Umsebenti weMidvwebo ne Tandla wemaPedi

Umculo ne Kudansa

©Dr Peter Magubane

Umsebenti wemaPedi wetandla ufaka emabhodo, tindishi, tinkomishi telubumba, kupendwa-kwetindlu, umsebenti wetigodvo (ikakhulu ekwakheni tigubhu), kusebbenta ngetihwayela kanye nangebuhlalu. Umculo wesintfu (mmino wa setso) inesikali semuvo-wesitfupha, lokudlalwa ngalokwakhiwe ngemhlanga (dipela).

Namuhla badlali bemiculo basebentisa tingitali letifana ne Jew’ harp kanye ne autoharp yase Jalimane (harepa), leseba yintfo letsatfwa njengentfo yemaPedi. Mhlawumbe leyatiwako kakhulu ngumdanso we kiba, lebewuvame kuba wasemakhayeni kepha nyalo sitayela lesihambako. Indlela yemadvodza beyinelicembu lebadlali, ngalinye neliphayiphi lensimbi lelifutfwako lemuvo lohlukile (naka), lokwakha umculo lomnandzi lohamba nekuhlabelela lokuvutsiwe.

Emadvodza agcoka tiketi (letibuyela emuva ekungeneni kwemaPedi nema Allies ku Mphi yeSibili) netintfo tesintfu letibafanele. Indlela yabomake ifaka tingoma (dikosa) lapho khona ngamunyhe ufaka emagama lamadzala engoma. Kuhlabela nekudansa ikiba yintfo yinye yemicimbi lembalwa lapho bomake bagcoka tembatfo letiyekelako te kgarebe, kwekucala kugcokwa ngemuva kwekusoka. Bobabili besilisa nebesifazane ikiba yabo iphekeletelwa licembu lebashayi betigubhu (meropa), nyalo lokwakhiwa ngetigibhu-te oyili nemagcoma elubisi.

Translated by Phindile Malotana