Secretary Bird

© Shem Compion
Secretary Bird.

Ponahalo

Lepholletse ke nonyana ya phofu, empa ho fapana le di ding tse jang nama e na le maoto a matelele, le mapheo le mohatla. Mofuta o le mong wa lelapa la yona, nonyana e na e fumana lebitso la yona ho tloha letlopong la yona la masiba a matelele a shebahala jwalo ka le qeta ho fetolela masakeng lekgolong la bo19 la dilemo le neng le sebediswa ke basebetsi difising ho beha ka morao ha ditsebe tsa bona. Nonyana e na e le hantle e mmala o bohlooho ba leeba, le ba botsho ka mapheo, dirope le masiba mohatlao a bohareng a malelele. Molomo o mokgutshwanyane,o kobehileng fatshe o tshehetswa ke sebaka se se nang letho, le letlalo le bokgubedu le bosehla. Ho phaella moo, maoto a matelele a kwahetswe ke masiba karolo e halofo le ho bontsha menoto. Sefahleho ha sena letho mme masiba a mohatla a matelele a makgisa.
E ema ka botelele ba 4ft. Mohatla wa yona o na le masiba a mabedi a setono a matsho bohareng. Tshobotsi ya yona e ikgethang ka bongata ke masiba a letlopo a matsho a 20, a tshwanang le qeta ho fetolela masakeng (a sa bonahaleng) a kgomarelang ka morao ho ditsebe tsa yona. Hlooho ya Lepholletse (ka setsiba se bosehla bo letho) le sebopeho sa molomo se tshwanang haholo le sa caracara. Di boetse di na le dintshi tse telele haholo.

Dijo

Lepholletse le ja dinoha, le tseding tsa dihahabi, diphoofolo tse phelang metsing, dikolopata, diroto le tse ding tsa diphoofolo tse nyantshang tse nyane hammoho le dinonyana tse ruuweng.

Ho ikatisa

Lepholletse le kgetha molekane bakeng sa bophelo mme le tshepa karolo ya sehlaha sa lona ka tsela e ikgethang. Sehlaha sa yona hangata e se beha tlase ho fereko ya sefate, hangata ya leoka. Pokello e kgolo ya dithupa e hola selemo le selemo ka mokgwa wa sehlaha sa ntsu. A mabedi, ka dinako tse ding a mararo, a hwashang, mahe a masweu a nka matsatsi a 50 matsatsi ho qhotswa, mme ditsuonyana tse masiba a bonolo di fepuwa ka dijo tsa diphoofolo tse nyantshang tse nyane.
Di fofa ka morao ha dibeke tse ka bang robeli. Nakong ea ho ikatisa ho na le mabifi pakeng tsa tse tona ka hara sehlopha. Tse tona le tse tshehadi di sebetsa hammoho ho haha sehlaha. Mahe a behelwa ka Motsheanong kapa Phuptjane le fuwamwa ha haholo holo ke e tshehadi le. Tsuonyana e fepuwa ke batsoadi ka bobedi.

Boitshwaro

Dinonyana tsena ha e le hantle ke tsa lefatshe, di nka ho fofa feela ha di peteditswe haholo. Hangata nonyana e le nngwe feela e fumanwa, le tsamayang ka bobedi hole kantle. Lepholletse le tsamaya hantle ka maoto a lona a matelele ka ho fetisisa, mme nonyana e ka tsamaya ho fihlela ho dikhilomithara tse mashome a mabeli ka letsatsi. Ha e hahamallwa, e itshepa ka lebelo la yona ho baleha. E fumana boholo dijo tsa yona haholo fatshe mme a na le leeme bakeng sa ho kopana le dinoha.
E phamola noha ka menwana ya maoto a yona a matla le ho e otla fatshe ho isa lefung, ha a ntse e itshirelletsa ka bo yona ho tloha ho longwa ka mapheo a yona a maholo. Qetellong, ho hapa thepa ya phofu ya yona le ho e akgela moyeng makgetlo a mmaloa ho e makatsa. Afrika Borwa, dinonyana tsena ke batlamuwa ho timetsa dinoha le diroto. Ho phaella tabeng ya ho fumana dijo ka molomo wa yona, le Lepholletse le tla boela le fedise jwang ka maoto a yona ho tshosa mekgodutswane, marutle, mme le diphoofolo tse nyatshang kapa dinonyana tse nyane. Sebopeho mantlha sa Lepholletse ke sa tseo tse phelang le molekane wa nako e telele. Leha ho le jwalo, ha le rate ho phela ka botswalle. Ha e le hantle, melekane hangata ha e dule mmho, empa ho ena le hoo e dula sebaka nyana se arolohileng.
Ha e tsoma, e tlolla masiba a yona a letlopo jwalo ka fene e be e batle dijo ka molomo wa lona o mokgutshwane o hokellang. Maoto a lona a sireleditswe hantle ho tloha ho longwa ke mokato ya sekala e teteaneng. Ha le phehella, Lepholletse le tsepetse ka lebelo la maoto a lona empa le ka jala mapheo a lona ho ithusa ho matha. Lepholletse le qeta nako e ngata haholo e tsamaya fatshe ho pota le ho batla diphofu. Diphoofolo tse nyane di mpa feela lata le metswa. Ke dinonyana tse nkang monyetla le ho bokana dibakeng tse sa tswa ho cheswa moo phofu di atisang ho tswa dikotsi mme ntle ho dimela ho di kwahela. Le hoja e se dinonyana tsa sechaba, hangata di tsoma ka dihlopha tse nyane kapa bobeli, mme ho boloka kopana ka ho hlaba mokgosi

Bodulo

E fumanwa dibakeng tse bulehileng tsa dithota le naheng lesabasaba, mme hangata di iphutha ka dibakeng tse nnileng tsa cheswa, moo diphoofolo tse nyantshang tse tingwa sekwahelo sa tsona mme hangata tse lemetseng.

Moo difumanwang teng

Lepholletse le atile ho pholletsa le borwa ba Afrika ho Sahara.

Lebitso la se Latin

Sagittaruis Serpentarius