahlweni u pfula khwiri leri hi vukheta kuya fika eka swirho swa rimbewu. Se unga tsema swirho leswinwana uri karhi u tiyisisa leswaku tiphayiphi tinwana ati vaviseki kufana na bladder na khwiri. Yana emahlweni u susa swalendzeni kuya eka diaphragm, se ususa viscera xikanwe na bladder yaha tshamisekile, tiyisisa leswaku ususa xivindzi naswona nyonghwa ayi buluki hikuva yinga onha nyama hinkwayo.
Se unga hambanyisa mpambani leswaku uta kota kufikelela mahahu xikan’we na phayiphi ya nkolo. Tsema dzovo laha nhanwini yakona. Xivindzi, kidney, mbilu na mahahu i swakudya swakahle leswi dyiwaka, swiwela eka swakudya leswi nandzihaka ngopfu lero unga switirhisa hindlela leyi urhandzaka yona. Susa milenge yale ndzhaku hikuva u tsema hileka hock joint hindlela leyisiyaka misiha yaha khomelerile eka thanga rero.
Loko u hetile ku basisa ntsumbu lowu, se swiva swiringanerile leswaku ungayi tsemelela. Ku endla truss, ufanele kuva u petsa ti hocks ta yona uti petsela emahlweni kuya exifuveni na diaphragm. Se upfula ti flank flaps leswaku uta kuma kuvonakala ka kahle.

Translated by Ike Ngobeni