Balemirui ba ka letla dikolobe tsa bona go itsamaela ka kgololosego kwa ntle, mme ba se dirise difepi tse di fetofetotsweng bomadi kgotsa di-antibiotic, fela ditlhagiswa tsa bona di tlile fela go ka tshwaiwa fa ele tsa free-range, botswa-tsheding kgotsa tsa kwa mafulong fa letshwaô mmogo le melawana ya tlhagiso e kwadisitswe le Lefapha la Temôthuo, Dikgwa le Ditlhapi, mme di dupwa-dupwa ka metlha ke modupi o o ikemetseng, jaaka South African Meat Industry Council.
Mo go senang molaotheo o o laolang tiriso ya matshwaô anô, go na le ditlhaloso tse di farologaneng tsa bokao jwa ona, fela se se latelang ke melao-tsamaiso ya kakaretso:
©Glenneis KrielDinamagadi ka tlwaelô di ne di tswalelwa mo setaleng sa bongwe ka bongwe mo pakeng yotlhe ya go dusa ya dibeke di le 16, ka ge go nê go dumelwa fa seno se thusa go thibela tatlhegelo ya mpa. Letshwaô la dijo la “sow friendly” le dirisetswa nama ya dikolobe tse di tlhagisitsweng mo thulaganyong e mo go yona dinamagadi di dulang nako e potlana mo disetaleng tseno - gore di bone letshwaô la Woolworths la sow-friendly, di tshwanetse go bewa mo setaleng ka beke ya ntlha ya go dusa fela, mme di ka bewa foo sebaka sa go fitlha dibeke di le robedi gore di bone letshwaô la PicknPay.
Morago ga fao, dinamagadi tse di dusang di bewa mmogo ka setlhopha, mme di nna le kgololosego ya go tsamaya le go tsalana pele di iswa kwa dikereiting tsa tsadisetso beke pele di belega. Le fa go na le ditlhopha tse di leng kgatlhanong le tiriso ya dikereite tsa tsadisetso, bontsi jwa balemirui le ditlamo tse di dirisang letshwaô leno bo letla dinamagadi le dikolojane tsa tsona go dula mo go tsona go fitlha dibeke di le thataro, go fitlha dikolojane di kgwa letswele.
Ngangisano ka ga dikereite tse di tsadisetsang ke gore di tokafatsa loago lwa diphologolo ka go fokotsa ka go bonala go swa ga dikolojane, ka go fokotsa bolaodi, go thibela dinamagadi go ka gataka dikolojane le go netefatsa fa dikolojane di thuthafetse mo go lekaneng, le gore di fitlhelela sentle motswedi wa mašwi a tsona.
Mabenkele gantsi a na le dintlha-phisegelo tse dingwe tse batlhagisi ba tshwanetseng go di sela morago gore ba bone matshwaô a ona. Tseno ka kakaretso di amana le loago lwa phologolo, tatediso-motlhala ya setlhagiswa, itekanelo ya phologolo le dikalafi tsa ngaka ya diphologolo, melawana-tsamaiso ya phepô le kagô ga mmogo le tsamaiso ka serori le tlhabô e e botho.
©Glenneis KrielFree-range e kaya gore dikolobe ga di a tswalelwa mo mafelong a a tswalegileng, mme di fepelwa gantsi kwa ntle gape di kgona go fitlhelela mabala a mannye. Go na le bokao jo bo farologaneng jwa seno, go balemirui ba bangwe ba ba santseng ba dirisa dihôkô tsa tsadisetso sebaka sa dibeke tse di fitlhang go thataro go fokotsa dintsho tsa dikolojana. Dikolobe di ka se kgone go tshela ka mafulo fela, ka jalo di tshwanetse go ka bona gape phepô ya tlaleletso.
©Glenneis KrielPork 360 ke thulaganyo ya kwadiso ya netefaletso-boleng ya South African Pork Producers Organisation. E kwadisitswe le Lefapha ka Temôthuo, Dikgwa le Ditlhapi ka 2015, mme e netefaletsa modirisi le morekisi gore motlhagisi o na le tsamaiso e e tsepameng ya tlhagiso e e obamelang melawana-tsamaiso e e rileng.
Seno se amana le melawana-tsamaiso ya pabalesego ya dijo, ditlhokegô tsa boithusetso le bophepa, loago lwa phologolo, go tsholwa ga direkôtô, go latedisa motlhala, melawana-tiriso ya mo polaseng, taolô ya disenyi, phepô le boleng jwa phepô, tshireletsego-tshedi, taolô ya mosutele le metsi, go tsamaisa dikolobe le tiriso ya melemô le meêntô.
Batlhagisi ba tsaya karolo mo thulaganyong ka boitlhophelo. Ba tshwanetse go nna le mogokaganyi yo o kwadisitsweng wa tsa diphologolo yo a etelang polosa le ditsamaiso tsa tlhagiso, go neelana ka kgakololô le go e tlhatlhoba ka metlha, le tokomane ya polase ya Standard Operating Producers, go tsamaisana le melawana-tsamaiso ya Pork 360. Dipolase di dupwa-dupwa ngwaga mongwe le mongwe ke modupi yo o ikemetseng, go netefatsa fa go obamelwa bonnye jwa melawana-tsamaiso e e rebotsweng.
Mo go senang molaotheo o o laolang tiriso ya matshwaô anô, go na le ditlhaloso tse di farologaneng tsa bokao jwa ona, fela se se latelang ke melao-tsamaiso ya kakaretso:
Tshekegelo-tsebe go Dinamagadi
Morago ga fao, dinamagadi tse di dusang di bewa mmogo ka setlhopha, mme di nna le kgololosego ya go tsamaya le go tsalana pele di iswa kwa dikereiting tsa tsadisetso beke pele di belega. Le fa go na le ditlhopha tse di leng kgatlhanong le tiriso ya dikereite tsa tsadisetso, bontsi jwa balemirui le ditlamo tse di dirisang letshwaô leno bo letla dinamagadi le dikolojane tsa tsona go dula mo go tsona go fitlha dibeke di le thataro, go fitlha dikolojane di kgwa letswele.
Ngangisano ka ga dikereite tse di tsadisetsang ke gore di tokafatsa loago lwa diphologolo ka go fokotsa ka go bonala go swa ga dikolojane, ka go fokotsa bolaodi, go thibela dinamagadi go ka gataka dikolojane le go netefatsa fa dikolojane di thuthafetse mo go lekaneng, le gore di fitlhelela sentle motswedi wa mašwi a tsona.
Mabenkele gantsi a na le dintlha-phisegelo tse dingwe tse batlhagisi ba tshwanetseng go di sela morago gore ba bone matshwaô a ona. Tseno ka kakaretso di amana le loago lwa phologolo, tatediso-motlhala ya setlhagiswa, itekanelo ya phologolo le dikalafi tsa ngaka ya diphologolo, melawana-tsamaiso ya phepô le kagô ga mmogo le tsamaiso ka serori le tlhabô e e botho.
Tlhagiso ya Free Range
Kgodisetso-Mafulong
Pasture Raised ka kakaretso e dirisetswa dikolobe tse di godisitsweng kwa ntle mo mafulong, mme bontsi jwa phepô ya tsona botswa mo furung, fela e tlaleletswa ka menawa, dithoro le sefepi se se lokisitsweng.Botswa-tsheding
Batho ba ba kgathelelang tshwaô enô ba tlile go lopa gore e dirisetswe fela dikolobe tsa free-range mo dithulaganyong tsa tlhagiso tse di sekegelang dinamagadi tsebe, mme dikolobe tseno di ka fepwa fela difepi le melemô tse di tlhagisitsweng ka botswa-tsheding mme di kwadisitswe. Antibiotics ka kakaretso ga di a letlelelwa, ntle fela fa maêmô ale masisi. (Ga go na hormones tse di diriswang ka mokgwa ofe kgotsa ofe mo tlhagisong ya dikolobe mo Afrika Borwa, le fa ele tsa botswa-tsheding.)Pork 360
Seno se amana le melawana-tsamaiso ya pabalesego ya dijo, ditlhokegô tsa boithusetso le bophepa, loago lwa phologolo, go tsholwa ga direkôtô, go latedisa motlhala, melawana-tiriso ya mo polaseng, taolô ya disenyi, phepô le boleng jwa phepô, tshireletsego-tshedi, taolô ya mosutele le metsi, go tsamaisa dikolobe le tiriso ya melemô le meêntô.
Batlhagisi ba tsaya karolo mo thulaganyong ka boitlhophelo. Ba tshwanetse go nna le mogokaganyi yo o kwadisitsweng wa tsa diphologolo yo a etelang polosa le ditsamaiso tsa tlhagiso, go neelana ka kgakololô le go e tlhatlhoba ka metlha, le tokomane ya polase ya Standard Operating Producers, go tsamaisana le melawana-tsamaiso ya Pork 360. Dipolase di dupwa-dupwa ngwaga mongwe le mongwe ke modupi yo o ikemetseng, go netefatsa fa go obamelwa bonnye jwa melawana-tsamaiso e e rebotsweng.
Translated by Nchema Rapoo