Yini Kuhlanyela Lokutsatsa Sikhatsi/Lokuhambako?

© Marinda Louw

Kuhlanyela lokuhambako noma lokutsatsa sikhatsi kanye nalokumemene kungesikhatsi timbili noma letingetulu tinhlanyelo, totimbili tiyasitakala ngalesinye, tihlanyelwa tisondzelene nalesinye natiphucuka ngekwekhemikhali (noma kungavimba kukhula) kukhula kwalenye kanye nekukhulisa kukhicita. Sifundvo lesentiwa Sekuhlola Lendlela Yekuhlanyela Lokutsatsa Sikhatsi/Lokuhambako ku Lokudla lokunye kwe Macandza eCorn Borer yase Europe kuPepper Wensimbi lowabanjwa nga 2005 na 2006 eNew Jersey, iUSA yatfola kutsi kuhlanyela ngekuhlanganisa ngekupholisa, emacembe lagayiwe kanye nesitjalo sase Asia nepepper yensimbi kuvele kwakhulisa bukhona betilwanyana, lokwehlisa umonakalo lowentiwa ngema corn borers ase Europe, silwane lesikhulu.
Kuhlanyela lokuhambako kwentelwa kukhulisa lushintsho loluhlangahlangene lwendzawo kantsi futsi kunendlela leningi ekulimeni kwendalo. Ngaphandle kwekukhulisa lokuhlangahlangana kwendalo yemhlaba, kuhlanyela ngekuhlanganisa kanye nangendlela lehambako kungasita kuphucula lizinga lemhlabatsi phindze njengemphumela lobukhona bemanutrients kulomhlabatsi.

Kutfolwa Kwekuhlanyela Lokuhambako/Lokutsatsa Sikhatsi

Ngalesinye sikhatsi titjalo nje letimbalwa tiyasakateka emkhatsini walokuhlanyelwe, njengekutsi, emakhabishi lambalwa lahlanyelwe emkhatsini wesitjalo sematsanga. Titjalo letincane kakhulu letimunya ijusi etitjalweni tikhangeka kulamakhabishi futsi atinaki lamatsanga.
Lesinye sibonelo lesihle kungesikhatsi ummbila, emabhontjisi kanye nematsanga kulinywa kuhlangene. Emabhontjisi anika initrogenn emhlabatsini, ummbila usebenta njengesakhiwo sekuvikela lamabhontjisi phindze nekuviekal ematsanga kutigadla tema squash abel ematsanga avala lingetulu lesihlabatsi phindze likalele kukhula kwelikhula. Kufana lokufananako, titjalo tingacindzetela letinye noma titente tikhule, njengekutsi nje emabhontjisi akukameli ahlanganiswe nabo anyanisi noma sitjalo lesineluhlanga, kanye nelikhabishi nematamatisi akukameli kuhlanganiswe).
Letinye titjalo (emarosemary kanye ne Artemisia afra - sibungusesigodvo sase Afrika) tilwanyana tendalo Letinye titjalo kufana neticadzi, titjalo letinemahlanga kanye ne yarrow tikhanga tilwanyana letitfolako letifana netilwanyana letindizako, emabhungane emacashata kanye netimphungabe letihlala tindiza. Kuvame kutsi, emacembe lasiliwe asetjentiswe njangetitjalo letitsatsa sikhatsi. Bona lelitafula ngentasi kwentela kwati kutsi titjalo tingahlanganiswa njani kuze titfole lesinye.

Titjalo Letitsatsa Sikhatsi Letikahle Naletikabi

Umsebenti Webantfu Longetulu (SPP) indlela yekusebenta ngesandla yekulima indalo 'Tindlela Letijwayelwe teKulima Kwendalo kanye Nekukhicitwa kweMfuyo' kukhetsa letitjalo letilandzelako:
Tibhidvo: Emabhontjisi
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: emaMarigold, ibeetroot, likhabishi, ticadzi, cauliflower, celery, cucumber, ummbila, lizambane, emagungumence
Lokungakutsandzi: Kupholisa, titjalo letineluhlanga, onkhe emalunga emndeni wa anyanisi
Tibhidvo: Sitjalo Semphandze
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: Asparagus, anyanisi, kohlrabi, emabhontjisi esiganga, ilettuce, umndeni wemakhabishi
Lokungakutsandzi: Mustard, emabhontfjisi elipholi
Tibhidvo: Likhabishi
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: iBasil, chives, ilettuce, anyanisi, emapeas
Lokungakutsandzi: Broccoli, emakhabishi, cauliflower, Kupholisa, sitjalo seluhlanga, emazambane
Tibhidvo: Celery
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: emaMarigold, emabhontjisi, broccoli, emakhabishi, leeks, parsley, anyanisi wentfwasahlobo, tamatisi
Lokungakutsandzi: Kute
Tibhidvo: Cucumber
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: Emabhontjisi, green pepper, ilettuce, nasturtiums, ema radishes
Lokungakutsandzi: Emacembe lasiliwe, melons, emazambane
Tibhidvo: Sitjaloselicandza
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: Basil, emabhontjisi, ilettuce, emapeas, emazambane, sipinatshi
Lokungakutsandzi: Kute
Tibhidvo: Kale
Titsandza titjalo letitsatsa sikhatsi: Likhabishi, Kupholisa, emazambane, rosemary, isage
Lokungakutsandzi: Emagungumence, ematamatisi

Translated by Phindile Malotana