Tindzaba tabo Gogo – Sisindvo se HIV/Aids eMindenini

Felicia Mfamana ulahlekelwe ngulabatsandzako labaningi ngenca ye HIV/Aids, kufaka ekhatsi indvodzana yakhe, umtukulu kanye nendvodzakati yakhe. Usihlephulela ngebuhlungu bakhe phindze nekuba sesimeni ngekulahlekelwa kwakhe ngekutfola Lusito lwebangani ku GAPA (Bogogo Labalwa Nebuphuya neMbulalave) kulelicembu labo.

ʹKubandza Lokubiʹ

©Eric Miller

Bantfwabami sebabonkhe bebasikhombisa, tintombi letisihlanu kanye nemajaha lamabili. Indvodzakati yami Nonkosi kanye nemtukulu wami wemfana Mihlali lobekahlala natsi kusukela aneminyaka yakhe lemibili. Bengifana namake kuye futsi ngangimutsandza kakhulu.

Kwatsi nakushaye insimbi yesihlanu ekuseni, wacala kukhala. Ngazama kumudvudvuta naye wabukeka abuya phansi kancane, ngase ngiphindze ngiyamulalisa, ngase ngiyahamba ngigibela itekisi ngiya ePineland eKapa. Kepha ngatsi nangibuya, abenjalo angaphendvuli nekuphendvula. Abesavele acishile.

Ngabita makhelwane wami, indvodza lebeyicotfo libito layo kungu Peter Nqoboka, loweva Mihlali imitsambo yakhe wase utsi, ʹSowushonile.ʹ Yena ne mkakhe bahlala phansi bathantaza. Watsi nje nakangena Nonkosi ngemuva kwemzuzu, angikhonanga kumutjela. Waya kuye watsi, ʹMake Mihlali uyabandza.ʹ Kwase, kudzingeka kutsi ngimutjele kutsi kwentiwa yini.

Mihlali abenesifo seHIV kusukela atalwa, kepha bengingati lutfo ngale HIV ngako ngangingati kutsi yini aphele kugula. Ngemuva kwesikhashana nakacedza kushona Mihlali, indvodzakati yami lendzala, Nomanani wangishayela ase Transkei watsi Nonkosi – make waMihlali – unemkhuhlane futsi akadli kahle. Nonkosi abeshito kutsi unaleligciwane, kepha bengisolo ngingati kutsi yini loko ʹkushoni lokubanaleligciwaneʹ.

Weta eKapa watotfola kunakekelwa, wase utsi ufuna kubuyela ekhaya. Ngangicabanga kutsi ubancono ngangafuni kumufoselela kutsi ahlale, ngako wase uyahamba. Ngatisola, ngatisola kakhulu ngesikhatsi ashonela eTranskei. Lelenye indvodzakati yami, Noxolo, naye washona ngeligciwane leMbulalave.

Kufuna Lusito Lwekuma

©Eric Miller

Kwatsi uma umfati wendvodzana yami lendzala, Phikolomzi, angitfumela umlayeto ngencwadzi letsi uneTB, ngaya eTranskei ngayombona. Abesehlile emtimbeni futsi adzinga nelusito nakema. Bekangakhoni kusebentisa munye wemikhono yakhe, ngoba besekalimele luhlangotsi lunye lungasasebenti, ngalesosizatfu bengingavisisi kahle, abengasakhoni nekukhuluma.

Ngahlala lapho inyanga yaKholwane yonkhe kanye nenyanga yeNgci ngase ngibuyela emuva eKapa ngenyanga yeNyoni. Kwaba ngiyo leyonyanga lashona ngayo. Leyo minyaka, iminyaka yebantfwabami kanye nemtukulu wami labashona ngayo, kwaba minyaka lemibi kakhulu kimi.

Ngicinile futsi Ngijabulile ku GAPA

©Eric Miller

Ngatsi nangiya kwekucala kulelicembu laBogogo Labalwa Nebuphuya neMbulalave, ngakhala, ngakhala futsi, ngicabanga futsi ngikhuluma ngalokwenteka kutintfombi takami letimbili, umtukulu wami wemfana kanye nendvodzana yami. Lalabanye bogogo bangivisisa ngoba nakubo kwenteka lolokufana nekwami.

Sathantaza kanyekanye lapho nankulunkulu wasisita ngekutsi sehlise imimoya yetfu ngebantfwabetfu lesebashona. Kusukela ngacala kuhamba iGAPA ngifundze kutsi iAids sifo lesiphatsa wonkhe muntfu, hhayi imindeni yetfu njekuphela.

Ngako sitiva sinemandla futsi sijabulile kutsi tsine siphilile. Ngiya eGAPA njalo ngaboLwesibili, ngiye ekilasini lekudansa. Siba nesidlo sasekuseni kanye nelitiya ngaphambi sicale kudansa, ngemuva kwaloko sibe nesidlo sasemini. Bese siyakolosha, sinithe bese sitfungela buhlalu. Ngabo Lwesitsatfu, kunelicembu lelisekelako endlini ya Make Mbedla, esitaladini setfu.

Bogogo labalishumi nesikhombisa bayeta, basuka kuncenye yase A, B, C, nase D eKhayelitsha. Baningi kakhulu bogogo labadzinga iGAPA. Ngaphindze ngasukuma esontfweni ngacela labanye bogogo kutsi bete eGAPA, ngoba iyasitana kakhulu.

Translated by Phindile Malotana