Emalungiselelo Emasiko eBasotho

Umculo eMicimbini

©Dr Peter Magubane

Basotho batichaza ngengoma nangekudansa, lekuphekeletela imicimbi leminingi kanye netintfo tekuhlangana. Ingoma iphindze isetjentiswe kwentela kumaka lwati loludze lekubangekho kwemadvodza njengetisebenti tekuhamba: emadvodza acudzelana kutinkhondlo lifela tsa litsamaea naha (tingoma tetihambi) ngelwati lwabo kumahositela asemayini nasemgodzini, bese bomake basebentisa indlela lefanako yetinkhondlo kwentela kukhomba timphilo tabo njengebafelokati betjani. Imidanso leyatiwako kakhulu yi mokorotlo, imohobelo ne mokhibo.

Le mokorotlo yentiwa ngemadvodza entela sikhulu ngemicimbi lebalulekile, kufana nemihlangano yebupolitiki, noma ngesikhatsi sikhulu nebalandzeli baso batsatsa luhambo lwekuhlola. Kufaka kudansa ngekujikela emuva naphambili, lokuhlangene nekugidza ngekuphakamisa tinyawo kancane; umholi uhlabela ngelivi-leliphakeme lelilandzelwa yibhesi lephuma kulelicembu.

Ngekuhamba kwesikhatsi, munye wabo uyaphuma kulelicembu bese uyatjekula aphindze agidze embikwesikhulu, alingisela kuhlaselwa kwangemuva. Ugcugcutelwa ngulabanye lababese bema lokuhlabela bamubite ngelibito lakhe lekudansa.

Angaphindze abongelele ngeyakhe noma ngetibongo tesikhulu. Ubese ubuyela emhlambini wakhe bese lokudansa kwekunyakata kancane kuyachubeka. Le mohobelo, leyentiwa ngemadvodza, idzinga emandla kanye nebuhlungu futsi idanswa kakhulu ebusuku, kwentela kuchaza kanye nekutfokotisa.

Imidanso Lebalulekile

©Dr Peter Magubane

Le mokhibo ngumdanso lowentiwa bomake ngemadvolo, lomtimba uma ucondze bese uyawa ngesikhatsi letandla timikiswa etulu. Likwaya lokungulona lima elayinini ngemuva kwebadansi, lihlabela phindze lishaya tandla. Le magekha ngumdanso lobalulekile lowenta incenye yekusoka kwekucala kwemantfombatana.

La Basotho banetintfo letiningi letehlukene temculo. Le morupa, ligcoma lelincane lelisetjentiswa ekusokeni kwemantfombatane, lakhiwe ngelibhodo lelibumba lapho khona sikhumba siluliwe, bese sibanjwa ngesandla lesipatalele. Le lekoko yakhiwe ngalokugociwe lokucinile kwesikhumba senkhomo lesishaywe ngetindvuku, lokwenta umsindvo lothulile.

Kusetjentiswa kwaso kukalekile cishe ku maqekha yonkhe. Le lesiba ifaka tinwele-telihhashi letinwetjiwe endvukwini phakatsi kwe luswiba kanye nekwekubamba lokugobene. Kukhanya lokumunya kuloluswiba kwenta letinwele-telihhashi kutsi tinyakate, tikhokhe umsindvo lovame kuphekeletelwa livi lalodlalisako.

Le thomo ifaka iribhoni, ekuphambaneni, lapho khona tinwele-telihhashi noma lihwayela lelincama linwetjiwe, nekutsi lihlanganiswe nelihwayela lelibambe emkhatsini. Le ribhoni ibekwe esitjalweni sesikhumba lesicinile (noma, etikhatsini tamanje, ligcoma le oyili lendzala) lelisebenta njengentfo lebekwe esikhundleni salokunye. Lelithuluzi lidlalwa ngekufakwa intsambo noma ngekuyitsatsa ngeluswati.

Translated by Phindile Malotana