Tinhlobo Tekudla Kwetimbuti

©Marinda Louw
Kudla kwetimbuti kujwayele kuhlukaniswa katsatfu:
Roughage – kudla lokunemsoco, lokungakayeki masinyane esiswini, akuduli kunalokunye kudla. Lokudla lokumahhayi kunemsoco, njengetjani, hay, emacembe netitjalo.
Concentrates – umsoco wakhona uhlangene kunekudla kwe Roughage, futsi kona kujwayele kudula.
Supplements – yentiwe ngemsoco noma ema minerals, lamaphilisi lawa afakwa kancane kanye nekudla, kwenta siciniseko kutsi umsoco lodzingekako ukhona emtimbeni.

iRoughage Yetimbuti

©Arthur Chapman
iRoughage ngunoma ngukuphi kudla lokunemsoco lokugayeka kancane esiswini. iRoughage lekahle nguleyo lehlala esiswini sikhatsi lesidze, emabhontjisi nalokunye lokunyenti. (Kudla lokumahhayi, kephahhayi iRoughage.) kudla lokusanhlavana kune roughage lephansi kunekudla kwasemadlelweni.
Imbuti injengesilwane lesincane selibisi, sisu se ruminant, kufanele kube ne roughage leyenele ekudleni, khona izokhona kuhlafuna kudla lokusemlonyeni.
iRoughage kufanele ihlale ikhona ekudleni kwetimbuti. Ngaphandle kwayo, timbuti titokufa. Timbuti letikhicita libisi tidzinga iFibre kute tibe ne Rumen lesebenta kahle nelibisi lelinemsoco kahle. Kunciphisa iFibre yembuti kutowenta kutsi lembuti ingakhiciti libisi lelinyenti.
Uma kune roughage lesezingeni lelikahle, kungenteka kutsi letinye tinhlobo tetimbuti tingatfola umsoco letiwudzingako kule roughage.
Indlela lengaduli kutsi utentele wena iRoughage ekhaya, loku kuyasita nangabe kuhambisa kudula kakhulu. Utokhona kutsi ugcine imali, kepha utowenta siciniseko kutsi le roughage isezingeni lelikahle. Phindze, gcina iRoughage ikhone (ingaba iHay noma Silage) wentele sikhatsi sesomiso.
Kwenta sibonelo, ungakhona kukhulisa kudla kwasemadlelweni njenge tjani, lokutosebenta ngesikhatsi sasehlobo phindze uhlanyele iOats letosebenta ebusika. Loku kwenta kudla kube kunyenti phindze kunikete emandla, kepha kune protein lencane, kakhulu loku kubonakala tihlahla nasetikhulile.

Kudla Lokuhlangene Kwetimbuti

©Thamizhpparithi Maari
Kudla lokuhlangene kudla lokungahlanganiswa ne Roughage. Uma iRoughage isezingeni lelikahle futsi imnandzi, yinccane iConcentrate letodzingeka kunalapho iRoughage isezingeni leliphansi.
Imbuti ingakhuphula umsoco losemtimbeni ngekudla iRoughage ngekusebentisa emafutsa lasemtimbeni, kepha silwane nasikhicita libisi noma sikhula, kumcoka kusiniketa kudla kakhulu. iConcentrate ingahlukaniswa kabili:
Leniketa emandla – umbila nalokunye lokutinhlamvu
Lokuniketa umsoco – kudla kwenhlanti, emabhontjisi, tindlubu kanye nalokunye lokunyenti.
Esikhatsini lesinyenti loku kusebentiswa kwenta kudla lokunemsoco. iConcentrate iyadula, kufanele uyisebentise kahle uma idzingeka kute ungamoshi imali. iConcentrate itsengiswa lapho khona kutsengiswa kudla kwetilwane khona, kepha ungakhona kutentela yona ekhaya. Kumcoka kutfola umuntfu lonelwati ngekudla kwetilwane atokusita kutsi uhlanganise kanjani. Kepha, esikhatsini lesinyenti kuncono kutsi uvele utsenge lokudla kunekutsi utentele.

Kudla Kwetimbuti Lokuphelele

ungakhona kudlisa timbuti “kudla lokuphelele”, lapho khona konkhe kudla lokudzingekako kuhlanganisiwe dzawonye. Loku ngelilwimi lesingisi kubitwa ngekutsi yi "Total Mixed Rations" (TMR). Lokudla loku lokuphelele kufanele kuhlale kukhona, khona timbuti titodla noma ngakunini natifuna. Kepha, timbuti telibisi letikhicita kakhulu (+4 litres welibisi /ngelilanga) tona titodzinga emandla lamanyenti.
Kuniketa timbuti kudla lokuphelele kungaba ngumbono lomuhle kubalimi labangakhona kukwenta ngemali lephansi, kakhulu kulabo balimi labangakhoni kwenta kudla ekhaya. Intfo yinye lendzima ngetimbuti kutsi tingadla lokunye tiyeke lokunye ekudleni lokuhlanganisiwe, loku lokumnandzi. Loku kusho kutsi ngeke titfole umsoco kahle. Loku kungabanga tifo letifaka ekhatsi iAcidosis. Loku kwenta sisu sicumbe.
Yati kutsi: Lwati lwekufundzisa kanye netidzingeko tekwati kuphela akukameli kutsatfwe njengesecwayisoo semitsi. Lolwati alukentelwa kumelela secwayiso semitsi noma kwelapha lokunikwa ngudokotela wetilwane.

Translated by Thandokuhle Motha