Biosecurity
Ku sivela mimovha kuva yi hangalasa mavabyi, yifanele ku basisiwa naku tlhela yi cheriwa na swidlaya switsotswana loko yingase tlhelela e purasini ra tinguluve. Eka tindzhawu leti swipimelo swa mavabyi swinga kona, tinguluve tinge fambisiwi kungari na mpfumelelo kusuka eka Dokodela wa swifuwo wa mfumo. Loko ku fambisiwa tinguluve leti vabyaka, tifanele ku fambisiwa kuhambana na letinga vabyeki.Ntshamiseko wa Swifuwo
Tinguluve tifanele, loko swikoteka, tifambisiwa loko dyambu ringaha hisi, kambe hi xitalo, ati tsakeli ku fambisiwa na vusiku. Swifuwo swifanele ku sirheleriwa eka dyambu, kutitimela ngopfu, moya wotitimela xikanwe na musi wa swofamba hiswona. Ndzhuti, kungava lapi kumbe xin’wana xotiya, swifanele ku tirhisiwa loko swifuwo swifambisiwa himinkarhi leyi kufumelaka ya siku. Swinga pfuna na kutsakamisa tinguluve loko kuriku siku rero kuhisa ngopfu.Laha hansi aku fanelanga ku rheta naswona laha matlhelo kufanele kuva kuri ehenhla nyana kusivela tinguluve tinga tluli emovheni. Tinguluve leti ringanaka hi sayizi na vukhale tifanele ti vekiwa hi ntlawa wun’we, ku avanyisiwa laha xikarhi leswaku kuhambanyisiwa mintlawa leyi kuya hi kuhambana hambana ka tona kumbe ku hungutiwa nhlayo leyikulu kuya eka nhlayo leyintsongo ya mintlawa ku sivela kuva ti lwa naku karhatana.
Swivala naleswi swinga avanyisa laha ku vekiwaka tinguluve swifanele kuva swikulu kuringanela leswaku swifuwo hinkwaswo swita kota kutshama ehansi hinkarhi wun’we, laha nguluve yin’we leyintsongo yi lavaka kwalomu ka xipesi xa 0,56 square meter kutani leyikulu yi lava kufika eka 0,74 square meters ha yin’we.
Loko tinguluve tititsona swakudya loko tiri eku fambisiweni, tifanele kunyikiwa mati endzhaku ka 18 wa ti awara loko tifamba eka mpfhuka woleha. Kuya hi South African Pork Producers Association’s production manual, Pigs for Profit, vatsundzuxa van’wamapurasi leswaku vafanele ku layicha tinguluve loko tilava ku famba hikuva tinguluve ta lwa loko tinga tsakangi, ngopfu ngopfu loko movha wuyimile. Sungula u kuma maphepha lawa lavekaka loko ungase layicha tinguluve.
Makhomelo ya Swifuwo
Nhlayiso wu fanele kuvakona loko ku khandziyisiwa swifuwo leswaku kutava na ntshikelelo wuntsongo. Leswi swinga endliwa hiku tirhisa vatirhi lavanga leteriwa ku layicha tinguluve, hikuva va tirhisa mahanyelo yantumbuluko ya tinguluve kuva swiva pfuna xikan’we naku tirhisa ti ramps kuva tinguluve tikhandziya hikona leswingata pfumelela tinguluve kuva tifamba tintshunxekile kunghena e movheni.Tinguluve, xikombiso, tifamba hiku olova loko tifamba tiri ntlawa. Swa olova kuti kombeta leswaku tifamba hi kwihi loko uri laha tikotaka ku vona kona. Pigs for Proft yi tsundzuxa leswaku vafuwi vatirhisa “catching noose” eka tihlaya ta le henhla ta tinguluve loko va tifambisa hi yin’we yin’we. Unga ringeti kuva u fambisa ta xisati na ta xinuna letikulu hikuva ta tika kutlula munhu.
Ku anama na ku leha ka laha ku layichiwaka hi kona kufanele kuringana na movha lowungata layicha tinguluve, leswinga tikaka ngopfu loko tinguluve ti layichiwa eka swofamba swohambana. Tinga tlakuriwa tinghena eka mimovha yotifambisa, kambe leswi swinga tika xikan’we naku vanga ku vaviseka. Swifuwo swingaka swinga kokiwi hi milenge, ku tlakuriwa kumbe ku khomiwa hi nhloko, tindlelve kumbe ncila.
Vachayeri va mimovha leyi vafanele kuva kahle swinene eka swifuwo. Vafanele ku chayela kahle hi vukheta kusivela kuva swifuwo swiwa, swi chayisana xikan’we naku vaviseka. Mimovha yifanele kuyimisiwa ntsena loko swifanerile, naswona kufanele kuva na kungu leringa endliwa loko rendzo ringase sungula ngopfu ngopfu loko movha wo tshoveka endleleni kumbe kuva na swin’wana swa xihatla. Vachayeri vafanele ku leteriwa leswaku vativa leswaku vafanele ku endla yini loko kuri na mahaka ya xihatla naswona vari na rinqingho leswaku vatakota kutihlanganisa na vanwana loko valava ku pfuniwa.
Translated by Ike Ngobeni