Albertina Sisulu Extra-political Activities

© Eric Miller

Mooki Mo Soweto

Ka morago ga go fetša sekolo se se Phagamego sa, Albertina Sisulu o tšere sephetho sa go hlahla go ba mooki. Ka 1940 o thomile go šoma mo sepetlele sa Johannesburg ka Sepetleleng, moo a šomilego le mosadi wa Nelson Mandela wa mathomo, Evelyn. Ke mo Albertina a šomilego le kgaetšedi ya monna wa gagwe wa ka moso, Barbie.

Bophelo ba go hlala go ba mooki bo be bo se bonolo. Albertina o be a swanetše go kgotlelela go šoma gare semorafe le bašomimmogo bja gagwe ba bathošweu, le bao ba maemo a tlase go feta yena. Go feta fao, o be a swanetše go diriša letseno la gagwe go lefela yunifomo ya gagwe e bile bontši bja nako ya gagwe o be a e dirišwa mo hostele ya booki. Bjalo ka mooki wa go belegiša, Albertina o be a etela balwetši ba gagwe mo makheišeneng e bile o be a dira se ka maoto.

Albertina o be a swanetše go rwala dirišwa tša gagawe ka moka le dihlare go tšwa ntlong ka ntlong. Se se be se thušoa ke disuthu godimo ga hlogo ya gagwe. Albertina a bile mooki wo ngwadišitšwego ka 1944 e be a ba mooki wa go belegiša ka 1954. Ka 1980 a ba mooki wa godingwana mo sepetleleng sa Orlando East, Soweto. O tšwetše pele go šoma mo go fihlela a hwetša phenšene ka 1983. Ka morago ga fao o ile a šomela ngaka. Abu Baker Asvat, ngaka ya poraebete mo Soweto.

O be a mo dumelelwa go tšwela pele go šoma mešomo ya gagwe ya dipolotiki le ge e le gore o be a mo šomela gomme bobedi ba bona ba be ba na le kamano. O tšwetše pele go mo šomela go fihla ge a be ba mo boloya ka 1989.

Ka ga bophelo bjo boima bja basadi le bana

akong ya 1950 Albertina o ile a ba karolong ye bohlokwa ya mokgatlo wa basadi ba Afrika Borwa. O be a le mo pele go lwantšha kgahlanong le kgatelelo ya bong le go gwanta ka boipelaetšo kgahlanong le go fetiša melao. Albertina o be a amega le thwala ya batho mešomong ya baoki go ya go Tanzania go tloša baoki ba British bao ba tlogetšego ge Tanzania e ile ya ikemelela ka ngwaga wa 1961. Ka 1983, o be a le mopresidentemmogo wa United Democratic Front (UDF). Ka 1989 o etetše pele baromiwa bja baetapele ba UDF go ya Yuropa le USA go kopana le Ditona le dipresidente go ba tseba gore mathata a mantši mo Afrika Borwa ka nako ya kgethollo.

Ditiro tše di tlile le thekišo, bjalo ka tšhotlo ya maphodisa, go iletša melao le golegwa. Ka morago ga ntwa e fela gomme Afrika Borwa e ba le dikgetho tša mathomo tša temokrasi ka 1994, Albertina Sisulu o ile a ba leloko la Palamente gomme tlhobaboroko ye kgolo ya gagwe e bile bophelo bja basadi le bana. Go feta mengwaga ye 50, bophelo ba Albertina bophelo e be e le go Motheo wa Albertina Sisulu a šoma go tšwediša pele go kaonafatša maphelo a bana le batšofadi.

She also founded the Albertina Sisulu Multipurpose Resource Centre/ASC dedicated to the development of Orlando West, the community where the Sisulu family lived. The centre aims to tackle social issues and alleviate hardships, offering services such as the following: Gape o hlomile Senthara ya Methopo ya ditirisodintsi/ASC ya Albertina Sisulu go tlhabollo Orlando West, setšhaba moo lelapa la Sisulu ba be ba dula gona.

Senthara e ikemišeditše go šomana le ditaba tša leago le lwantšwe hloko, ka go fa ditirelo tša go swana le tše di latelago: Sekolo sa bana sa dinyakwa tše di kgethegilego; Tlhabollo ya bana mengwageng ya mathomo; Karolo ya bafsa bao ba tšweligo sekolong bao ba sa itekanelag moo ba ka ithutago mabokgoni go dira gore ba kgone go šoma gomme ba be kgathatema ba be mafolofolo mo ekonoming ya naga; Lenaneo la Phepo; Holo ya setšhaba ya ditirisodintsi; Lenaneo la setšhabeng.

Translated by Lebogang Sewela