Ku Tsariwa ka Swakudya Leswi Endliweke hi Nguluve

Van’wamapurasi vafanele kupfumelela tinguluve ta vona ku famba famba ehandle ti tshunxekile xikanwe nakuva ti dya swakudya swohanbana hambana kungari leswinga cheriwa ti antibiotics na swinwana, kambe loko kuriku muxaka lowu valavaka ku fuwa wona awunge pfumeli kuva ti famba famba, swifanele kutsariwa laha ndzhaku. Loko ntsriso lowu xikanwe na milawu ya mafuwelo switsrisiwe na ndzawulo ya Vurimi, swihlahla na vunjoveri naswona swikambisisiwa hi minkarhi hi mutivi wa tinkoka, tani hi South African Meat Industry Council.

Kutirha Kahle ka Tinguluve ta Xisati

©Glenneis Kriel
The Sow-friendly label is used for pork meat where sows spend minimal time in individual pens.
Tinguluve ta xisati titala kuva tirieka swivala swa tona tiri toxe eka nkarhi hinkwawo waku biha emirini wa 16 wa mavhiki, hikuva kutshembiwa leswaku swisirhelela ku lahlekeriwa hi ndzhwalo. Swakudya swa “sow friendly” leswinga tsariwa swatirhisiwa eka tinguluve leti fuyiwaka laha titekaka nkarhi wuntsongo eka swivala leswi – kuva swita fikelela kuya eka swakudya swaka Woolworth swa ntsariso wa sow friendly, tinga vekiwa ntsena eswivaleni leswi eka vhiki rosungula raku biha emirini, laha tinga hlayisiwaka kuringana 8 wa mavhiki kuva tiringanele kufikelela ntsariso waka PicknPay.

Kusukela kwalano, letinga biha emirini tivekiwa endzhawini yin’we kutani tiva na ntshuxeko wakuva tishama kun’we loko tingase hambanyisiwa kuya tshama hi yin’we yin’we kuringana vhiki loko tingase tswala. Hambi leswi kungana mintlawa leyi alaka kutirhisiwa kati farrowing crates, vafuwi votala nati khamphani tin’wana letitirhisaka ntsariso lowu tipfumelela tinguluve na swingulubyana kutshama kona kuringana 6 wa mavhiki kufikela loko swingulubyana swi lumuriwa.
Njhekanjhekisano wa ti farrowing crates hileswaku swipfuneta rihanyu lerinene hiku hunguta mafu ya swingulubyana, hiku olovisa vulawuri, kusivela tinguluve ku etlela ehenhla ka swingulubyani xikan’we naku tiyisisa leswaku swingulubyani swakufumela naku kuma masi yakahle kusuka eka mutswari.
Vaxavisi vana swipimelo swokarhi leswi valangutelaka leswaku vafuwi vaswi fikelela kuva varinganela kukuma ntsariso wa vona. Leswi switala ku fambelana na rihanyu ra swifuwo, ku landzelerisa swakudya, rihanyu ra swifuwo na vutshunguri bya swona, swakudya na xiyimo xa xivala xikan’we na mafambiselo kuya fika eka madlayelo ya ximunhu.

Kuhumelerisiwa ka leti Tifamba Fambaka Ehandle

©Glenneis Kriel
Free range and pasture reared pigs spend most of their lives in camps outside.
Ku ti famba fambela swivula leswaku tinguluve ati pfaleriwangi endzhawini yin’we, kambe tidya e handle naswona tikota kufikelela madyelo lawa yantsongo.
Kuna kuhambana kukulu ka nhlamuselo yakona, laha van’wamapurasi van’wana vaha tirhisaka ti farrowing pens kuringana 6 wa mavhiki kuhunguta ku fa ka swingulubyana.
Tinguluve tinge koti ku hanya hiku tilavela swakudya ntsena, kambe tifanele ku phameriwa na swin’wana.

Ku Kuriseriwa Emadyelweni

Ku kuriseriwa emadyelweni switala ku endliwa eka tinguluve letinga kuriseriwa e handle ka madyelo, laha tinguluve totala tihumaka eka kulava swakudya leswi seketeriwaka hi swakudya swotani hiti legumes, grain na swakudya leswinga lulamisiwa.

Organic

Vanhu lavanga tiyimisela hi ntsariso lowu vatala ku kombela leswaku wutirhisiwa ntsena eka tinguluve leti famba fambaka tiri toxe eka mafuwelo ya sow-friendly naswona tinguluve leti tinga kuma ntsena swakudya swa organic naswona leswi tsarisiweke na mimirhi ya kona. Ti antibiotics ati pfumeleriwanga, handle kaloko kuri na xiyimo xokarhi. (Aku tirhisiwi ti hormoneseka vufuwi bya tinguluve e Afrika Dzonga, hambi organic kumbe ee.)

Pork 360

©Glenneis Kriel
Pork 360 is a quality assurance certification system of the South African Pork Producers Organisation.
Pork 360 i xigandlu xaku tiyisisa xa vaka South African Pork Producers Organisation. Xitsarisiwile na ndzawulo ya vurimi, swihlahla na vunjoveri hi 2015 naswona xitiyisisa leswaku muxavi na muxavisi vakuma vuhumelerisi lebyinga cinceki lebyi landzelelaka swipimelo leswi languteriweke.
Leswi swifambelana na vuhlayiseki bya swakudya na swilaveko swaku basa, vulawuri bya swivala, ku khomiwa kahle ka swifuwo, kuhlayisa matsalwa, landzeleriso, maendlelo ya vuhumelerisi, vulawuri bya switsotswana, mphamelo na khwalithi ya swakudya, biosecurity, manyoro navulawuri bya mati lawa ya phameriwaka, vufambisi naku tirhisiwa ka mirhi na ntlhavelo.
Vahumelerisi va nghenelela eka maendlelo lawa hiku tsakela ka vona. Vafanele kuva na Dokodela wa swifuwo loyi a tsarisiweke loyi angata tshama arikarhi ava vhakela, a tsundzuxa naku hlela purasi xikanwe na mahumeleriselo xikan’we na Standard Operating Producers document ya purasi, leswi landzelelaka swipimelo swa Pork 360. Mapurasi ya kamberiwa lembe na lembe hi muhleri wotiyimela kutiyisisa leswaku swipimelo swa landzeleriwa.

Translated by Ike Ngobeni