Mooki Soweto
Ka mora ho qeta sekolo se phahameng, Albertina Sisulu o ile a nka qeto ya ho ikwetlisa ho ba mooki. Ka 1940 o ile a qala ho sebetsa Johannesburg General Hospital, moo a neng a oka le mofumahadi wa Nelson Mandela wa pele, Evelyn. Ke e ne ele mona moo Albertina a ileng a sebetsa le molamo wa hae wa bokamoso, Barbie.
Bophelo jwalo ba kwetliso ya ho ba mooki bo ne bo se bonolo. Albertina o ne ile a tobana le kgethollo ya basebetsi mmoho e keneng ka metso ya ba basweu, le bao ba leng ka tlase ho yena. Ho feta moo, o ne a lokelaho sebedisa mokgolo wa hae ho ithekela diaparo tsa mosebetsi mme boholo ba nako o ne a bo qeta hostele.
Jwalo ka mooki ya pepisang, Albertina o ne a etela bakudi ba hae makeisheneng mme o ne a tsamaya ka maoto. Albertina o ne a lokela ho nka disebediswa tsohle tsa hae le meriana ho ya ntlo le ntlo. O ne a thuswa ke sutikeisi a neng a e rwala hlohong. Albertina o ile a ba mooki ya ingodisitseng ka 1944 le hoba mooki ya pepisa ka 1954. Ka 1980 o ile a nyollwa hoba mooki ya ka sehlohong sepetleng se senyane sa Orlando West, Soweto.
O ile a tswela pele ho sebetsa mona ho fihlela a beya meja fatshe ka molao ka 1983. Ka mora moo o ile a sebeletsa Dr Abu Baker Asvat, ngaka ya poraefete Soweto. O ile a mo dumella hore a nne a tswele pele ka mosebetsi wa hae wa polotiki a ntse a mosebeletsa, mme bobedi bona bo ile ba eba le setswalle se tiileng. O ile a tswela pele ho mo sebeletsa ho fihlela bolawa ka 1989.
Mahlomola a basadi le bana
ya Federation of South African Weomen. O ne a le ka pele pele ho lwantsa kgatello ya bong le mohwanto wa basadi o kgahlano le molao wa dipasa. Albertina e ne kenelletse kgothaletsong ya baoki ho ya Tanzania ho lo nka sebaka ho baoking ba Britane ba ileng ba siya Tanzania ha e fumana tokoloho ka 1961.
Ka 1983, e ne e le mopresidende wa United Democratic Front (UDF). Ka 1989 o ile a etella pele baemedi UDF ba baeti ho ya Europe le USA ba neng ba tlo kopana le ditonakgolo le mopresidente ho ba tsebisa ka mahlomola ao MaAfrika Borwa nakong ya kgethollo.
Mosebetsi ona o tlile ka mopotso, o kenyeletsang ho hlekefetswa ke maponesa, melao ya ho thibelwa le hoba ditlamong. Ka mora ntwa ya tokoloho ho ne ho fedile mme Afrika Borwa ya ba le tokoloho ya ho kgetha ka 1994, albertina Sisulu o ile yaba leloko la palamente mme matshwenyeho a hae a maholo e ne ele mahlomola a bana le basadi.
Ho feta dilemo tse 50, bophelo ba Albertina o ne a itlamme ka sebeletsa Albertina Sisulu Foundation ho ya pele ho phahamisa bophelo ba bana le maqheku. O ile theha le Albertina Sisulu Multipurpose Resource Centre/ASC e neng enehelwa bakeng sa ho hodisa Orlando West, setjhaba seo leloko la Sisulu le neng le phela teng.
Setsi sena se ne tobile ditaba se tobileng setjhaba le ho fokotsa mathata, ho fana ka ditshebeletso tse kang: Sekolo bakeng sa bana ba ditlhoko tse ikgethang, setsi sa thuto ta motheo, karolo ka mora sekolo eo batjha ba qhwadileng ba ka ithutang mesebetsi ho etsa mosebetsi le ho nka karolo moruong wa naha, Hola ya setjhaba.
Translated by Sibongile Sonopo